Edirne ili ilköğretim okul ve liseleri 6-18 yaş grubu öğrencilerinde şişmanlık sıklığının araştırılması

Abstract

Kentsel yaşamın giderek geliştiği Edirne ilinde 6-18 yaş grubundaki öğrencileri içeren kapsamlı bir çalışma ile şişmanlık sıklığının ve şişmanlığa neden olan etmenlerin belirlenmesinin yanı sıra son 10 yıl içinde ilimizde özellikle ergenlik yaş grubunda fazla tartılı olma ve şişmanlık sıklığında artış olup olmadığının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Çalışma 2010-2011 öğretim yılında yaşları 6-18 arasında değişen 395 ilköğretim okulu ve 205 lise öğrencisi olmak üzere toplam 600 (287 erkek, 313 kız) çocuk üzerinde yapıldı. Çocukların tartı ve boy ölçümleri yapılarak vücut kitle indeksleri hesaplanıp `Centers for Diesease Control' verileri ile karşılaştırıldı. Her çocuğun ailesine şişmanlık risk faktörlerini belirlemeye yönelik anket uygulandı. Öğrencilerin %70,8'i normal tartılı, %15,5'i fazla tartılı, %10,7'si şişman, %3'ü düşük tartılı bulundu. Fazla tartılı olma kızlarda %12,5'i, erkeklerde %18,8, şişmanlık sıklığı kızlarda %8,3, erkeklerde %13,2 idi. Öğrenciler yaş (6-11, 12-18 yaş) gruplarına ayrıldığında; 6-11 yaş grubunda şişmanlık sıklığı ile cinsiyet arasında fark bulunmazken (kızlarda %9,2, erkeklerde %13,2), 12-18 yaş grubunda şişmanlık sıklığı erkeklerde (%13,3) kızlardan (%7,5) anlamlı fazlaydı.Vücut kitle indeksinde artışa yol açan risk etmenleri açısından ailenin gelir düzeyi, ebeveynlerin şişmanlık durumu, yeterli süre anne sütü alınmaması, ek besinlere erken başlama, bilgisayar sahibi olma, televizyon ve bilgisayar başında geçirilen süre, yemek aralarında ve okulda atıştırma sıklığı, ayaküstü hazır gıda tüketimi, düzenli kahvaltı yapılmaması, okula ulaşım şekli, fiziksel aktivite ve spora ayrılan sürenin kısalığı ile fazla tartılı ve şişman olma sıklığı arasında anlamlı ili?ki olduğu, buna kar?ın anne ve babanın eğitim düzeyi, annenin çalışıp çalışmaması, baba mesleği, kardeş sayısı, doğum ağırlığı, süt tüketim miktarı ve uyku süresi ile arasında ilişki bulunmadığı belirlendi.Sonuç olarak bu çalışmada dünyada ve ülkemizde yapılan çalışmalara benzer şekilde, çocuklar ve ergenlerde şişmanlık sıklığının son 10 yılda belirgin artış gösterdiği ve bazı risk faktörlerinin şişmanlığın oluşumunda belirgin rol oynadığı belirlenmiştir.

The aim of this comprehensive study including students aged 6-18 years was to determine the frequency of obesity as well as factors leading to obesity; and to evaluate whether there is an increase in frequency of overweight and obesity in the last 10 years particularly in the adolescent age group in Edirne province where there is a steady enhancement in urban life conditions.Data collection was performed during 2010-2011 academic year, among 395 primary school and 205 high school, totally 600 students (287 boys, 313 girls), aged 6-18 years. Body mass index was calculated by measuring height and weight of children according to the standarts and according to `Centers for diesease control? data. Consent was obtained from parents of students and the questionnaire to determine the causes which may have an impact on obesity was distributed to the family of each child. It was found that 70.8% of the students were normal weight, 15.5% overweight, 10.7% obese and 3% low weight. The frequency of overweight and obesity in males was 18.8% and 13.2% whereas 12.5% and 8.3% in females respectively. When the students were divided into two groups as `children? and `adolescents? it was found that there was no significant difference in terms of body mass index between girls and boys, while the frequency of obesity in adolescent boys was higher than girls.In this study it was shown that the risk factors that causes obesity were as follows: family income level, the obesity in parents, insufficient breastfeeding (less than 6 months), starting weaning early, owning computer, time spent wathcing television or using computer, the frequency of snacking between meals and school, frequency of fast food consumption, having irregular breakfast, transportation habbits to school (walking or by vehicle), shortness of time spent for physical activity and some factors suggested below could not be observed to be in relation with body mass index: education level of parents, employment status of mother, father?s job, number of sibling, birth weight, amount of milk intake a day and time of going to bed.In conclusion, the results of our study showed that, the frequency of obesity in children and adolescent has increased markedly in past 10 years similar to the findings of studies performed in this country and worldwide. Besides, it was observed that some risk factors play important role in the development of obesity.