Eşdeğer ve Doğrusal Olmayan Analiz Yöntemleri ile Zeminlerin Dinamik Davranışının Belirlenmesi

Abstract

Depremler sırasında meydana gelen hasarlar yapı özelliklerinin yanı sıra depremin odak derinliğine, büyüklüğüne, deprem dalgalarının geçtikleri zemin tabakalarına ve arazi koşullarına bağlı olarak değişebilmektedir. Bu nedenle depreme dayanıklı yapı tasarımlarında bölgesel sismisite, yer hareketi ve yerel zemin koşullarının davranışı çok önemlidir. Ülkemizde 2016'da taslak olarak yayınlanan 2018'de güncelleştirilen 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2018 (TBDY 2018) Bölüm 16'da tasarlanacak yeni binalar ve deprem performansı değerlendirilecek mevcut binalar için yapılacak zemin araştırmalarının kapsamı genişletilmiştir. Özellikle sahaya özel araştırma ve değerlendirme gerektiren zemin sınıflarında, zeminin dinamik davranışının belirlenmesi ve bu özelliklere bağlı olarak tasarımın gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Kentleşme ve sanayileşmenin her geçen gün arttığı Eskişehir, Türkiye'nin ekonomik anlamda önemli şehirlerindendir. Bu çalışmada Eskişehir şehir merkezi için olası bir deprem sonucunda zemin tabakalarının davranışının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada zemin koşulları ve deprem etkisi altındaki davranışlarının belirlenmesi için, TBDY 2018'de önerilen bir boyutlu eşdeğer doğrusal ve doğrusal olmayan zemin davranış analiz yöntemleri kullanılmıştır. Analizler Deep Soil 6.1 yazılımı ile gerçekleştirilmiştir. Her bir sondaj logu için, TBDY 2018'de önerildiği gibi 11 farklı ivme kaydı kullanılarak, zeminin spektral parametreleri belirlenmiştir. Belirlenen spektral parametreler uluslararası yapı kodlarının spektrum zarflarına göre karşılaştırılmış, TBDY (2018) spektrum zarfının düz kısmı olan SDS'nin verilere daha iyi uyum sağlayabilmesi için biraz yukarı kaydırılması önerilmiştir. Ayrıca analizlerden elde edilen veriler kullanılarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortamında bir veri tabanı oluşturulmuştur. İnceleme alanının temel zeminine ait dinamik özellikler, jeoistatistiksel analizler kullanılarak haritalanmıştır.

The damages during the earthquakes depends on the depth of focus of the earthquake, it's intensity, the ground layers that the seismic waves goes through and soil conditions alongside the structural features. Therefore, regional seismicity, ground motion and soil conditions are very important when it comes to the earthquake resistance design.A draft about Turkey Building Earthquake Code (TEC 2018) was published in 2016, updated in 2018 and on January 1st 2019 it entered into force, in section 16, coverage area of 'examination of soil' is enlarged for the new buildings that are going to be designed and the current buildings that are going to be tested. Especially on the specific research and assessment requiring site specific response should be designed according to the dynamic behaviour of the soil.Eskişehir is one of the Turkey's important cities in terms of economy and urbanization, industrialization is growing day to day. It is aimed in this study, evaulation of the soil behaviour on a possible earthquake in Eskişehir's city center. On this study for the detection of soil conditions and response of soil layers under the seismic effect, TEC 2018 recommendation used. The method of analysis was 'one dimentional linear and non linear soil behaviour'. Analyses are conducted by using Deep Soil 6.1 software. For the each and every one borehole log, like the recommendation of TEC in 2018, eleven different acceleration record are used and ground spectral parameters are evaulated. Spectral parameter's are compared to the international structure code's spectrum envelopes', TEC 2018 recommend envelopes' flat side (SDS) should be raised a bit up just to ensure that data's are matching. Also a data base created as a Geographic Information Systems with the data's from the analyses. Dynamic properties that belongs to the subsoil of the area of investigation, mapped by using geostatistical analysis.