Tanzimattan II. meşrutiyete Türk edebiyatında biyografi

Abstract

Tanzimat dönemi, Türk Edebiyatında Batı edebiyatının tesiriyle yeni edebî türlerin ortaya çıktığı, önceden beri var olan türlerin de değiştiği bir dönemdir. Bu dönemde değişim gösteren edebî türlerden biri de biyografidir. Biyografi hakkında yapılan çalışmalarda genellikle bu edebî türün Eski Türk Edebiyatındaki tezkire geleneğinden etkilendiği ancak Tanzimat döneminden itibaren yavaş yavaş Batı edebiyatı etkisine girdiği anlatılır. Fakat bu çalışmalar söz konusu gelişimin seyrini gösterecek yapıda değildir. Elinizdeki tez çalışması, söz konusu eksikliği gidermek amacıyla yapılmıştır ve 1860-1908 yılları arasında biyografi türünde yayınlanan matbu eserlerin incelenmesinden müteşekkildir. Böylece Tanzimat döneminden II. Meşrutiyet dönemine kadar geçen zaman içinde biyografik eserlerin tezkire geleneğinden ayrılarak Batılı anlamda biyografi türüne nasıl yaklaştığı gösterilmek istenmiştir. Çalışmamızın 'Giriş' bölümünde öncelikle 'Türk Edebiyatı'nda Biyografi Türünün Gelişimi' üzerinde durulmuştur. Bu bölümde Tanzimat Dönemi Edebiyatından önce farklı adlar altında var olan biyografi geleneğinden bahsedilmiştir. İkinci olarak ise 'Tanzimattan İkinci Meşrutiyete Biyografi' başlığı altında türün, araştırdığımız dönemdeki gelişimi kısaca anlatılmıştır. Çalışmamızın ana bölümünü Tanzimattan II. Meşrutiyete kadar yazılan biyografi türündeki eserlerin incelemeleri oluşturur. Bu bölümde söz konusu dönemde Türk Edebiyatında yazıldığı ve yayınlandığı tespit edilen eserlerle ilgili incelemeler yer almaktadır. Bu incelemelerden hareketle varılan sonuçlar, çalışmamızın 'Sonuç' bölümünde dile getirilmeye çalışılmıştır.

Tanzimat is the period in the Turkish literature which emerged a new literary genre under the influence of Western literature and pre-existing genres changed, too . During this period, one of the literary genres that shows change is the biyography. In the studies about biography, it is explained that the biography is influenced by the tradition of the tezkire in Old Turkish Literature but from the period of the Tanzimat ıt gradually enters into the Western literature influence. But these studies can not show the progress of the development. The thesis which is in your hand is written in order to fill the mentioned gap and consists of the examination of printed books in the type of biography which published between 1860 - 1908. Thus, from the Tanzimat period until the period of the II. Constitutional Monarchy, it is intended to be shown how to biographical works were broke the tradition of tezkire and approach to the Western biography. In the 'prologue' section of the thesis it is primarily explained that 'Development of the Biography in Turkish Literature'. In this section, the tradition of biography which existed under the different names before the Tanzimat Literature period is mentioned. Secondly, under the tittle of 'From Tanzimat to II. Constitutional Monarchy Biography' it is briefly explained the development of the genre in the researched period. The examination of biography genres which was written from the Tanzimat to II. Constitutional Monarchy forms the main part of this study. In this section, there are researches about the works which were written and published in the aforementioned period at Turkish literature. With reference to these investigations, the results are in the 'Result' section of the thesis.