Privatization in Turkey: Changing perceptions and methods of a decade

Abstract

ÖZET Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde devletin ekonomiye katkısı ve kamu sektör payının gayri safi milli hasılada azaltılması, 1980 'li yılların baskın politikalarından biri olmuştur. Gelişmekte olan ülkeler sınıfina giren Türkiye 'de, özelleştirme zamanında başlatılmasına karşın, politik engeller yüzünden düzenli olarak uygulamaya geçirilememiştir. İlk kez 1983 'te Anavatan Partisi gündeminde yer alan ve 24 Ocak Kararlan ile başlatılan `Yeni-Liberal Ekonomi` anlayışının bir parçası olan özelleştirmepolitikası, bugüne kadar devamlı olarak ele alınmış ama uygulamaya bir süreklilik getirilememiştir. Buna bağlı olarak, Türkiye 'de, 1990 'lı yıllarda özelleştirme çabalan 1980 'li yıllardakinden metod, amaç ve varsayım açısından farklılıklar göstermektedir. Bazı benzerlikler olmasına karşın, 1990 'lardaki özelleştirme politikası 1991 yılında Doğru Yol Partisi ve Sosyal Demokrat Halkçı Parti tarafından kurulan yeni koalisyon hükümetinin ideolojik farklılıklarını yansıtmaktadır. Tansu Çiller 'in başbakanlığa seçilmesiyle başlayan ikinci ortaklık sürecinde ise, özelleştirme konusunda bir kutuplaşma başgöstermiş ve 5 Nisan kararlan ile tartışmalar daha da sertleşmiştir. Bu çalışmanın amacı ise, değişen politika ve anlayışlan gözönünde tutarak, Türkiye 'de 1980 ve 1990 'lı yıllarda özelleştirme politikalarım karşılaştırmak, benzerlik ve farkhlıklan ortaya koyarak, gelecek için bazı dersler çıkarmaktır.

ABSTRACT Decreasing the role of state in economics generally and of public sector particularly has been a fashionable policy means since the 1980s, being implemented in both developed and underdeveloped countries. Among the developing countries, Turkish experience in privatization has been initiated timely, yet it has been implemented discontinuously due to serious political obstacles. Appearing first on the policy agenda of the Motherland Party in 1983 and being a party of the `Neo-Liberal Economics` initiated with the January 24 Measures, privatization has been undertaken continually, but not continuously in Turkey up until today. However, the privatization of the 1990s differ from the 1980s in terms of its methods, objectives and assumptions. Although there are some similarities, privatization in the 1990s reflects the ideologies of the new coaHtion-government formed by the True Path Party and Social Democratic Populist Party in 1991. The second term of this coalition under the leadership of Tansu Çiller gave birth to a polarization and various confrontations about privatization even among the coalition partners which came to surface particularly after the April 5 Measures. The main purpose of this study is to analyze the Turkish privatization experiences both in the 1980s and 1990s, trying to show the similarities and differences by focusing on the changing perceptions about this particular policy in order to draw some lessons for future prospects.