Altun Yaruk Sudur X. kitap (Metin-çeviri-açıklamalar-sözlük)

Abstract

Doktora tezi olarak hazırladığımız bu çalışmada Radloff-Malov tarafından yayımlanan Suvarṇaprabhāsa (Sutra zolotogo bleska; Radloff 1913) adlı eserin 607/1-7, 627/22 ve 677. sayfaları arasında bulunan, X. kitap (26-31.bölümler) içinde yer alan metin incelenmiştir. Sanskritçesi, Suvarnaprabhasasutra olan Altun Yaruk Sudur, Budist Uygur nesri içerisindeki en hacimli kitaplardan biridir. 10 kitap (Eski Uyg. tägzinç) ve 31 bölümden (Eski Uyg. bölök) oluşan eserin aslı Sanskritçedir. Sanskritçeden 8. yüzyılda Çinceye; 10. yüzyılda da Çinceden Uygurcaya çevrilen bu eser, Sutraların en önemlisi sayılır. Çalışmamızın Giriş kısmında Altun Yaruk Sudur hakkında kısaca bilgi verildikten sonra, X. kitabın bölümlerine göre içeriği üzerinde yapılan son çalışmalar, çalışmada kullanılan yöntemler aktarılır. Daha sonra Berlin Fragmanlarının yazıçevirimi ve harfçevirimi verilir. Burada U ve Mainz fragmanlarının ön ve arka yüzlerindeki metin St. Petersburg yazması, R-M yayını ve ayrıca diğer çalışmalardaki okuyuş biçimleri ile de karşılaştırıldıktan sonra ortaya çıkan farklar dipnotla gösterilir. Üçüncü olarak St. Petersburg yazmasına dayanan metnin yazıçevirimi ve harfçevirimi yapılır; burada R-M yayını, Berlin fragmanları ve daha önce yapılmış çalışmalardan ayrılan noktalar dipnotla gösterilir. Dördüncü kısımda ise metin Türkçeye aktarılır. Hemen ardından Uygurca metin ile Çince metnin karşılaştırılarak bulunmuş olan önemli söz ve ibareler üzerinde açıklamalar yapılır. Altıncı bölümde ise metnimizde geçen sözcüklerin Türkçe, Çince ve Çağdaş Uygurca karşılıkları ile birlikte yer aldığı sözlük hazırlanmıştır. Kaynakça verildikten sonra gelen sonuç ve ekler kısmı ile de çalışmamız sona ermektedir.

In this doctoral thesis, we have studied on the Sūtra of the Golden Light's the Xth book which takes place among the pages between 607/1-7, 627/22, and 677 of Pamyatniki Drevnetyurkskoy Pis'mennosti' (The Buddhist Uighur Text, Altun Yaruk) which was published by Malov S. Ye's in 1951 (p.168 -187). The Golden Light (Altun Yaruk) was originally written in Sanskrit Suvarnaprabhasasutra, and it is one of the most voluminous book among the other Uighur Buddhist texts. The Golden Light was formed by 10 books (Old Uig. tägzinç) and 31 chapters (Old Uig. bölök). As we pointed out, the Golden Light is the most important Buddhist Sūtra, and it was translated into Chinese from Sanskrit in the 8th century, and then during the 10th century it was also translated into Uighur from its Chinese translation. Our thesis includes the following chapters: in the first chapter, there is a brief introduction about the Golden Light Sūtra, the Xth book and its content; besides we also gave some information about the recently published studies on this text. After that, we briefly mentioned about the method that we used in our dissertation. In the second chapter, the transcription and transliteration parts of Berlin fragments, which include the recto and verso pages of Berlin (U) and Mainz (Mz) fragments, were presented. In the third chapter, the transcription and transliteration of St. Petersburg text was given. The Turkish translation of the text follows this chapter. The fifth chapter of the book contains the notes and commentaries on the text according to the comparison between Uighur and Chinese versions of the text. After that, our dissertation ends with the conclusion and the bibliography part.