Radikal prostatektomi yapılan hastalarda biyokimyasal progresyonun öngörülmesine yardımcı olabilecek risk gruplarının değerlendirilmesi

Abstract

Prostat kanseri dünyada en sık görülen ikinci malignite olup, erkeklerde beşinci en sık ölüm sebebidir. Çalışmamızda radikal prostatektomi uygulanan hastalarda prostat spesifik antijen ölçümü, Gleason skoru, evre, ekstraprostatik yayılım, seminal vezikül invazyonu, cerrahi sınır pozitifliği gibi prognostik faktörlerin biyokimyasal progresyon ile ilişkisini incelemek ve bu şekilde ek tedavi gerekibelecek hastaların belirlenmesinde etkili olabilecek değerleri belirlemek amaçlanmıştır.Mayıs 2007 ile Ağustos 2017 tarihleri arasında Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Üroloji Anabilim Dalı Polikliniği'ne başvuran ve başvuru sonrası yapılan muayene ve tetkiklerinde prostat kanseri saptanarak radikal prostatektomi uygulanan 216 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Postoperatif dönemde biyokimyasal progresyon görülen hastalarda risk faktörleri ayrı ayrı ve karşılaştırmalı olarak değerlendirildi.Çalışmaya alınan tüm hastaların tanısal prostat spesifik antijen değerleri ortalama 12,0±15,29 ng/dl olarak bulunurken, en düşük değer 1 ng/dl, en büyük değer ise 150 ng/dl olarak bulundu. Çalışmaya alınan tüm hastaların cerrahi sonrası prostat spesifik antijen (değerleri ortalama 0,33±1,5 ng/dl olarak bulunurken, en düşük değer 0 ng/dl, en büyük değer de 15,7 ng/dl olarak bulundu. Çalışmaya alınan hastaların %21,8 (n=47)'inde progresyon olduğu, %78,2 (n=169)'inde ise progresyonun olmadığı bulundu. Total Gleason skorunun ≤7 olmasının, ≥8 olmasına kıyasla sağkalımı istatistiksel anlamlı olarak iyi yönde etkilediği gözlendi (p=0.001). Ekstrakapsüler invazyon olmamasının ekstrakapsüler invazyon varlığına kıyasla sağkalımı istatistiksel anlamlı olarak iyi yönde etkilediği gözlendi (p=0.004).Progresyon varlığına göre istatistiksel olarak karşılaştırılan cerrahi sınır pozitifliğinin progresyon görülen grupta anlamlı derece de daha yüksek olduğu bulundu (p=0,001). Seminal vezikül invazyonu gözlenmeyen hastalarda ortalama sağkalım süresi 94,2 ay (medyan 94,5 ay) iken, seminal vezikül invazyonu gözlenen hastalarda ortalama sağkalım süresi 70,1 ay (medyan 82,5 ay) olarak bulundu. Seminal vezikül invazyonu olmamasının, seminal vezikül invazyonu mevcudiyetine kıyasla sağkalımı istatistiksel anlamlı olarak iyi yönde etkilediği bulundu (p=0.014).Cerrahi tedavi sonrası ölçülen ilk prostat spesifik antijen değerinin <0.2 ng/dl olmasının, ilk prostat spesifik antijen değerinin ≥0.2 ng/dl olmasına kıyasla istatistiksel anlamlı olarak sağkalımı iyi yönde etkilediği gözlendi (p<0,001). D'Amico risk sınıflamasına göre progresyon varlıklarının istatistiksel olarak karşılaştırılmasında; progresyon varlığı bakımından gruplar arasında anlamlı fark olduğu görüldü (p=0,005).Çalışmamızda cerrahi sınır pozitifliği, Gleason skoru yüksekliği ve D'Amico sınıflamasına göre yüksek riskin biyokimyasal progresyonla ilişkili olduğu bulunmuştur. Çalışmamızda cerrahi sonrası ölçülen ilk prostat spesifik antijen değerinin, seminal vezikül invazyonu varlığının, ekstrakapsüler invazyon varlığının, cerrahi sınır pozitifliğinin ve Gleason skoru yüksekliğinin sağkalımla ilişkili olduğu saptanmıştır.AnahtarKelimeler: Gleason skoru, prostat spesifik antijen, pozitif cerrahi sınır

SUMMARYProstate cancer is the second most common malignancy in the world and the fifth most common cause of death in men. In this study, we aimed to investigate the relationship between prognostic factors such as prostate specific antigen measurement, Gleason score, stage, extraprostatic invasion, seminal vesicle invasion, surgical margin positivity in patients undergoing radical prostatectomy.216 patients who were admitted to Trakya University Medical Faculty, Department of Urology between May 2007 and August 2017 and who underwent radical prostatectomy after examinations were evaluated retrospectively. Risk factors in patients with biochemical progression are evaluated separately and comparatively.The mean prostate specific antigen values of all patients included in the study were 12.0 ± 15.29 ng / dl, the lowest value was 1 ng / dl and the maximum value was 150 ng / dl. The mean postoperative prostate specific antigen values were 0.33 ± 1.5 ng / dl, the lowest value was 0 ng / dl and the maximum value was 15.7 ng / dl. It was found that 21.8% (n = 47) of the patients included in the study had progression and 78.2% (n = 169) had no progression. Total Gleason score ≤7 was found to have a statistically significant effect on survival compared to ≥8 (p = 0.001). It was observed that absence of extracapsular invasion had a statistically significant effect on survival compared to the presence of extracapsular invasion (p = 0.004).The statistically significant surgical margin positivity was significantly higher in the progression group compared to the presence of progression (p = 0.001). The mean survival was 94.2 months (median 94.5 months) in patients without seminal vesicle invasion, whereas the median survival time was 70.1 months (median 82.5 months) in patients with seminal vesicle invasion. The absence of seminal vesicle invasion significantly improved survival compared to the presence of seminal vesicle invasion (p = 0.014).It was observed that the first prostate specific antigen value <0.2 ng / dl measured after surgical treatment significantly improved survival compared to the first prostate specific antigen value ≥0.2 ng / dl (p <0.001). In statistical comparison of progression assets according to D'Amico risk classification; There was a significant difference between the groups in terms of the presence of progression (p = 0.005).In our study, surgical margin positivity, high Gleason score and high risk according to D'Amico classification were found to be associated with biochemical progression. In our study, the first prostate specific antigen value measured after surgery, presence of seminal vesicle invasion, presence of extracapsular invasion, surgical margin positivity and Gleason score were found to be associated with survival.Key Words: Gleason score, prostate specific antigen, positive surgical margin