Bir eleştirmen olarak Berna Moran

Abstract

Türk edebiyatına Tanzimat döneminde giren eleştiri türü, 1950'lerden itibaren farklı kuramların kullanılmaya başladığı bir tür olmuştur. Farklı kuramlardan ve yöntemlerden faydalanarak eleştirinin nesnel bir boyut kazanmasını sağlayan akademi kökenli isimler arasında Berna Moran'ın önemli bir yeri vardır. Dört bölüm olarak düzenlenen bu çalışmada Moran'ın Türk edebiyatıyla ilgili çalışmaları merkeze alınmıştır. Bu çalışmada, Berna Moran'ın hayatı, eğitimi ve etkilendiği isimlerden yola çıkılarak eleştirmenliğinin altyapısı belirlenmeye çalışılmıştır. Bunun yanı sıra, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri ve üç ciltlik Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış'taki görüşlerinden ve uygulamalarından faydalanarak çalışmalarında önemli bir yer tutan eleştiri yöntemleri hakkındaki görüşleri ve onları eleştirilerine hangi noktalarda, ne ölçüde dâhil ettiği; üslubu göz önüne alınarak eleştiri anlayışı ve eleştirme yöntemi incelenmiştir. Ayrıca Edebiyat Üzerine: Makaleler Röportajlar adlı eserde yer alan yazılarından yola çıkılarak eleştiri ve eleştirmenle ilgili görüşlerine değinilmiştir. Çalışma yöntemi, metinlerinin kurgusu ve üslubu da göz önünde bulundurularak eleştiri anlayışı ve eleştirme yöntemi irdelenmiştir.

Criticism, emerging as a literary genre in Turkish literature in Tanzimat Reform Era, turned into a genre in which various theories are used beginning from 1950s. Berna Moran has an important place within the scholars of academy that attempt to provide an objective dimension for criticism by using different theories and methods. In this study, organized as four chapters, Moran's studies regarding Turkish literature has a central place.Throughout this study, the basis of Berna Moran's criticism is attempted to be defined departing from his life, education and the people that influence him. Additionally, Moran's notion of criticism and his method of criticism is examined considering at what points and to what extent he implemented his views on criticism on his works and his standpoint regarding criticism methods occupying an important space in his studies using his opinions and practices in his books, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri and his three-volume Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, as well as his style. Furthermore, Moran's opinions on criticism and the critic is mentioned based on his essays and articles in Edebiyat Üzerine: MakalelerRöportajlar; and his notion of criticism and his method of study is scrutinized considering his method of study, the structure of his texts, and his style.