Trakya üniversitesinin merkez ilçede eğitim gören öğrencilerinin şiddet eğilimleri ve toplumsal cinsiyete ilişkin tutumları

Abstract

Şiddet son yıllarda tüm dünyada artmaktadır. Her yıl bir milyondan fazla insan şiddet nedeniyle ölmekte, on binlerce insan da her gün ölümcül olmayan şiddete maruz kalmaktadır. Toplumsal cinsiyet rolleri hem kadınların hem de erkeklerin yaşamını şekillendirmekte; özellikle kadınların toplumsal statüsünü olumsuz etkileyerek fırsatların kullanılması, kaynakların ayrılması ve kullanımında, hizmetlerin elde edilmesinde kadınlar aleyhine eşitsizliğe neden olmaktadır.Bu çalışmayla 2018-2019 dönemi bahar yarıyılında Trakya Üniversitesi'nin Edirne merkez ilçedeki eğitim birimlerinde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin şiddet eğilimleri ve toplumsal cinsiyete ilişkin tutumlarını belirlemek, bunu etkileyen sosyo-demografik değişkenleri ortaya koymak ve çözüm önerilerinde bulunmak amaçlanmıştır.Çalışmamız tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte olup, Mart 2019-Haziran 2019 tarihleri arasında Trakya Üniversitesi'nin Edirne İl merkezinde bulunan fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında öğrenim gören 751 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilere araştırmacılar tarafından literatürden yararlanılarak geliştirilen 49 soru, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği'ne ait 38 soru ve Şiddet Eğilim Ölçeği'ne ait 20 soru olmak üzere toplam 107 sorudan oluşan anket formu uygulanmıştır.Trakya Üniversitesi'nin merkez ilçede eğitim gören öğrencilerin toplumsal cinsiyet tutumu `eşitlikçi`, şiddet eğilimleri ise `az` bulunmuştur. Kadın öğrencilerin, Güzel Sanatlar Fakültesi'nde eğitim görenlerin, Güzel Sanatlar Lisesi ve Devlet Konservatuvarı'ndan mezun olanların, il merkezi ve ilçede doğup büyüyenlerin, anne ve babasının öğrenim düzeyi yüksek olanların, anne babası ayrı öğrencilerin, annesi çalışan ya da emekli olanların, ebeveynleri kendileri tanışıp evlenenlerin, bir kardeşi olanların ve ailesinin ortalama aylık geliri yüksek olanların toplumsal cinsiyet tutumları daha eşitlikçi olduğu saptanmıştır (p<0.05). Erkek öğrencilerin, Edirne Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu'nda öğrenim görenlerin ve aile içi şiddete veya herhangi bir zamanda şiddete maruz kalanların şiddet eğilimleri daha fazladır (p<0.05). Öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile toplumsal cinsiyet rolleri tutumu arasında negatif yönde zayıf düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuş olup, şiddet eğilimi yüksek olan öğrencilerin toplumsal cinsiyet rolleri tutumunun daha düşük olduğu görülmüştür.Geleceğin birer yetişkini olacak olan üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyette eşitlikçi bir tutuma sahip olmaları ve şiddet konusunda hassas olup şiddet eğilimlerinin az ya da hiç olmaması toplumun sağlığı için önemli bir konudur. Bu nedenle; toplumsal cinsiyet eşitliği ve şiddet konularında öğrencilerin farkındalığı arttırılmalı ve alanda yapılacak başka çalışmalar ile konunun önemi vurgulanmalıdır.Anahtar kelimeler: Şiddet eğilimi, toplumsal cinsiyet rolleri tutumu, üniversite öğrencisi, Edirne.Şiddet son yıllarda tüm dünyada artmaktadır. Her yıl bir milyondan fazla insan şiddet nedeniyle ölmekte, on binlerce insan da her gün ölümcül olmayan şiddete maruz kalmaktadır. Toplumsal cinsiyet rolleri hem kadınların hem de erkeklerin yaşamını şekillendirmekte; özellikle kadınların toplumsal statüsünü olumsuz etkileyerek fırsatların kullanılması, kaynakların ayrılması ve kullanımında, hizmetlerin elde edilmesinde kadınlar aleyhine eşitsizliğe neden olmaktadır.Bu çalışmayla 2018-2019 dönemi bahar yarıyılında Trakya Üniversitesi'nin Edirne merkez ilçedeki eğitim birimlerinde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin şiddet eğilimleri ve toplumsal cinsiyete ilişkin tutumlarını belirlemek, bunu etkileyen sosyo-demografik değişkenleri ortaya koymak ve çözüm önerilerinde bulunmak amaçlanmıştır.Çalışmamız tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte olup, Mart 2019-Haziran 2019 tarihleri arasında Trakya Üniversitesi'nin Edirne İl merkezinde bulunan fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında öğrenim gören 751 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilere araştırmacılar tarafından literatürden yararlanılarak geliştirilen 49 soru, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği'ne ait 38 soru ve Şiddet Eğilim Ölçeği'ne ait 20 soru olmak üzere toplam 107 sorudan oluşan anket formu uygulanmıştır.Trakya Üniversitesi'nin merkez ilçede eğitim gören öğrencilerin toplumsal cinsiyet tutumu `eşitlikçi`, şiddet eğilimleri ise `az` bulunmuştur. Kadın öğrencilerin, Güzel Sanatlar Fakültesi'nde eğitim görenlerin, Güzel Sanatlar Lisesi ve Devlet Konservatuvarı'ndan mezun olanların, il merkezi ve ilçede doğup büyüyenlerin, anne ve babasının öğrenim düzeyi yüksek olanların, anne babası ayrı öğrencilerin, annesi çalışan ya da emekli olanların, ebeveynleri kendileri tanışıp evlenenlerin, bir kardeşi olanların ve ailesinin ortalama aylık geliri yüksek olanların toplumsal cinsiyet tutumları daha eşitlikçi olduğu saptanmıştır (p<0.05). Erkek öğrencilerin, Edirne Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu'nda öğrenim görenlerin ve aile içi şiddete veya herhangi bir zamanda şiddete maruz kalanların şiddet eğilimleri daha fazladır (p<0.05). Öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile toplumsal cinsiyet rolleri tutumu arasında negatif yönde zayıf düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuş olup, şiddet eğilimi yüksek olan öğrencilerin toplumsal cinsiyet rolleri tutumunun daha düşük olduğu görülmüştür.Geleceğin birer yetişkini olacak olan üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyette eşitlikçi bir tutuma sahip olmaları ve şiddet konusunda hassas olup şiddet eğilimlerinin az ya da hiç olmaması toplumun sağlığı için önemli bir konudur. Bu nedenle; toplumsal cinsiyet eşitliği ve şiddet konularında öğrencilerin farkındalığı arttırılmalı ve alanda yapılacak başka çalışmalar ile konunun önemi vurgulanmalıdır.Anahtar kelimeler: Şiddet eğilimi, toplumsal cinsiyet rolleri tutumu, üniversite öğrencisi, Edirne.

Violence has been increasing all over the world in recent years. More than a million people die every year due to violence, and tens of thousands of people are exposed to non-lethal violence every day. Gender roles shape the lives of both women and men; they cause inequality against women especially in the use of opportunities, allocation and use of resources and obtaining services by negatively affecting women's social status.With this study, it was aimed to determine the violence trends and gender-related attitudes of the university students studying in the educational units of Trakya University in Edirne central district in spring semester of 2018-2019 period, to reveal the socio-demographic variables affecting them and to offer solutions.Our study was descriptive and cross-sectional.It was conducted with 751 students studying in faculties, colleges and vocational high schools of Trakya University located in the city center of Edirne between March 2019 and June 2019. A questionnaire form consisting of 107 questions (49 questions developed by the researchers using the literature, 38 questions of Gender Roles Attitude Scale and 20 questions of Violence Tendency Scale) were applied to the students.It was found that the gender attitude of Trakya University students studying in central district was `egalitarian` and violent tendencies were `low`. Gender attitudes of women students, those studying at the Faculty of Fine Arts, graduates of the Fine Arts High School and State Conservatory, those who were born and raised in the provincial center and district, those with a high education level of parents, those whose parents were separated, those whose mothers are working or retired, those whose parents were met and married themselves, those had a sibling and whose family had a higher average monthly income were more egalitarian (p <0.05). Violence tendencies of male students, those who study at Edirne Vocational High School of Social Sciences and those who were exposed to domestic violence or violence at any time were higher (p <0.05). It was found that there was a significant weak negative relationship between the students' violence tendencies and their attitudes towards gender roles, and it was observed that students with high violence tendency had lower attitudes towards gender roles.It is an important issue for community health that university students, who will become adults of the future, to have egalitarian attitude towards gender and to be sensitive about violence and to have little or no violence tendencies. Therefore; students' awareness of gender equality and violence should be increased and the importance of the subject should be emphasized with other studies in the subject area.Keywords: Violence tendency, gender roles attitude, university student, Edirne.