Okul öncesi eğitime devam eden 60-66 ay çocuklarına yönelik geliştirilen STEM programının çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı araştırmacı tarafından alan yazın taraması sonucu oluşturulan STEM yaklaşımına dayanan Erken STEM Eğitimi Programının (ESTEMEP) çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisini ortaya koymaktır. Çalışmanın araştırma deseni yarı deneysel olup çalışma grubunda 2017-2018 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinde bulunan Şehit Mehmet Şefik Şefkatlioğlu Anaokuluna devam eden 15 deney (4 kız, 11 erkek), 11 (6 kız, 5 erkek) kontrol grubunda olmak üzere toplam 26 çocuk yer almıştır. Araştırmacı tarafından hazırlanan STEM programı, fen (suyun kaldırma kuvveti, öz kütle, Güneş sistemi), matematik (ağırlık, sayma, sıralama, gruplama), teknoloji (teknolojik alet kullanımı) ve mühendislik (ürün oluşturma, problemlere çözüm olacak materyal inşa etme) disiplinlerine ait becerilerin kullanımının gerektiği uygulamalardan oluşmuştur. Veri toplama aracı olarak Özkan (2015) tarafından geliştirilen `60-72 Aylık Çocuklar İçin Okul Öncesi Bilimsel Süreç Becerileri Ölçeği` kullanılmıştır. Program uygulanmaya başlanmadan önce gerekli izinler alınmış, ardından deney ve kontrol grubu çocuklarına ölçeğin ön-testi yapılmıştır. Araştırmacı tarafından 10 hafta süreyle deney grubu çocuklarıyla haftada iki gün olmak üzere ESTEMEP uygulamaları yapılmış, kontrol grubu çocukları günlük rutinlerine devam etmiştir. Uygulamaların bitiminde her iki gruba da son-testler yapılmıştır. Gruplar arası normal dağılım olmadığı ve katılımcı sayısı 30'dan küçük olduğu için parametrik olmayan istatistikler kullanılmıştır. Deney grubunun ön-test son-test puan ortalamalarının karşılaştırılmasında ve kontrol grubunun ön-test son-test puan ortalamalarının karşılaştırılmasında Wilcoxon İşaretli Sıralar testi kullanılmıştır. Deney ve kontrol grubunun başarılarındaki farklılığın kıyaslanmasında ise tahmin-çikarım-bilimsel iletişim kurma alt boyutunda kovaryans analizi (ANCOVA), diğer boyutlarda ise Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Son olarak uygulanan ESTEMEP'in çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisinin kalıcılığını belirlemek amacıyla deney grubu çocuklarının son-test ve kalıcılık testi puan ortalamaları Wilcoxon İşaretli Sıralar testiyle yapılmıştır. Ön test puanlarında bilimsel süreç becerileri ölçeğinin genelinde gruplar birbirlerine denk çıkmışken son test puanlarında deney grubu lehine anlamlı bir fark çıkmıştır. Sonuç olarak uygulanan Erken STEM Eğitimi Programı'nın okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerini olumlu yönde etkilediği ve bu etkinin kalıcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: STEM, FeTeMM, Okul Öncesi Eğitimi, Bilimsel Süreç Becerileri, 21. yy. Becerileri

The main aim of this research is to reveal the effect of Early Stem Educational Program (ESTEMEP) which is prepared in accordance with knowledge gathered from literature, on children's scientific process skills acquisition. The study was designed as quasi experimental design. Participants of the study were attending from Şehit Mehmet Şefik Şefkatlioğlu Kindergarden, in İstanbul, in 2017-2018 education year. There were two groups as experimental group which consists of 15 children (4 girls, 11 boys) and control group which consists of 11 children (6 girls, 5 boys). Total number of participants is 26. In this study, science process scale for 60-72 months old children developed by Özkan (2015) was used to gather data. ESTEMEP is prepared by the researcher. While preparing program it is taken into consideration that science (buoyancy of water, density, solar system etc.), mathematics (weight, numeration, ranking, grouping etc.), technology (usage of technological materials) and engineering (finding solutions to problems, product creation etc.) skills are actively used in ESTEMEP activities. Necessary permissions from school director, university and parents are taken to conduct this study. After that, pre-test is made to both control and experimental groups before implementing ESTEMEP. Then experimental group was applied STEM program for 10 weeks, two times a week. Control group proceed on usual daily routine at the same time. At the end of 10th week, post-test is made to both control and experimental groups. Because of the fact that the number of participants is smaller than 30, non-parametric statistical tests were used. Wilcoxon signed rank test was used to compare pre-test and post-test score means of both groups. Mann-Withney U test was used to find out differences between post-tests of experimental and control groups. Furthermore, Wilcoxon signed rank test was used to find out whether the skills acquired by children thanks to ESTEMEP were permanent or not. Findings of the study show that although at the beginning both groups were equal to each other, after the implementation, significant difference between groups occurred for the benefit of experimental group. According to permanency test, the significant difference is long lasting. Which means that ESTEMEP has positive and long-lasting effect on children's scientific process skills.Key Words: STEM, Early Childhood Education, Kindergarden, Preschool, Scientific Process Skills, 21st Century Skills