Amerikan Board`ın eğitim faaliyetlerine bir örnek: Üsküdar Amerikan Kız Koleji`nin kuruluş süreci (1873-1945)

Abstract

Bu doktora tezinde Amerikan Board Teşkilatı'nın İzmit Bahçecik İstasyonu'ndafaaliyete geçen, Bahçecik Yatılı Kız Okulu'nun Üsküdar Amerikan Kız Lisesi'nedönüşümü ile bu kurumun Bahçecik, Adapazarı, İzmit ve İstanbul hattında uzanantarihi incelenmektedir.Üsküdar Amerikan Kız Lisesi, Amerikalı Protestan misyonerlerce kurulmuş ve onlartarafından idare edilmiştir. Tarihi XIX. yüzyılın son çeyreğinde Bahçecik'te başlayanokulun faaliyetleri, zamanla Adapazarı ve İzmit'te devam etmiştir. Kurum kurulduğudönemin konjonktürleri gereği üç kez taşınmıştır. Nitekim taşındığı son il olanİstanbul'da halen faaliyetlerini sürdürmektedir. Okulun kurulduğu ve taşındığınoktaların tercihine bakıldığında, özellikle Ermeniler'in yoğun yaşadığı bölgelerinseçildiği görülmektedir.Okulda yürütülen eğitim-öğretim faaliyetleri incelendiğinde ise çağdaş bir anlayış ilehazırlanan ders müfredatı çerçevesinde, yenilikçi ve pragmatik bir eğitim sistemininoluşturulduğu göze çarpmaktadır. Bu minvalde modern derslerin yanı sıra kızlarakendilerini bireysel olarak geliştirebilecekleri dikiş, nakış, el sanatları vb uygulamalıdersler de verilmiştir.Okulun işleyişi ele alındığında, yerel halkın bu eğitim kurumuna yakın destektebulunduğu, misyonerlerle birlikte mütevelli heyetleri oluşturdukları ve okulunfinansını sağladıkları görülmektedir. Keza bu kurumdan mezun olanların, bilahareokul ve diğer misyoner okulları bünyesinde istihdam edildikleri gözlenmektedir.Nihayet okulu himaye eden Amerikalıların farklı konjonktür ve zamanlarda,dönemin şartlarına hızla uyum sağlayarak faaliyetlerini aksatmadan yollarına devamettikleri dikkate şayandır

In this Ph. D. thesis, the transformation of Bahcecik Boarding School for Girls whichcommenced operations in the Bahcecik Station to Scutari American College for Girlsand its history extending from Bahcecikto Adapazari, Ismit and Istanbul will bestudied.Scutari American College for Girls was established and managed by the AmericanProtestant missionaries. The activities of the School, which started in Bahcecik in thelast quarter of 19th Century, continued in Adapzari and İsmit in time. The Schoolmoved three times as a result of the conjuncture of the era.Ultimately, the School stilloperates in in Istanbul where it moved last. When the places where the school wasestablished and moved were taken into consideration, it can be seen that especiallytheplaces which were densely populated by Armenians were selected.If the educational activities at the school were studied, an innovative and pragmatisteducational system can be observed to have beencreated within the frame of acurriculum which was prepared in a modern approach.Within this manner, alongwith these modern courses, girls had practical classes such as sewing, embroidery,handcrafts etc., by which the girls could improve their individual skills.When the functioning of the school was considered, it is observed that the localssupported the school intensely; formed board of trustees with the missionaries andprovided funds for the school. Likewise, the graduates of the school were lateremployed by this school or other missionary schools. Finally, it was worth realizingthat the Americans who patronized the school continued their activities withoutinterruption by rapidly complying with the changing conditions and conjuncture