Martin Heidegger`de sanat ve teknik kavramı ilişkisi bağlamında hakikat kavramının yeri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Heidegger'in sanat ve teknoloji düşüncesinden hareketle onun ontolojiye dayanan hakikat fikrini daha anlaşılır kılmaktır. Çalışmada, felsefenin asli konusu olan varlığın nasıl unutulduğu ve Batı felsefe düşüncesinin, varlığın unutulmasıyla metafizik güdüm altına nasıl girdiği gösterilmeye çalışılacaktır. Batı felsefe geleneğinde, varlığın unutulmasını üç temel önyargıya dayandıran düşünürün bu önyargıları nasıl ele aldığı ve bu üç önyargının metafizik ile hangi bağlamı ile ilişkili olduğu ortaya koyulacaktır. Çalışmada daha sonra geleneksel düşünce tarihi içinde sanatın ölümünün nasıl gerçekleştiği ve bunun ne anlama geldiği ele alınarak, estetik ve sanat arasında keskin bir ayrım yapılacaktır. Ayrıca estetiğin özne ile ilişkisi ortaya çıkarılarak sanatın konumu ve önemi gösterilmeye çalışılacaktır. Daha sonra sanat eserinin diğer var olanlar ile nasıl bir ilişkiye sahip olduğu ve sanat eserini diğer var olanlardan ayıran şeyin ne olduğu belirlenmeye çalışılacaktır. Salt (lediglich) nesne, araç ve sanat eseri arasındaki bağlantıdan hareket edilerek, el emeği sonucu ortaya çıkan araç ve sanat eseri arasındaki akrabalık sorgulanacaktır. Çalışmanın teknoloji bölümünde, teknolojinin metafizik ile ilişkisi gösterilerek, metafiziğin modern özne ile olan bağlantısı ortaya koyulacaktır. Descartes felsefesinin bir sonucu olarak, modern özne ile dünyanın nasıl bir şablona indirgendiği ve cogito merkezli rasyonel düşünmenin, felsefeyi nasıl metafizik ilişkiye soktuğu tespit edilerek, dünyanın resme indirgenmesi ile modern öznenin sahip olduğu teknik düşünce arasındaki bütünsel bağlantı ortaya çıkarılacaktır. Ayrıca modern özne yerine Antik Yunanlıların kullandığı Hypokeimenon (ὑποκείμενον) kavramı ele alınarak, Hypokeimenon bağlamında modern özne-nesne arasındaki düalist ilişkinin metafizik mahiyeti gösterilmeye çalışılacaktır. Daha sonra metafizik güdüm altında kalan modern insanın, teknik düşünmeden kurtuluşunun sahici düşünme ile nasıl mümkün olacağı gösterilecektir. Çalışmanın son bölümünde sanat eserinin temel nitelikleri olarak belirlenen dünya, yeryüzü ve çatışma kavramları açıklanacaktır. Bundan sonra hakikat ile sanat arasındaki ilişkinin daha açık anlaşılabilmesi için Heidegger'in işaret ettiği Van Gogh'un ayakkabı resmi ve F. Meyer'nin Roma Çeşmesi adlı şiiri irdelenerek sanattaki hakikatin nasıl gerçekleştiği gösterilmeye çalışılacaktır. Ayrıca sanat ve zanaatin Antik Yunan döneminde tekhne (τέxνη) kelimesi ile karşılandığına dikkat çeken düşünürün gözünden, hakikat bağlamında tekhne ile 'açığa çıkma' anlamına gelen alā́theia arasındaki ilişki ortaya koyulmaya çalışılacaktır.

The purpose of this thesis is to make more apprehensible Heidegger's account of truth based on ontology through his art and technology idea. In this study, we will show how the Being was forgotten which is the key theme of philosophy and how tradition of Western philosophy entered into metaphysic guidance. It will be explained how the thinker -who suggests three prejudices for the oblivion of Being within tradition of Western philosophy- treats these prejudices and discusses in which terms these three dogma are related with metaphysics.In this study, then, it will be explained how the art died within the history of philosophy and what it means, and there will be a strict distinction between aesthetics and art. Besides, the position and importance of art will be showed by revealing the relationship between aesthetics and subject. Afterwards, it will be clarified that what kind of a relationship art has with other things and what the impulse is that distinguishes the work of art from other things. It will be questioned the degree of the kinship between hand-work tool and work of art, through the connection between simple (lediglich) object, tool and work of art phenomenon.In the part related with technology, technology and metaphysics relationship and its connection with modern subject will be clarified. It will be discussed that, as a consequence of Descartes thought, how modern subject and world is reduced into a template and how rational thought centered around cogito lead philosophy to a metaphysical relationship. Through this, it will be explained that the holistic connection between the reduction of world to a picture and technical thinking belonging to the modern subject. In addition, the concept of Hypokeimenon (ὑποκείμενον) that Ancient Greeks use instead of modern subject will be discussed and the metaphysical significance of the dualistic relationship between modern subject and object will be showed in terms of Hypokeimenon. And it will be showed how it is possible that the modern people who is under the metaphysical guidance, is saved from technical thinking through genuine thinking.In the last part of this study, concepts of world, earth and conflict, which are key properties of work of art, will be explained. Then, to make much clearer the relationship between truth and art, truth within work of art will be revealed through Van Gogh's picture of shoes and F. Meyer's poem of Roman Fountain that are addressed by Heidegger's himself. In addition, through the lens of the thinker who remarks the usage of the word of techne (τέxνη) instead of Fine Art and Applied Art used at the age of Ancient Greek, the relationship between techne and alā́theia which means revealing will be manifested in terms of truth.