Şile`de tarihsel araştırma ve çevre koruması

Abstract

ÖZET Tezin giriş bölümünde konu olarak seçilen ŞİLE ilçesi tanıtılmıştır. İlçede, sivil mimarinin tarihi çok eskilere dayan maktadır. İlk çağlardan günümüze kadar, Şile birçok medeniyeti topraklarında ağırlamıştır. Her medeniyet Şile'ye ayrı bir güzellik ve olgunluk kazandırmıştır. Şile'deki sivil mimari bu medeniyetlerin etkisi altında oluşmuştur ve bu medeniyetin izlerini taşır. Çalışmanın devamında, bu eski dokunun tespiti ve yapılan incelemeler, rölöve ve yenileme projeleri açıklanmış, kullanılan malzeme ve teknoloji incelenmiştir. Birinci bölümde, Şilenin genel yapısı incelendi. Coğrafi, tarihsel özellikleri, sosyal, ekonomik ve kültürel yapıları araştırıldı. Burada amaç, tarihsel çevrenin oluşumuna etki eden faktörlerin belirtilmesidir. 2. bölümde eserlerin tespit ve analizleri ele alındı. Çalışma yapılırken yapı tek başına değil, çevresindeki yapılarla birlikte değerlendirildi. Yapları, cinsleri, işlevlerine, mekansal ve çevresel öğelere göre değerlendirildi. Korunması gerekli yapılar ile 2. derecede önemli yapıların plan tipleri (tipolojisi) ve cephe oluşumlarına gidildi. 3. ve 4. Bölümde, yapıların oluşumunu etkileyen topografya, yön manzara gibi faktörler araştırıldı. Yapı biçimlenişinin ana öğeleri olan kütle biçimlenişi, yüzey mimarisi ve yapı elemanları tek tek analiz edilerek detaylandırıldı ve tabloları oluşturuldu.5. Bölümde, yapılarda kullanılan malzeme ve yapım teknikleri araştırıldı. Ve bu çalışmaların ışığında, tarihsel çevreye ait restorasyon projelerine yer verildi. Bu proje çalışması küçük bir mahalle ölçeğinde ele alındı. Amaç, örnek proje ile tüm bölgede aynı ilkelerle hareket edilmesini sağlamaktır. Sonuç olarak; Şile'de yapılacak koruma amaçlı imar plan ları ve projelerinin uygulamaya konulması gerektiği ve bu uygulama esnasında kullanıcı ve mimarın birlikte hareketinin önemi vurgulandı.

-VII. SUMMARY Şile has hosted many civilizations since ancient times, maturing and gaining culture with each specific experience. Civil-vernacular architecture should be taken as a consequence of a rich and vivid historical process, stemming from its geographical situation. Şile Town is dealt with in the introductory part. In the first part: Examples of civil vernacular structures and buildings, namely houses, either of wood or masonry, fountains, mosques and bathing facilities are viewed, an inventory set up. In the second part: The buildings are analized, not as a single piece of art but as an element composing a whole with their spatial and environmental qualities, structural and functional roles. A careful elimination is lead among them to determine the buildings to be preserved and plans of class 2 buildings assessed. In the third and fourth parts: Factors affecting the design of buildings are dealt with; the massing, dimensions, seating and proportioning is examined, each of the elements forming physical apperances analized. In the fifth part: Construction technology and materials used are analized. Highlighted by the process of work, restauration projects and drawings for re-uses of the existing-VIII- old buildings are performed. This work was handled in a small settlement quarter. The main goal was to devise principles enabling a common practice on the sub j ect. As an outcome, it is propounded that developement plans should be prepared in view of this thesis to overcome the erosion and devastation of historical-civil vernacular architecture and environment by propagation of modernist speculations especially in the last three decades in ŞİLE. A four sided cooperation between invester architect, builder and user is a must for success on the field.