Yüksek gerilim doğru akım ile enerji iletimi

Abstract

ÖZET, Ticari güç işletmelerinin başlangıcında elektrik enerjisi doğru akımla iletilmiştir. Zamanla elektrik enerjisine olan talebin artmasıyla, bazı teknik avantajlar nedeniyle 3 fazlı alternatif akım sistemi yüzyıl boyunca kullanıldı. Ancak çok yüksek enerji talebi, alternatif akım sistemlerindeki yüksek oranlı kayıplar ve 500 km' den daha uzak mesafelere ve enerji iletimi durumundaki yüksek yatırım maliyetleri gibi problemleri de beraberinde getirdi. Tüm bu değerlendirmeler, pek çok ülkede yüksek gerilim doğru akım iletim sistemlerinin uygulanmasında etkili oldu. Günümüzde, özellikle son on yılda, yeni teknolojik gelişmelerle birlikte dünya çapında pek çok yüksek gerilim doğru akım iletim hatları kuruldu. Aynı zamanda, güç elektroniğindeki gelişmelere bağlı olarak yüksek gerilim doğru akım güç sistemleri AC güç sistemlerine önemli bir alternatif olmaktadır. Su altı kablolu iletim ve frekansları farklı iki AC sistemi birbirine bağlamak gibi bazı özel durumlarda yüksek gerilim doğru akım iletimi en iyi çözümdür. Bu çalışmada, her iki sistem karşılaştırılmış, konuyu daha açık hale getirmek için tablo ve diyagramlar gösterilmiştir. Yüksek gerilim doğru akım sisteminin temel karakteristikleri verilmiştir. Son olarak da, HVDC sistemlerinin Türkiye'de uygulanma şartları tartışılmıştır. 111

SUMMARY In the very beginning of commercial power plants, the power was transmitted by direct current. In the course of time, with demand for electrical energy continuously increased, because of some technical advantages, three- phase Ac system has been used almost during a century. However, this very high energy demand created new problems; such as high rate of energy losses in AC systems, higher investment cost for long distances longer than 500 km and so on. All of these considerations have been effective in implementation of HVDC (High Voltage Direct Current) transmission systems in many countries. Nowadays, particularly in the last decade, by the contribution of new technological developments, many high voltage direct current transmission lines have been installed around the world. Also, depending on the developments in power electronics, high voltage direct current systems are significant alternative to AC power systems. In some particular cases, such as underwater cable transmission and coupling two AC power systems with different frequencies, HVDC is the best solution. In this study, both systems have been compared, some important technical schemes and diagrams have been added to make the subject more clear. Basic charecteristics of HVDC have been introduced. As a result, implementation conditions of HVDC power systems in Turkey was discussed. IV