Plastik biçimlendirmede kullanılan yağlayıcılar ve karakteristikleri

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, plastik şekillendirme sırasında kullanılan yağlayıcı maddeler ve bunların karakteristik özellikleri araştırılmıştır. Çalışma, metin ve sanayi araştırması olmak Üzere iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Metin araştırmasında konuyla ilgili teorik bilgiler toplanmıştır. Sanayi araştırmasında amaç, Türkiye'de talaşsız şekillendirme sanayinin, yağlayıcılar ve yağlama konusunda yerini belirlemekti. Bu araştırma, değişik kollarda işlev gösteren otuzun üstünde firmada gerçekleştirilmiştir. Yapılan incelemeler, sürtünme ve aşınmadan kaynaklanan kayıpların, endüstri ülkelerinde gayri safi milli hasılanın yüzde ikisine denk düştüğünü göstermektedir. îyi ve doğru yağlayıcı kullanımı, aşınmanın azalmasına neden olur. Bu da bakım-onarım çalışması, enerji gereksinimi, omur ve durdurma süresiyle bağlantılı fiyat faktörünü aşağı doğru çeker. Bu, özellikle haddeleme, çekme, ekstrüzyon, zımbalama ve dövme gibi sıcak şekillendirme alanları için geçerlidir. Talaşsız şekillendirme yağlayıcı maddeleri Üç grupda toplanabilir: - Temeli suya dayanan yağlayıcı maddeler C yalnızca su, emülsiyonlar, grafiti i su, v. d. D. Bunlar, takım soğutmasının ilk sıradaki sorun olduğu yerlerde C haddeleme ve dövmede olduğu gibi kullanılırlar. Sınırlı orandaki katık miktarı (fett asitler, katı yağlayıcı maddeleri), ince bir yağlama filmi oluşturur. - Oldukça düşuk viskoziteli hafif yağlar. - Yüksek kıvamlı yağlayıcı maddeler Çağır yağlar, fettler, sabunlar, cam, katı yağlayıcı maddeler}, takım ve iş parçası arasında aşınmayı azaltacak kalın bir film oluştururlar. Sıcak metal şekillendirme işlemlerinde hidrodinamik yağlayıcı maddeler (yağlar, fettler), on yıllardan beri IIkullanılmaktadır. Oysa yaklaşık 30 yıldan beri, akıcı yağlayıcıların tamamen doyurucu olmadığı alanlarda, gittikçe artan oranlarda katı yağlayıcılar kullanılmaktadır. Katı yağlayıcılar arasında, tabakalı yapı ile ki; özellikle görünüş ve tribolojik özelliklerinden dolayı birbirleriyle karıştırılan MoS ve grafit önemli bir yer tutmaktadır. III

ZUSAMMENFASSUNG In di eser vor 1 i genden Arbeit wurden die Schmierstof f en beim Umformen und ihre charakteristischen Eigenschaften untersucht. Diese Arbeit enthalt zwei Abschnitte wie Text- und I ndustr i e-For schung : In der Text -For schung wurden viele Literaturen dur chgesehen. Es ist der Zweck der Industrie-Forschung, zu bestimmen, auf welcher Stufe die Industrie in der Turkei uber Schmierstof f e und Schmierung ist. Dieses Thema wurde in den uber dreif?ig Fabriken, die bei den verschiedenen Branchen Aktivitat an den Tag legen, geschaffen. Gema/S durchgef uhrten Studien, entsprechen die durch Reibung und Verschleif3 verursachten Verluste in den Industrielandern zwei Prozenten des nationalen `Bruttosozialprodukts`. Wenn der richtige Schmierstof f verwendet wird, hat t e eine Verkleinerung der Verschlei/3es also die Reduktion einer Vielzahl von mit Unterhal tsar bei ten, Ener gi ever brauch, Lebensdauer und Stillstandzeiten zusammenh'ângenden Kostenf aktören zur Folge. Diese Uberlegungen gel ten insbesondere fur das Gebiet der Warmmetallumf ormung wie Walzen, Ziehen, Extrudieren, Stanzen und Schmieden. Die Schmi erst off e fur Umf ormung konnen in drei Kategori en eingeteilt werden: - Schmiermi ttel auf wasseriger Basis Cnur Wasser, Emulsionen, Wasser mit Graphit, etc....D: Si e dr'ângen si eh da auf, wo die Kuhlung der Werkzeuge ein Problem erster Ordnung ist, wie beim Walzen und Schmieden. Die begrenzten Additivmengen CFettsâuren, Festschmierstof f eD sichern die Bil dung eines dUnnen Schmi erf i 1ms. - Leichte öle mit zi emi i eh geringer Viskositat. - Schmiermi ttel mit hoher Konsistenz CSchwere öle, Fette, Seifen, Gl'âser, Festschmierstof feD ergeben im allgemeinen einen dicken Film zwischen Werkzeug und Metali, was den IVVerschlei/3 herabsetzt. Hydrodynamische Schmiermittel Cole, FetteD werden schon seit Jahrzehnten i m Gebiet der Warmmetallumformung eingesetzi. Seit etwa drei/?ig Jahren indessen werden in Bereichen, in welchen Flussigschmierung nicht voll befriedigen konnte, zunehmend Festschmierstoff e eingesetzt. Unter den Festschmierstof fen nehmen diejenigen mit geschichtetem Aufbau, insbesondere Molybdandisulf id CMoS D und Graphit, die sogar lange Zeit wegen ihrem Aussehen und ihren tribologischen Eigenschaf ten verwechselt worden war en, eine wichtige Stellung ein.