Endüstriyel işletmelerde bilgisayar kullanım alanları ve uygulamaları

Abstract

ÖZET Gelişen teknolojiler her alanda olduğu gibi iş ortamlarına da bilgisayar ve iletişim sistemleriyle girmiştir. Önceleri bilgisayar sistemleri, işletmelerde kendilerine özel,ayrı bölümler içinde kullanılırken, özellikle kişisel bilgisayarların gelişmesi, bilgisayarların iş ortamındaki kullanım alanlarım çok arttırmıştır. Günümüzde yeterli donanım ve yazdım sistemleriyle, işletme faaliyetlerinin tümüne bilgisayar teknolojilerini uygulamak mümkündür. Bilgisayarın bu denli gerekli bir araç oluşu, bilgisayar kullanımım bir uzmanlık olmaktan çıkarmış, ihtiyaç durumuna getirmiştir. Bu nedenle bilgisayarın endüstriyel işletmelerdeki kullanım alanlarının incelendiği ve ülkemizdeki bazı uygulama örneklerinin verildiği bu tezde, Türkiye'deki mevcut endüstriyel yazılım ürünleri de listelenmiştir. Bilgisayarın genel kullanım alanlarının dışında, daha çok temin edilebilecek teknolojiler ve mevcut uygulamalar ışığında incelenen konu, temel olarak altı ana bölümde ele alınmıştır. Tezin birinci bölümünde, bilgisayar kullanımının günlük hayattaki ve endüstrideki önemi belirtilmiş ve bu konunun seçilme nedenleri üzerinde durulmuştur. Tezin ikinci bölümü olan `Bilgisayarlar ve İletişim` kısmında, bilgisayarların tarihsel gelişimi, yapılan ve büyüklüklerine göre sınıflandırılmaları anlatılmış, donanımları hakkında bilgi verilmiştir. Bilgisayar donanımı dışında, bilgisayarlarla kullanılan ek donanımlar da ayrıntılı olarak tanıtılmıştır. Bilgisayar donanımının kullanılmasının sağlayan işletim sistemlerinden, günümüzde en yaygın olarak kullanılanlar yine bu bölümün kapsamındadır. İkinci bölümde değinilen son konu bilgisayarlı iletişim konusudur. Bilgisayarların hesaplama, veri depolama gibi kabiliyetlerine iletişim yeteneğinin eklenmesi ve ortak veri paylaşımının getirdiği kolaylıklar yine bu bölümde anlatılmıştır. vııÜçüncü bölümde endüstriyel işletmelerdeki bilgisayar kullanım alanları incelenmiştir. Bu incelemede, bilgisayarın kullanılabileceği her işletme faaliyetinin araştırılması yerine, mevcut yazılım ve donanım teknolojilerinin sağladığı imkanlar kapsamındaki uygulama alanları belirtilmiştir. İncelenen işletme faaliyetlerinin bilgisayar otomasyonunda kullanılacak, mevcut yazılım sistemleri ve ilgili şirketler tablolar halinde listelenmistir. Yazdım sistemlerinin dışında çizim ve tasarım gibi donanım ağırlıklı işlemlerin incelenmesinde, gerekli donanım sistemleriyle ilgili açıklayıcı bilgiler de verilmiştir. Dördüncü bölümde, işletmelerde bilgisayar sistemlerinin kuruluşu ve geliştirilmesi, personel organizasyonu, donanım ve yazdım sistemleri yönünden kapsandı olarak ele alınmıştır. İşletme içi bilgisayar kullanımının odak noktası olan bilgisayar bölümü personelinin ve kullanıcıdan ne şekilde organize edilmeleri gerektiği ve eğitim ihtiyaçları anlatılmıştır. Yazdım ve donanım sistemlerinin kullanım aşamaları en basitten gelişmişe doğru çeşitli kademelerde incelenmiş ve bilgisayar entegrasyonunun en üst düzeyde olduğu bilgisayarla bütünleşici üretim sistemleri hakkında bilgi verilmiştir. Beşinci bölümde, ülkemizdeki bazı kuruluşların bilgisayar kullanım uygulamaları incelenmiştir. Yapıdan çalışmalar sonucu, incelenen işletmelerdeki mevcut problemler belirtilmiş ve ilgili çözüm önerilerinde bulunulmuştur. Sonuç bölümünde ise, bilgisayarlı sistemlerin endüstriyel işletmelere sağladığı faydalar belirtilmiştir. Türkiye'deki mevcut uygulamaların genel olarak eleştirisi yapılmış, işletmeler ve ülke olarak deriye yönelik çalışmalar hakkında önerilerde bulunulmuştur.

ABSTRACT Like in all areas, advancing technologies have been adapted to business environment with computers and communication systems. Computer systems were early used in specific departments in companies. Specially, advances in personal computers have produced a wide range of computer implementation areas in business environment. Computer technologies can be easily implemented into all company activities with available softwares and hardwares. Computers became a required tool thus abolishing expertise in computer using and made that using a need. Therefore, in this thesis application areas of computers in industrial companies are examined and some implementation examples in our country are given and also current industrial software products in Turkey are listed. Apart from general using of computers, the topics that are surveyed in view of ensurable technologies and available implementations are given in six chapters. In the first chapter, the importance of computer using in practice and in industry is mentioned and noticed why this title is chosen. In the second chapter, `Computers and Communication'', historical development of computers, their structure and classifying according to their size are given and information on hardware is explained. Auxiliary equipments used with computers are introduced in detailed excluding from computer hardwares. This chapter also covers operating systems used in computer hardware and those commonly used. The last subject explained in this chapter is computerised communications. Adding communication specialty to the capabilities of the computers such as calculation and data storage of computers and facilities gathering common data sharing are given in this chapter. IXIn the third chapter, computer application areas in industrial companies are surveyed. In this study, the implementation areas obtained from current hardware and software technologies are stated rather than searching company activities to be performed by computers. Current software systems and associated companies to be considered in computer automation of surveyed company activities are listed in tables. Beside software systems some explanatory information is given on the required hardware systems to investigate hardware based operations such as drawing and designing. In the fourth chapter, installation and operation of computer systems and personnel organisation are regarded as hardware and software systems. How to organise computer department personnel and users and education requirements are focus points of computer using within a company and those are mentioned in this chapter. Use levels of hardware and software systems are examined in a variety of levels (from simple to advanced) and computer integrated manufacturing systems at the top of computer integration are stated. In the fifth chapter, computer implementations in some companies in our country are surveyed. After the study, current problems in the companies considered are determined and some associated solutions are proposed. In the final chapter, some advantages of computer systems for industrial companies are stated. General criticism on available implementations in Turkey are given and some proposals are also given for future works in country and companies.