Yakıt, yağlama yağı ve soğutma sistemlerindeki son gelişmelerin incelenmesi ve işletme hataları sonucu ana makinada meydana gelebilecek arızalar ve alınacak tedbirler

Abstract

ÖZET Tüm içten yanmalı makinalarda olduğu gibi, değişik tipteki gemi diesel motorlarında hareket eden elemanların sayılarının çok olmasından ve bu elemanların birbirleriyle uyumlu olarak fonksiyonlarını yerine getirme zorunluluğundan dolayı, gelişen teknolojiye ragmen gemi işletmecileri olan personelin karsısına değişik problemler çıkmaktadır. Gemide kullanılan makinalardan istenilen önemli özellik, isletme emniyeti ve basitliktir. Gemideki tahrik tesisinin devre dışı olması, hem geminin hem de gemide bulunan yolcu ve mürettebatın hayatlarıyla, tasman malın tehlikeye girmesi demektir. Bu nedenle, gemi ana makinası ve yardımcı sistemlerinin ağır çalışma ve deniz koşullarında bile emniyetli olarak ve bunlarda etkilenmeyecek tarzda çalışmak zorundadır. isletme emniyeti yanında, gemi maki nal arından istenen bir diğer özellik ekonomik olmasıdır, işte bu noktada elimizde bulunan malzemenin bize sağlayacağı faydayı maksimum düzeye çıkarmak için çareler aranmalı ve konu ile ilgili deneyler yapılmalıdır. Yakıt, yağlama yağı ve soğutma sistemleri üzerinde yapılan deney ve çalışmalar, bu ekonomik faydayı artıracak yönde gelişmektedir, özellikle 1973-74 ve 1979-80 yıllarında bas gösteren petrol krizleri sonucunda motor üreticileri de verimi artırıcı ve makinaya minimum hasarları verecek olan bu sistemler üzerinde çalışmaya başlamışlardır. Global olarak sayılı birkaç firmanın son yıllarda yapmış olduğu deneyler ve elde ettikleri sonuçları, bu tezde incelenerek yer verilmiştir. - IIBölümler itibariyle yakıt sistemlerinde kullanılan son teknolojik gelişmeler genel olarak incelenmiştir. Günümüzde yakıt işleme tesislerinin ham petrolden kaliteli olarak nitelendirebileceğimiz hafif içerikleri, gemi dışındaki tesislerin kullanımı için piyasaya sürerken, gemi makinaları için rafineri artığı denebilecek ağır yakıtların yakılması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Gemi makinaları için yakılması zor olan bu yakıtların verdiği hasarlar oldukça büyüktür, özel olarak makinaya hazırlanması gerekmektedir. Diğer bir bölümde incelenen yağlama yağları ise hareket eden iki yüzey arasında uyumlu çalışmanın gerçekleşebilmesi için zararlı etkenleri ortamdan uzaklaştırmalı, hidrodinamik kaldırmayı sağlamalı ve soğutmaya yardımcı olmalıdır. Bu görevleri ile yağlama yağı, elemanların ömürlerini artırıcı veya azaltıcı bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca gemide kullanılan yıllık yag sarfiyatının tonlar mertebesini bulduğu ve bu nedenle kullanılan yağın ömrünü uzatmak için özel işlemlerden geçirilmesi gerekir. Soğutma sistemini, makinada yağlamadan ayırmak yerine onunla beraber incelenmesinde yarar vardır. Gelişen teknolojiyle artan termik verim ve güç ihtiyacı, silindir içindeki yanma basıncını ve sıcaklıkları artırmış ve bunun sonucunda motor hem değişken mekanik zorlanmalar hem de değişken değişken termik gerilmelere maruz kalmıştır. Bunların sonucunda kabul edilir sınırlar içinde kalmak koşulu ile etkin bir soğutmaya ihtiyaç vardır. Tezin son bölümünde, bu sistemlerin makinayı yolda bozularak stop ettirmeden, makinaya zaman içinde nasıl zarar verdiğini birçok araştırmacı tarafından değişik şartlar altında yapılmış olan deneylerden, zamana bağlı olarak aşınma miktarları incelenmiştir. Burada yakıt, yağlama yağı ve soğutma sistemlerinin silindir gömleği ve segmanlar üzerindeki aşınmaları değişik şartlar sağlayarak incelenmiştir. Sonuçları grafikler halinde sunulmuştur. Gelecekte bu konu üzerinde yapılacak araştırmalarda bir taban olacak olan tezden, makinanın optimum ekonomik çalışma noktalarını ve uzun bir ömrü sağlayabilmek için yararlanılacaktır. Bu nedenle sonuçta, literatür araştırması olarak gelişmeleri yakalayabilmek için hazırlanmış olan bu tez yararlı olduğu kanaatini taşımaktayım. - III

ABSTRACT As in all of the internal combustion engines, because of the great number of elements moving in the various types of vessel diesel motors and because this elements have to function harmoniously, the personeli in charge of vessel management is confronted with various problems, in spite of the developing technology. The features that are required from the engines used in vessels are security and simplicity. If the operation equipment in the vessel is out of order, the lives of both the crew and the passangers together with the goods carried, will be in danger. That is why the vessel main engine and the subordinate systems should work securely and in a way in which they will not be affected even by hard working and sea conditions. Together with management security, a feature that is also required from vessel engines is that they should be economical. In this point, solutions should be searched for to increase the profit which the stocks at hand can supply to us, to a maximum level and also experiments should be made on the subject. The experiments conducted on fuel, lubrication oil and coolant systems are more and more useful in aiding to increase this economic advantage. The engine suppliers started working on these profit increasing systems which have minimum negative effects on the engines, especially in the years 1973-İ-74 and 19794-50 when petroleum crises arose. The experiments IV -made recently by some specific firms and the results they have obtained are herewith handled globally. The recent technology used in fuel injection systems is discussed in parts. Nowadays, the need for using the heavy fuel-oil which can be thought of as rafinery residue, arises as the fuel manipulating foundations present to the market for use out of vessels, soft ingredients of crude oil which are considered to have high quality. The damage this fuel causes is quite great since it is hard to burn it in vessel engines. That is why it has to be specially prepared for the engine. Lubrication oils which are discussed in seperate section have to remove the harmful effects so as harmony is achieved between the two moving parts. This oil should provide for hydrodynamic lifting and should aid cooling. ¥ith these functions, lubrication oil appears as a factor which increases or decreases the life span of the elements. Also it has to be specially proccesed so as to increase the life span of the oil used, since the annual oil consumption in vessels reaches tons. It would be more useful to handle the coolant systems together with engine lubrication, instead of discussing them seperately. The need for thermic efficiency and power which increased with the developing technology increased the burning pressure within the cylinder and the temparature. As a result of this the engine was exposed to varying mechanical difficultes and thermic tensions. Consequently, active cooling is needed with the condition that it is applied within acceptable limits. In the last section of the thesis, the level of wearing away of the systems within time and how they damage the engine breaking down the engine on the road without stopping it, which is found by many researchers who made experiments under varying conditions, is introduced. Fuel, lubrication oil and the cylinder liner of coolant systems and their wearing away on the segments, are examined. The results are demonstrated in graphics This thesis, which in the future will provide a basis for the researchers on the subject, will be used for the maximum economic work points of the engine and to provide for a long life. That is why in the end, I think that this thesis will be useful as it was prepared as a literary research to grasp the developments. ¥ -