Ülkemiz otoyollarının bakım ve işletme sistemleri, uygulamada karşılaştırılan sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

ÖZET 1970 Ti yıllardan itibaren motorlu taşıt sayısının ülkemizde hızla artması sonucu, trafik sıkışıklığına çözüm olarak, yüksek standartlı ve trafik güvenliği temin edilmiş yollar, bir çözüm yolu olarak görülmüştür. Erişme kontrollü olması, hızlı ve güvenli bir trafik akışma olanak vermesi, zaman ve taşıt işletme giderlerinden tasarruf sağlaması yönünden otoyollar cazip hale gelmiştir. Ülkemizde, 1980 Ti yılların ortalarından itibaren hızlanan otoyol yapım çalışmaları neticesinde, 1994 yılı sonu itibari ile 1167 km. Tik bir otoyol ağma kavuşulmuştur. 1995 yılı ve sonrasında ise 610 km. Tik otoyolun tamamlanması planlanmaktadır. Otoyolların işletmeye açılması ile birlikte, bakım ve işletme hizmeüerinin verilmesi amacı ile Bakım İşletme Başmühendislikleri ve Şeflikleri kurularak, gerekli tesisler inşa edilmiş ve makina parkları oluşturulmuştur. Otoyol işletmesi; otoyolun devamlı trafiğe açık tutulması çalışmalarını, yolu kullanan kişilere seyehatleri sırasında verilen hizmetleri ve bu hizmetler karşılığında alınacak ücretin toplanması işlerini kapsar. İşletme gelirleri, otoyol geçişlerinden toplanan paralardan ve Otoyol Hizmet Tesislerinin gelirlerinden elde edilen paydan oluşmaktadır. İşletme giderleri ise; çalışanların aylıkları, sistemlerin yedek parça giderleri, ulaşım, yakacak, aydınlatma, temizlik giderlerinden v.b. oluşmaktadır. Otoyolların bakım hizmetleri; kaplama yapısının bütünlüğünü sağlamak, trafik emniyetinin ve sürücülerin konforunu temin etmek, işletme sistenderinin, drenaj tesMerinin, betonarme yapıların ve diğer otoyol eklentilerinin işlevlerini tam olarak yürütebilmesi için periyodik çalışmalar yapılmasının kapsar. Otoyollarımızın balam ve işletme hizmetlerini inceleyen bu çalışma, dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, ülkemiz otoyollarında bakım ve işletme hizmeüerinin verilmesi amacı ile oluşturulmuş birimler tanıtılmış, ve otoyollarımızın işletmeye açılma devreleri ve uzunlukları hakkında kısa bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde, otoyol işletme sistemleri tanıtılırken, üçüncü bölümde otoyollarda verilen balam hizmetleri anlatılmıştır. Dördüncü ve son bölümde ise otoyolların işletmeye açılmasından sonra karşılaşılan bazı sorunlar ve çözüm önerileri açıklanmıştır.

SUMMARY As a result of rapid increasing of motored vehicles in our country since 1970's high-standart and traffic security obtained roads are considered as solution against to traffic jam. Motorways become attractive as because they give possibility for rapid and secured traffic flov, provide saving from time and vehicle operation expenses and have reachment control. As a result of increased motorway construction works in our country since mid af 1980's, it is obtained 1167 km. motorway network at the end of 1994. 610 km motorway is planned to be completed at the end of 1995 and later years. Upon the operation of motorways, Maintenance and Operation Head Engineering Offices and Chief Offices have been founded in order to be able to give maintenance and operation services, besides necessary establishment and machine parks are constructed. Motorway operation service include workings such as keeping motorway open for traffic continously, present services for the persons who use motorways during their travels and collecting money for these services. Operation incomes are the money collected from motorways passes and incomes of motorway sevice establishments. Operation exprences are montly saleries of workers, expenses of systems spare parts, transportation, heating, lighteming, cleaning, etc. Maintenance services of motorways include providing of integrity of covered structure, security of traffic and divers and periodical workings for operation systems, drainaje installations, concrete structures and other higway installations. The working that invetigate the maintenance and operation of motorways comprise of four sections. In the first sections the units that are founded to give maintenance and operation services in our country for motorways are introduced and short information is given about openning periods and lengths of our motorways. In the second section motorway operation systems are introduced, and maintenance service are described in the third section. In the fourth last section it is described some problems that may occur after operation date of motorways. XI