Süperiletkenlik ve elektrik mühendisliğindeki uygulamaları

Abstract

ÖZET Üretim, iletim ve denetim açılarından bakıldığında bütün enerji çeşitleri arasında en uygun enerjinin elektrik enerjisi olduğu bilinmektedir. İnsanlığın daima ileriye dönük istemleri ve giderek artan nüfus, giderek artan bir elektrik enerjisi gereksirıimini ortaya çıkarmıştır. Dolayısıyla üretilen, iletilen, kullanılan enerjinin veriminin arttırılması, kararlılığının bozulmaması, kayıplarının en aza indirilmesi gerekmektedir. Bu gereksinimlere cevap vermek için bütün dünya ülkeleri araştırmalarını yoğunlaştırmış ve oluşan yeni gelişmeler, yeni ufuklar doğurmuştur. Bütün dünya ülkelerinin üzerinde araştırmalarını yoğunlaştırdığı konulardan birisi de süperiletkenliktir. Elektrik güç mühendisliğinin çeşitli alanlarında süperiletkenlik uygulamaları hakkında birçok araştırma ve çalışmalar yapılmaktadır. Süperiletkenler özellikleri nedeniyle sıradan iletkenlerle yapılmış cihazların sınırlarında önemli bir gelişme sağlamışlardır. Süperiletkenlerle yapılan uygulamalar performans ve verimi arttırırken sıradan cihazlara kıyasla boyutlarda da önemli küçülmelere yol açmıştır. Çünkü bütün bunlar endüstriyel uygulamalardır ve güvenilirlik, fiyat / performans oranlan yalnızca süperiletken materyal için değil aynı zamanda bütün sistem için çok önemlidir. Günümüzde AC, DC makinalar, enerji iletim hatları, transformatörler gibi bir çok makina ve cihazda uygulama çalışmaları yapılmaktadır. Bunun yanında DC polarizasyon gerilim akım sınırlayıcılar ve süperiletken manyetik enerji depolama sistemleri (SMES) gibi yeni uygulama alanları süperiletken prensiplerden yola çıkılarak ortaya atılmış yeni çalışmalardır. Bugüne kadar işletme emniyeti, kullanılabilirlik ve devamlılık ile ilgili olarak ortaya çıkan sorunlara fazla önem verilmemiştir. Çünkü süperiletkenlik çok yeni ve hızlı gelişen bir teknolojidir. Dolayısı ile bu konudaki nicel bilgilerimiz çok azdır. Ancak süperiletkenlik mevcut sistemler için bir alternatif olarak kabul edilmeden önce bu gibi soruların cevaplandırlması için çalışma ve araştırmalar devam ettirilmektedir. Bu çalışmada süperiletkenlik, süperiletkenler ve uygulama alanları hakkında bilgiler ve sonuçlar ortaya konmuştur. IX

SUMMARY It is knowthat the electrical energy is the most proper amoung other energies from stanpoint generation, transmission, and control. Increasing population has been arisen increasing electric requirements. For this reason, it is required that generated, transmitted, used energy is increased them efficiency, not destroyed the stability, reduced at least of loses. In order to ensure these requirements all the world cuntries have been enhanced their research on them. Resulting new developments causes new solutions. Today, as a matter of discussion is also superconductivity which has the potential for especially energy-efficient power transmission and other subjects. Many research and study is being made about superconductivity applications in various power engineering field. Due to specifications superconductors are ensured a great deal of development in liminations of ordinary appratus.Performance and efficiency, with super conductors, is improved and also size of apparatus is maked considerably smaller. In industrial applications, these properties is not only important for superconductor material, but also the whole system is. Recently, such as AC and DC machines, power transmission lines, transformers, in a variety of machines and apparatus applications of superconductivity is present. Besides, such as DC polarization voltage current limetters and superconductial magnetic energ storage systems (SMES) new application fields are arisen. İn connection with operation safety, usable and continuity the resulting problems is up to now omitted, since superconductivity is a techonology. That is very new and fast, our knowledges has lower in the subject. But today superconductivity is not an alternative for available apparatus and systems because of some problems to be answered. In this sutudy superconductivity, superconductors and its application fields are investigated and about them results are presented. X