Açık maden işletmelerinde ölçü yöntemleri ve bir model üzerinde uygulanması

Abstract

VI ÖZET Teknolojinin gelişmesiyle beraber artan hammadde ve enerji ihtiyacımızın bir kısmını sağlamak için yeraltındaki madenlerin çıkarılarak piyasaya sunulması gerekmektedir. Madenlerin çıkarılmasında ise açık ve kapalı maden işletme yöntemleri kullanılmaktadır. Bir tercih söz konusu olduğunda, maliyeti kapalı işletmelere göre düşük ve iş güvenliği fazla olan açık işletmeler daha çok tercih edilmektedir. Bu çalışmada açık maden işletmeciliği anlatılacaktır. öncelikle, ilgili kanun ve yönetmelikler doğrultusunda açık maden işletmeciliğinin ilk aşaması olan arama ruhsatı müracaatından, işletme ruhsatı alınıncaya kadar geçen süreç izah edilmiştir, işletme ruhsatı alman bir maden sahasında cevher damarının durumu ve arazideki tabakalaşmaları tespit etmek amacıyla jeolojik sondajlar yapılır. Sondaj sonuçları değerlendirilerek, işletmenin ekonomik olup olmadığına dair hesaplar yapılır. Eğer ekonomik ise işletme sahası projelendirilir. Döküm yerleri ve ulaşım yolları belirlenir, üretim için bir açık işletme şekli seçilir. Varsa drenaj problemleri giderilerek kazı ve döküm işine başlanır. Açık işletmecilikte en önemli nokta hacim hesaplarının yapımıdır. Bu amaçla kazı başlamadan önce ve sonra belli peryotlarla sahanın plankotesi çıkarılır. Bu plankotelerden faydalanılarak hacim hesapları yapılır. Hacim hesabı içinVII kesit yöntemi, sayısal arazi ve sayısal yükseklik modeli yöntemleri kullanılmaktadır. Sayısal arazi modellerinden, üçgenlerin çakıştın İması yöntemiyle hacim hesabı diğer yöntemlere nazaran daha hassas sonuç vermektedir. Bununla beraber pratikte kullanılan bütün yöntemler tez içerisinde açıklanmıştır. Uygulamaya örnek olarak Ege Linyit işletmeleri Soma Bölge Müdürlüğü 'nde yapmış olduğum inceleme sonucu elde edilmiş bilgiler aktarılmıştır.

VIII SUMMARY The increasing energy and raw material supply whit developing technology must be take up from underground and offer to necessity. There are two methots of mine undertaking they are open and closed undertaking. Open Undertaking's cost price cheaper and the security more than other method. In this thesis to be explanied open mine undertaking. Firstly, first stage of open mine undertaking that searching licence then to undertaking licence was explanied with the law and the regulations. Geologic boring makes for essence layers knowledge. Open mine undertakig's economy examines whith the results of borings and the one open undertaking model choices for production if there are drainage problems firstly theese problems to be satisfy and begining to excavation. Deformation's measure for observation of slope landslade and to take measures. The excavation most important point for open mine undertaking. Excavation's calculations make with classic numeric height models. The sensitivy of volume calcutation make with guzzled triangles model in numeric and model more than other methods. But in this thesis other methods are explanied. In the thesis example to apply. I had been being done informations at the end of the investigations at Ege Lignite Managing Soma Redion Managiment, exolanied.