Kültür ve tabiat varlıklarının koruma kurullarının işleyişinde bir örnek olay incelenmesi: Edirne KTVKK

Abstract

ÖZET Taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının insanlık tarihi kadar eski bir geçmişi vardır. İlk koruma olgusunda, günümüz bilinci ile geleceğe belge aktarma endişesi olmasa da yine de bir saklama ve sakınma vardır. Temeli obje ölçeğinde müzecilik olan, koruma olgusu tek bina ölçeğinden zamanla yerini korumayı kentsel çevre içinde ele alan anlayışa bırakmış, günümüzde ise çevre/ doğa bütünü içinde düşünme gerekliliğine kadar genişlemiştir. Bu çalışmanın amacı; ülkemizde koruma konusunda yaşanan kavramsal ve kurumsal belirsizliği ortaya koyarak, Türkiye'de koruma çalışmalarım yürüten kurumlar ile; yardıma kamu kuruluşlarının ilişkilerini ve korumayı sağlamak üzere yürürlükte bulunan yasalarla kurumların eşgüdüm ve ilişkilerini irdelemektir. Bu irdelemenin sonucunda günümüzde ülkemiz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasına ilişkin örgütlenme ve sorunlara yönelik temel saptamalar yapılmaya çalışılacaktır. Dört bölümden oluşan tezin I.Bölümünde koruma olgusu, korunacak değer ve kapsamları ile birlikte dünyadan çeşitli örnekler ile koruma düşüncesinin gelişimi tanımlanmıştır. II.Bölümde ülkemizde tarihi çevre koruma kavramının gelişimi yasal sistem ve kurumsal yapı şeklinde ele alınmış ve yine bu bölümde tarihi çevre korumanın sorunlarına yer verilmiştir. III.Bölümde ülkemizde kültür ve tabiat varlıklarının korunmasına ilişkin örgütlenme, kurumlar arası ilişkiler ve bu konudaki sorunlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. IV.Bölümde ise günümüzde kültür ve tabiat varlıklarının korunmasında temel kurum olan Kültür Bakanlığı ve Koruma Kurullarının işlerliğini ve yaşanan sorunları örneklemek üzere Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarım Koruma Kurulu'nun kararlan, diğer kurumlar ile ilişkileri irdelenmiştir. Bu örnekleme çalışmasından hareketle koruma konusundaki kurumsal yapının sorunları genellenmeye çalışılmıştır. m

ABSTRACT Movable and immovable cultural and natural entities have a past as old as the history of, mankind in the nature of `protection concept` there is some kind of a protection, may be not conciously enough to pass accumulated knowledge and documents to the future generations. In the beginning this protection concept only cowered single buildings on the basis of museum. However this concept now covers nature/ environment as awhole. The aim of this work is to study the relation and carrelation between the goverment entities responsible for protection and private institution, and the relations between the laws and requlation about protection and their practise. In doing this, this should be kept in mind that there is an uncertaisity. In the conceptual and institutional understandly about protection in Turkey. This work consists of four parts. In the first part of the thesis, I tried to explain the development of the protection concepts with examples from the different parts of the world. In the second part of the work the development of historical environment protection was explained on the basis of legal system and institutional structure. Also the problems related to historical environment protection were mentioned in this part In the third part organization between institutions for the protection of culturel and naturel entities and their problems were mentioned. In the fourth part the decisious taken by Edirne Cultural and Naturel Entituties Protection Community were studied in order to sample the problems on the practise of protection rules, the practise of the rules and the relations with the ministry of culturel as the most important and effective institutional. rv