Bazı antihipertansif ilaç karışımlarının türev spektrofotometrik yöntemle analizi

Abstract

ÖZET Silazapril - hidroklorotiazid ve benazepril - hidroklorotiazid içeren iki adet antihipertansif tablet formulasyonu mor ötesi türev spektrofotometresi ile belirteç kullanmaksızın ve ön ayırma yapmaksızın tayin edildi. Bu ilaç karışımalarının analizi spektral çakışma sebebiyle doğrudan mor ötesi absopsiyon ölçülerek yapılamaz. Türev spektrofotometrisi pik - sıfir tekniği ile bu tür karışımların kantıtatif analizine imkan sağlamaktadır. Bu iki karışımın, türev spektrofotometrik analizi için en uygun çözücü, türev derecesi ve dalga boylarının saptanması için ilaç maddelerinin metanol,0,l NNaOH ve 0,1 N HC1 ' deki çözeltilerinin 1., 2., ve 3. derecede türev spektrumları alındı. Metanolün, her iki karışımın analizi için en uygun çözücü olduğu görüldü. Silazapril - hidroklotiazid karışımı için 2. derece türev spektrumunda 215 nm ve 3. derece türev spektrumunda 272.9 nm dalga boylarının sırasıyla silazapril ve hidroklorotiazid ' in ölçülmesi için en uygun olduğu saptandı. Diğer karışımın analizi için ise 2. derece türev spektrumunda 224.7 nm'nin benazepril, 3. derece türev spektrumunda 253. 7 nm' in hidroklorotiazid tayinine uygun olduğu sonucuna varıldı. Ölçü eğrileri, silazapril için 4- 12 ug.mT1, benazepril ve hidroklorotiazid için 2-10 ug-ml`1 konsantrasyon aralığında hazırlanan standart çözeltilerin bu dalga boylarında ölçülen türev absorbans değerleri ile konsantrasyonlar arasında oluşturuldu. Bu doğrulara ait regresyon eşitlikleri ; Silazapril - hidroklorotiazid karışımı için ; 2D215 = 0.146 C + 0.025 ( r = 0.9999 ) ( silazapril ) 3D2729= 0.119 C- 0.000 (r 0 0.9999) (hidroklorotiazid) Benazapril - hidroklorotiazid karışımı için ; 3 ^224.7= 0061 C - 0.013 ( r = 0.9996 ) ( benazepril ) 2D253.7= 0.226 C + 0.023 (r = 0.9999) (hidroklorotiazid) şeklindedir.Silazapril (5 mg) - hidroklorotiazid (12.5 mg) ve benazepril (10 mg) - hidroklorotiazid (12.5 mg ) içeren ticari tabletlerin analizi metanol ile ekstraksiyon, süzme, uygun seyreltme ve türev absorpsiyonlarının ilgili dalga boylarında ölçümü ile gerçekleştirildi. Tabletlerdeki ilaç etken maddelerinin miktarları, ilgili ölçü eğrilerinden yararlanılarak hesaplandı. Bu karışımların analizi farmakopede yer almadığından elde edilen sonuçların karşılaştırılması, yüksek basınçlı sıvı kromatografîk yöntem ile yapıldı. Her iki yöntemle yapılan 5 ' er adet analiz üzerinden ortalamalar ve standart sapmalar hesaplandı. İstatiksel değerlendirmeler, her iki karışım için iki yöntemin ortalamalar ve prezisyonlar açısından anlamlı fark olmadığım gösterdi.

SUMMARY Two antihypertansive tablet formulations containing cilazapril - hydrochlorothiazide and benazepril - hydrochlorothiazide were assayed by derivative UV spectrophotometry without using any seperation technigues and reagents. The simultaneous determination of these drug mixtures is not possible by direct UV absorption measurements because of the spectral overlap. Derivative spectrophotometry allows the quantitative analysis of such mixtures using a zero - crossing technique of measurement. For the selection of the optimum solvent, derivative order and wavelength for the derivative spectrophotometric analysis of the two mixterus, first, second and third derivative spectra of the drug solutions in methanol, 0.1 N NaOH and 0.1 N HC1 were recorded. Methanol was selected as the most suitable solvent for the analysis of both mixtures. For cilazapril - hydrochlorothiazide mixture zero - crossing wavelengths of 215 nm in the second derivative spectrum and 272.9 nm in the third derivative spectrum were selected for the determination of cilazapril and hydrochlorothiazide respectively. Zero - crossing wavelengths of 224.7 nm in the second derivative spectrum and 253.7 nm in the third derivative spectrum were chosen as the optimal wavelengths for the determination of benazepril and hydrochlorothiazide respectively in other mixture. Calibration curvers were constructed by plotting derivative absorbance values measured at selected zero - crossing wavelengths againts corresponding concentrations of standart drug solutions in 2-10 ug.mT1 for cilazapril and 4-12 ug.mT1 forhydrochlorothiazide range. Regression eguations of the calibration curves were as follows. For cilazapril - hydrochlorothiazide mixture ; 2D215 =0.146C + 0.025 (r = 0.9999) (cilazapril) 3 D27X9= 0. 1 19C - 0.000 ( r = 0.9999) ( hydrochlorothiazide ) VIFor benazepril - hydrochlorothiazide mixture ; 3Dm7=0.061C- 0.013 (r = 0.9996) (benazepril) 2 ^253.7= 0.226C + 0.023 ( r = 0.9999) ( hydrochlorothiazide ) Commercially awailable tablets containing cilazapril ( 5 mg ) - hydrochlorothiazide (12.5 mg) and benazepril (10 mg) - hydrochlorothiazide (12.5 mg) were analysed by extracting of the drug from tablets with methanol, filtration, appropriate dilution and measurement of derivative absorbances at corresponding zero - crossing wavelengths. Drug concents of tablet formulations were calculated using the corresponding calibration curves. For comparison the tablets were also assayed with high pressure liquid chromatographic method since a pharmacopial method is not awailable for these mixtures. Mean valves and standart derivations were calculated from five determinations for both methods. The statistical evalvations indicated that there was no significant difference between the mean valves and preciasions of the two methods for both mixtures at 95 % confidance level. VII