Çevre psikolojisi bağlamında çevresel imaj ve Beşiktaş Meydanı örneği

Abstract

İnsan sosyal ve dinamik bir varlıktır. Bunun sürdürülebilmesi yerleşmelerde yer alan açık alanların düzenine bağlıdır. Türkiye'de uygulanan tasarım projelerinde ekonomi faktörü ve yasaların ağır basması, insan varlığının fiziksel, sosyal ve psikolojik boyutlarının ihmal edilmesine neden olmaktadır. Buna bağlı olarak ekonomik etkenlerin yamsıra yönetmelikler ile birbirinin kopyası haline gelen olumsuz mekanlar insanların stresli, mutsuz ve verimsiz olmasında etkilidir Bu çalışmanın amacı çevre psikolojisi bağlamında insan faktörünün 1 derecede önem verildiği kentsel mekan niteliklerinin araştırılmasıdır. Bu amaçtan yola çıkılarak insan duyu organları ile mekanı algılama yetileri incelenerek, bireylerin mekan hakkında oluşturdukları imgeler incelenmektedir. Algılamanın özelliklen doğrultusunda mekansal boyutların ve oranların, insan ve çevre psikolojisi üzerindeki etkileri araştırılmaktadır. Elde edilen veriler seçilen örnek alan olan Beşiktaş Meydanında yapılan gözlem ve anket çalışmaları ile değerlendirilmektedir Birinci bölümde konunun amacı, kapsamı ve yöntemi ele alınmaktadır. İkinci bölümde, çalışmada ver alan kavramlar çevre psikolojisi, çevre ve mekan sıralamasıyla ele alınmaktadır Çevre psikolojisi tanımından sonra, çevre, çevrenin fiziksel ve davranışsal bileşenleri, sosyal ve psikolojik mekan tanımlan ve bileşenleri ile kentsel mekan tanımı, türleri, kentsel mekan ile insan ölçeği ilişkisi ayrıntılı biçimde incelenmektedir. Üçüncü bölüm mekan, insan ve çevre psikolojisi üçlüsünün etkileşimi ile ortaya çıkan öğelerden bınsı olan, kısaca fizik çevrenin genelleştirilmiş bir zihinsel resmi anlamındaki çevresel imaj ögesmın araştırıldığı bölümdür Bu bölümde çevresel imajın tanımı yapılmakta, işlevi, insan zihnindeki oluşum süreci, özelliklen ve imaj ögelen olan etkin şehirsel doku ve bölgeler, açık alanlar ve düğüm noktalan, sınırlar, yollar, anıtsal öğeler ve işaretler tek tek örneklerle açıklanmaktadır. Dördüncü bölüm, çevresel imaj kapsamında Beşiktaş Meydanının irdelendiği bölümdür. Bu bölümde öncelikle böyle bir çalışma için Beşiktaş Meydanının seçilmesinin nedenleri açıklanmaktadır. Bunun devamında meydanın konumu, kısaca tanhsel gelişimi, alandaki fonksiyonlar ve imaj ögelen araştırılmakta, elde edilen venler hanta ve fotoğraflarla sunulmaktadır. Beşinci bölümde ise çevresel imaj bağlamında Beşiktaş Meydanı ile ilgili yapılan araştırmalardan elde edilen sonuçlar değerlendirilmekte yapılan anketler sonucunda geçmiş deneyımlenn ve meslek farklarının mekanı algılama ve imaj oluşturma konusundaki farklılıkları ve ortak noktalan ortava konulmaktadır.

Human ıs a social and dynamic existence. The open spaces m cities are very important to help social life and dynamism continue. The fact that the economical factor and the law are more and more emphasized in design protects practiced in Turkey proves that the physical social and psychological dimensions of being a human have been neglected. In addition to economical conditions, regulations and spaces which have been simply copies of each other, result in unhappy. distressed and unproductive people. Deriving from the environmental psychology, this project aims at researching the quality of the urban spaces, which have been formed on the basis of human factor. Therefore, by examining their skill of perceiving spaces with the help of their senses, the images that human beings have formed in their minds have been evaluated. So. the qualitv of human perception is being taken into consideration, the effects of space dimensions and proportions on the individuals have been studied, and the data has been analyzed m the light of the observations and the survey made in Beşiktaş Square In the first section, the goal contents and methods of the above mentioned subject have been discussed. In the second section, the notion, along with the description of environmental psychology and its physical and behavioristic components have been examined and explained in details. The definitions, formation and qualities of social, psychological and urban space have been included under this heading In the third section, the relationship among space, human and environmental psycholog/ consisting the environmental image; the function, the process, qualities and elements of the image have been examined. In the fourth section. Beşiktaş Square, its location, a summary of its historical process, its functions, and finally the elements of its image have been examined, in terms of environmental image. Regarding the environmental image, the results of the research and its evaluations about Beşiktaş Square have been introduced in the fifth section