İstanbul Kozyatağı Ferik Hacı Hüseyin Paşa Köşkü, tarihsel gelişimi, koruma sorunları ve öneriler

Abstract

ÖZET İnceleme konumuz olan Ferik Hacı Hüseyin Paşa Köşkü ve çevresi bugün, İstanbul kentinin Anadolu yakasının önemli yoğun iskan sahası içinde yer almaktadır. Özellikle 18. yy. sonu ve 19. yy. 'da yerleşime açılan bölgede, geniş bağlar ve bahçeler içinde yer alan birbirinden güzel köşkler, dönemin sayfiye yerleşim düzenini ve mimari özelliklerini gözler önüne sermektedirler. Gittikçe kalabalıklaşan şehirde, 1950lerden itibaren sanayinin de Anadolu yakasına geçmesiyle birlikte, bu bölgede hızlı bir nüfus patlaması görülmektedir. Zamanında geniş alanlara sahip bu sayfiye köşklerinin bahçelerinde bugün yoğun nüfus artışını karşılamak amacıyla, siteler halinde beton bloklar yapılmış; fakat arsalarının kullanıldığı bu köşkler ilgisizlik ve bakımsızlık nedeniyle birer birer yok olmaya başlamıştır. Ferik Hacı Hüseyin Paşa Köşkü, bölgedeki eski gelenekleri, kültürü ve yaşantıyı bize anlatması bakımından çevredeki diğer örnekleriyle birlikte ayakta durmaya çalışan nadir örneklerden biridir. Bunlar bize bölgenin zamanında çok farklı bir yaşantıya sahip olduğunu kanıtlamaktadırlar. Köşk aynı zamanda, iç ve dış teyzinat bakımından yapıldığı dönemin mimarı özelliklerini bize anlatması açısından önemli bir belgedir. Fakat, yangın geçirdikten sonra iyice tahrip olan ve dış etkilere açık kalan yapıda bugün hem doğa koşulları, hem de insan faktörü etkisiyle aşınma ve bozulmalar, çökmeler meydana gelmiştir ve bu durum halen de devam etmektedir. Bu değerli yapıyı tekrar yaşatmak, günümüz koşullarına uygun şekilde kullanmak ve gelecek nesillere de bırakabilmek içm acilen kurtarma çalışmaları yapılmalı ve uygulanmalıdır. Gerçek bir korumanın yapılabilmesi için yapı çok iyi tanınmalıdır. Bu nedenle öncelikle, yapının detaylı rölövesi aîmıp, iskelet yapısı en ince ayrıntılarıyla araştırılmış ve tüm detaylar fotoğraflarla belgelenmiştir. Daha sonra doğa ve insan tarafından yapıya verilen zarar değerlendirilmesi yapılmış; restıtüsyon ve restorasyon çalışmaları yapılmıştır. Burada kullanılacak teknikler bilimsel bir yolla araştırılıp, binanın tekrar yaşatılmasında en faydalı ve doğru yöntemin seçilmesi sağlanmıştır. Ayrıca çevre verilen de araştırılmış, çözümde bu kaynaklardan yararlanılmıştır.

SUMMARY The main searching area which is including the Kozyatağı and 1 9 Mayıs quarters is fairiy young settlement. Because, the district is taked part in the city in 19. century for the permanent settlement. However, history of the distrct is extending further old days. In the Ottoman period, this area was a favorite summer residence and promenade which is high level administrators wished for there. To the end of the 19. century, with increasing population from Kızıltoprak to Bostancı, new residences were formed and people came there for living continuous, not just for holiday in the summer. These areas are describing us old tradition, culture and life style of the region people. The subject of this thesis is the Ferik Hacı Hüseyin Pasha Kiosk, one of the remaining summer kiosk at Kozyatağı which is a rather fashionable district. The Kiosk was built in 1850's. Like most of the kiosks around Kadıköy, the architect who built the kiosk isn't known. The Ferik Hacı Hüseyin Pasha Kiosk is one of the rare buildings that is trying to stand with other examples on this area. It is valuable document due to shows us its architectural characteristic with interior and exterior decoration. But, in July 8th 1991, it was partially burnt and after fire, it was destroyed too much. Also today, because of factor of both nature and human; corrosions, degenerations and collapses are made up and these negativenesses are going on. For keeping alive and using again this valuable building, required working should be done and immediately applied. Therefore, in this study, measurements, restitution and restoration proposals are made with all details. Tecniques are searched to find correct and useful solitions. İn addition, surrondings datums are searched and profited from these sources on solution. The second chapter of the thesis, deals with the development and importance of Kozyatağı in Istanbul. İn this title, geographical, physical and historical formation, social and economic condition of the residental area are explained. After that, names origin of the Kozyatağı and other regions in Kadıköy are searched. Ottoman house is examined and comparison to be done with Ferik Hacı Hüseyin Pasha Kiosk. At the and, other kiosks of district are examined and architectural speciality are explained and examples are briefly described. The third chapter describes Ferik Hacı Hüseyin Pasha Kiosk. First of all, presence architectural, structural and materials properties are examined. The Kiosk which is located on BAYAR STREET, has one basement and two stones. The ground floor is raised 140.5 cm. higher from the earth. There are four rooms, two halls, a batroom with