Kapalı bir mekanın değişik noktalarındaki ses düzeylerinin hesap ve ölçme yolu ile belirlenerek ayrımların değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Mimari akustiğin bir bölümü olan hacim akustiğinde tasarım aşamasında salonların, hem fiziksel özellikleri hem de kullanım amaçlan gözönüne alınarak incelenmelidir. Mevcut bir hacmin akustik kalitesini yükseltmek veya tasarım aşamasındaki bir salonun yönlendirilebilmesi açısından yapılan hesaplar kaçınılmazdır. Ancak, hemen her zaman, hesaplarla gerçek durum arasında farklar oluşur. Hesaplamalarda kullanılan verilerin, örneğin yutma çarpanlarının eksikliği, yetersizliği ya da bunlardaki küçük hatalar, hacimde yayınıklığın öngörüldüğü biçimde olmaması, uygulamadaki değişimler ve benzeri nedenler ile hesap yöntemlerindeki aksaklıkları salonlarda, hesapla öngörülen akustik ortamın oluşturulamamasına neden olabilir. Bir hacmin, akustik olarak algılanmasında çok önemli bir etkisi olan ses düzeyi, bu çalışmanın konusu olarak seçilmiştir. Bu verilerin ışığında bu çalışmanın amacı, hacim akustiğinin ilgi alanına giren salonlarda, ses düzeyi açısından hesap ve ölçme arasındaki ilişkiyi ortaya koymak olarak belirlenmiştir. Çalışmada öncelikle, mekanlardaki ses düzeyi ile ilgili ölçme ve hesaplama yöntemleri ve ses ölçme sistemi açıklanmış; çalışmada yararlanılacak hesaplama ve ölçme biçimi belirlenmiş, mekanların tanıtımı yapılmış ve kullanılacak kabul ve yöntemler anlatılmıştır. Bunun ardından, seçilen salonların, fiziksel özellikleri ve kullanım amaçlan gözönüne alınarak, bu çalışmanın konusu olan ses düzeyi ile ilgili hesaplamalar ve ölçümler yapılmıştır. Bunun sonucunda hacimlerdeki ses düzeyi hesaplarıyla, ölçümleri yani hesaplarla gerçek durum arasında farkların çıktığı görülmüştür. Buna göre bu verilerin tasarım halindeki salonların planlanmasının yönlendirilmesi ve mevcut salonların iyileştirilmesi için yararlanılacak sonuçlar ortaya konmuştur. - xı -

SUMMARY Volume acoustics which is an important component of architectural acoustics should be examined keeping in mind both the physical features and the aims of usage in the design phase of saloons. It is inevitable that some calculations should be made during the design phase of a saloon in order to increase the acoustic quality of an already existing volume. On the other hand, almost always there occurs a difference between the calculations and the reality. The data being used in the calculations might lead to some deviations, for example there might be deficiency, imperfection or some small mistakes in the absorption coefficients, or the diffusion of volume might be different than the anticipated, or even the changes in the application and mistakes being made in the calculations might end up in an inability to form the acoustic environment in the saloons anticipated by the calculations. In such a case, the difference between the calculations and the measurements would reveal this deviation although it will not be a certainity. The sound level which has an important impact on the acoustic perception of volume was chosen as the subject matter of this work. The aim of this project will be to reveal the relation between calculation and measurement regarding the sound level inthe saloons that are relevant to volume acoustics using the foretold data. During the course of this activity, the calculation and measurement methods regarding the sound level and sound measurement systems were explained; the measurement and calculation methods to be used were defined; a demonstration of the saloons were made and finally the methods to be used were explained. Then, considering the physical properties and the aim of usage of the foretold saloons, calculations and measurements about the sound level were made which being the aim of this activity. As a result, it was realized that there was a deviation between the calculations in the sound level of volumes and the measurements which reveal the difference between the calculations and the reality. Therefore it can be stated that the realized facts will help in the planning of saloons in the design phase and also have impact in the improvement of the already existing saloons. Xll