Yıldız Teknik Üniversitesi (Yıldız Sarayı) çukur saray yapısı koruma ve restorasyonu üzerine bir araştırma

Abstract

Osmanlı imparatorluğu' nun son saray kompleksi olan Yıldız Sarayı, gerek oluşum süreci ve fiziksel özellikleri, gerekse günümüzdeki yoğun kullanımı nedeni ile koruma kavramları kapsamında incelenmesi gereken çok önemli değerlere sahiptir. Bu kompleks içinde yer alan Çukur Saray, ikinci avlu içerisinde yer alır. Binanın hangi dönemde yapıldığı ile ilgili bir bilgiye ulaşılmasada, Yıldız Sarayı' nın gelişim süreci incelendiğinde, Çukur Saray' m II. Abdülhamit döneminde (1876-1909) yapıldığı tespit edilmektedir. Yapı günümüzde Yıldız Teknik Üniversitesi' nin bir binasıdır. Çukur Saray bu tezin ana konusunu oluşturmaktadır. Giriş bölümünde, çalışma kapsamı, izlenen yöntem ve elde edilen bulgular hakkında bilgiler verilmiştir. Çukur Saray' m mekansal kurgusunu, mimari özelliklerini, bugünkü durumunu ve sorunlarım değerlendirebilmek için aynı yüzyılda İstanbul da yapılmış diğer saray yapılarının oluşum süreçlerini incelemek ve bunların İstanbul kentsel mekanındaki yerlerini irdelemek gerekir. Bu nedenle çalışmanın ikinci bölümünde, 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu' nun içinde bulunduğu sosyo-kültürel ve ekonomik değişmeler incelenmiş daha sonra bu değişmelerin başkent İstanbul' un yerleşimi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Son olarak da İstanbul' daki saray yapılan ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Yıldız Sarayı ele alınmış, sarayın tarihsel oluşumu incelenmiş ve mekansal yerleşimi alt başlıklar halinde açıklanmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde Çukur Saray' m Yıldız Sarayı' ndaki konumu ve mimari özelikleri irdelenmiş, bilimsel ölçme ve belgeleme yöntemleri kullanılarak mevcut durum analizi yapılmıştır. Yapının, kaynak araştırması sonucunda ortaya çıkan belgelere göre kronolojik analizi ve restitüsyon projesi hazırlanmıştır. Elde edilen tespitler ışığında Çukur Saray' m bugünkü durumu değerlendirilmiş ve restorasyon önerisinde bulunulmuştur. Son bölüm olan beşinci bölümde ise, çalışmanın değerlendirilmesi yapılmıştır. Anahtar kelimeler: Çukur Saray, Yıldız Sarayı, n.Abdülhamit XII

Ottoman Empires' s last complex is Yıldız Palace and it has more important values about protect concept because of formation process and more using. Çukur Palace is in second courtyard of this complex. It's construction time has confirmed in period of Ü-Abdülhamit, even nobody doesn't have any knowledge about it's construction time. This building is a part of Yıldız Technical University. Çukur Palace is this thesis's main subject. In first chapter, working contents, following methods and result of searching was given. Searching of other palaces' s construction time which was built at the same period of Yıldız Palace, and it's situation in settlement place of Istanbul are necessary for utilizing of Çukur Palace's concept, architectural quality, situation of today and it's problems. That's why, Ottoman Empires's socio-cultural and economical changes in 19.yy. and thins changing's effects in settlement of Istanbul was analized in chapter two. Lastly, other palace in Istanbul was explored. In the third part of thesis, historical formation of Yıldız Palace was analized and it was seperated many subtitles. In fourth chapter, location of Çukur Palace in yıldız Palace and architectural features was explored. Analyzing of situation of today was searched using of qualitative and quantitative methods. According to documents which was appeared to research literature of this building, chronogically analyze and restitution projects were prepared. Today's situation of Çukur Palace was utilized and suggested to restoration project using by searching results. Utilizing of thesis was done in the last chapter. Keywords: Çukur Palace, Yıldız Palace, II.Abdülhamit. xin