Al 7075 alaşımının şekillenme ve ısıl işlemle özelliklerinin iyileştirilmesi

Abstract

Al 7075 ALAŞIMININ ŞEKİLLENME ve ISIL İŞLEMLE ÖZELLİKLERİNİNİYİLEŞTİRİLMESİIşık KAYAMetalurji Mühendisliği, Yüksek Lisans TeziYüksek dayanımlı 7000 serisi alüminyum alaşımları son 35 yıldır bilimsel ve endüstriyelçalışmalar için odak noktası konumundadır. Düşük yoğunluğunun yanında yüksek dayanımıile özellikle havacılık ve otomobil endüstrisinde yaygın olarak kullanılan 7075 alaşımı sonyıllarda farklı sektörlerin de ihtiyaçlarına cevap vermektedir.7000 serisi alaşımlara uygulanan T6 ısıl işlemi ile yüksek dayanım elde edilirken korozyondayanımı düşüktür. Korozyon özelliklerinde iyileşme sağlayan T73 ısıl işlemi sonucunda isedayanım değerlerinde düşme meydana gelmektedir. Dayanım ve korozyon değerlerininoptimizasyonu için geliştirilen RRA (Retrogression and Reaging) işlemi malzemeyi düşüksıcaklıkta kısa bir süre tutarak kısmen çözündürülmesi ve ardından T6 işlemine aityaşlandırma koşullarında yeniden yaşlandırılması temeline dayanmaktadır.Bu çalışmada iki farklı grupta ele alınan Al 7075 alaşımlarında uygulanan ısıl işlemlerin,malzemeye olan etkileri incelenmiştir. Araştırma için birinci grupta T6 ısıl işlemi görmüşnumuneler ele alınarak, bu numunelere RRA işlemi uygulanmıştır. Kimyasal bileşimlerindeküçük farklılıklar olan birinci grup numunelerde yapılan ısıl işlemler sunucunda mikroyapı vemekanik özelliklerdeki değişimler incelenmiştir. İkinci grupta ele alınan numuneler ise Fkonumunda olup, bu numunelere T6, T73 ve T6+RRA ısıl işlemleri uygulanmıştır.Bu çalışmada kimyasal bileşimleri ve ısıl işlem durumları farklı olan Al 7075 malzemelerineuygulanan farklı ısıl işlemler ile elde edilen dokuların, malzemelerin mekanik özelliklerineetkisi araştırılmış ve Al 7075 in kullanılabilirlik değerleri hakkında bilgiler elde edilmiştir.Anahtar kelimeler: Al 7075, ısıl işlem, T6, T73, RRA.JÜRİ:1. Doç. Dr. Ahmet KARAASLAN (Danışman) Kabul Tarihi: 03.10.20052. Prof. Dr. Adem BAKKALOĞLU Sayfa Sayısı : 963. Prof. Dr. Hüseyin SÖNMEZ

IMPROVEMENT of Al 7075 ALLOY?S PROPERTIES? WITH FORMING andHEAT TREATMENTIşık KAYAMetalurgical Engineering, M. S. ThesisHigh strength 7000 series aluminium alloys have become a focal point for scientific andindustrial applications in last 35 years. Al 7075 alloy is used by aerospace and automotiveindustries for structural application due to a combination of high strength and low density.7000 series alloys which have applied to T6 heat treatment have high strength and lowcorrosion resistance . The result of T73 heat treatment that provides improvement in corrosionproperties has reduced the strength values. This operation is basic principles are to solubilizeparticularly at low temperature and after this procedure reaging with the aging conditions ofT6.In this study, Al 7075 alloys have studied in two different groups and aimed about the effectsheat treatment at this alloys. For the investigation, the first group of the alloys used whichapplied to T6 heat treatment. RRA has applied to this group . The result of the heat treatmentit is observed that the change of microstructure and mechanical properties. The samples whichare at the F position (second group) have applied to T6, T73 and T6+RRA heat treatments.In this study, it was investigated that the mechanical properties of the material which haveeffected from the microstructure that obtain from Al 7075 which consist of different chemicalanalysis in different heat treatment and some information have given about the usageprobability values of Al 7075.Key words: Al 7075, heat treatment, T6, T73, RRA.JURY:1. Doç. Dr. Ahmet KARAASLAN (Supervisor) Date: 03.10.20052. Prof. Dr. Adem BAKKALOĞLU Page: 963. Prof. Dr. Hüseyin SÖNMEZ