Tünel aydınlatması

Abstract

Trafik yoğunluğu artışına paralel olarak tünellere duyulan ihtiyaç özellikle dağlık alanlardabüyük ihtiyaç haline gelmiştir. Karayolu tünellerinden beklenen adeta açık ve güvenli biryoldaki gibi sürüş güvenliği ve rahatlığını sağlaması, ayrıca sürücünün görüş kabiliyetinimaksimize etmesidir.Uzun bir tünel, eğer iyi aydınlatılmamış ise, özellikle güneşli günlerde yaklaşan sürücülere?Kara Delik? gibi görünür. Bu durumun ortaya çıkmasını engelleyip sürücüye görüşkabiliyetini kazandırmak amacıyla, gözün karanlık adaptasyonunu da hesaba katılarak, tünelineşik (ilk) bölgesi için kuvvetli bir aydınlatma sistemi tasarlanması çok büyük önem arz eder.Gerek kurulum gerekse işletme masrafları bakımından tünel aydınlatma maliyetinin önemlibir bölümünü oluşturan ve önemi itibariyle titizlikle üzerinde durulması gereken eşik bölgesiaydınlatma tasarımında, temel olarak yaklaşma bölgesi parıltısı ve trafik hızı baz alınır. Eşikbölgesinin ardından ise tünel çıkışına kadar kademeli olarak parıltı seviyeleri düşürülerekgözün sinirsel adaptasyonuna da uygun şekilde maliyetlerde iyileşme sağlanır.Çalışmada tünel aydınlatmasındaki optimizasyonun en uygun şekilde sağlanabilmesi içinöncelikle temel ışık ve fotometrik tanımlar hakkında bilgiler verilmiş, ardından tünelaydınlatması ve bu alanda uygulamalarına rastlanan armatür çeşitleri hakkında incelemeler vekarşılaştırmalar yapılmıştır.Tezin son bölümlerinde ise; örnek seçilen ?Devren Tüneli? üzerinde pratik anlamda tasarımaşamalarına yönelik bilgilendirmeler yapılmıştır. TunLight bilgisayar yazılımı yardımıyla bazıdeğişkenlere, karşılaşılması muhtemel değerler verilerek, çeşitli senaryolara uygun olarakişletme süreciyle ilgili de çeşitli tespitler yapılmış ve bir takım öneriler sunulmuştur.Anahtar kelimeler: Aydınlatma tekniği, dış aydınlatma, tünel aydınlatması, karayolutünelleri, armatürler, tünel mimarisi, karayollarında sürüş güvenliği, aydınlatma otomasyonu,bilgisayar destekli aydınlatma hesapları.ix

In parallel to the increase in traffic volume, the requirement of tunnels becomes vitalparticularly in mountainous areas. It is expected that tunnels should provide a driver?s safetyand comfort and maximize his/her visual ability as if on a safe open road.A long tunnel, particularly on bright sunny days, appears as a black hole for approachingdrivers when it is not well illuminated. In order to assist the driver?s visual ability, and to takethe dark adaptation of the eye into account, it is necessary to have intensive lighting in thethreshold (first) zone of the tunnel.The lighting design of the threshold zone, which took a major part in tunnel lightning costs interms of total installation and operating costs, is fundamentally related with the luminancelevel of the access zone and the speed of traffic. After the threshold zone, with increasing theillumination levels step by step unique to adaptation of the human eye, some improvement isachieved for the costs.In this work, in order to provide the optimum tunnel lightning, firstly, information regardingthe basics of light and photometric definitions are given. In the following chapters, researchesand comparisons are carried out regarding tunnel lightning and lighting lamps in this field.In the conclusion of the thesis, practical information with regard to design stages of ?DevrenTunnel?, which was taken as an example, are given. In assistance of TunLight software,possible values are assigned to some variables in comply with some scenarios whereon somedeterminations and suggestions are presented.Keywords: Lighting techniques, exterior lighting, tunnel lighting, highway tunnels, lightingarmatures, tunnel architecture, highway driving safety, lighting automation, computer aidedlighting calculationsx