Kentsel mekanda iletişim ve iletişim teknolojilerinin gelişimi perspektifinde kentsel kamusal mekan tasarımına bakış

Abstract

Kentsel kamusal mekanlar ilk yerleşmelerden günümüze kadar insanlar arası iletişim ve etkileşim alanı olarak gelişmiştir. Ancak 1990'lı yıllarda teknoloji sayesinde hayatımıza aktarılan yeni iletişim biçimleri ile kentsel kamusal mekanın bu niteliği zayıflamaktadır. İletişim teknolojileri, insanlara sanal mekanda farklı bir hareket alanı kazandırmakla birlikte insanların kent içindeki hareketliliğini de değiştirmektedir. Bu süreçte işlevsel niteliği önem kazanan kentler, özel mekan ve ulaşım fonksiyonları odağında biçimlenmekte, farklı iletişim biçimlerini benimseyerek gelişen yeni nesil ise kent ve toplumdan uzak bir gelecek riski taşımaktadır. Bu noktada, kentsel kamusal mekanların toplumun değişen yüzüne uyum sağlaması gerekmektedir.Tezin amacı, hızla gelişmekte olan yeni iletişim biçimlerine koşut olarak, kentsel kamusal mekanın anlamını sorgulamak ve tasarımı üzerine bakış açısı geliştirmektir. Çalışmada kentsel mekan kavramı ?fiziksel iletişim? odaklı incelenmiş, yeni gelişen iletişim biçimlerinin mevcut ve tasarlanan yapısına bağlı olarak, kentsel yaşam ve mekan üzerindeki değişim ve değişim potansiyelleri ortaya koyulmuştur.Bu kavramsal çerçeveye dayanarak, Büyükdere caddesi ve yakın çevresi örnek çalışma alanı olarak değerlendirilmiştir. İstanbul'da üç ilçenin kesişim alanında bulunan çalışma alanı bir merkezi iş alanı ve çevresindeki konut alanlarından oluşmaktadır. Çalışma alanı, ?iletişim ve etkileşim? kavramları çerçevesinde fiziksel ve sosyal açıdan incelenmiştir. Fiziksel açıdan, arazi kullanım, araç ? yaya hareketliliği, kentsel doku ve ölçek gibi çeşitli analizlere bağlı olarak kentsel kamusal mekan kurgusunun ?toplumsal iletişime uygunluğu?, sosyal açıdan ise yapılan anket ve gözlem çalışmalarına dayanarak ?insanların yeni gelişen iletişim biçimleri ile ilişkisi? incelenmiştir. Ortaya çıkan senteze göre, kentsel kamusal mekanların yetersizliği ve değişen iletişim biçimleri karşısında kentsel tasarımın anahtar rolü belirginleşmiş, bu çerçevede çalışma alanında öne çıkan değişkenlere göre öneriler sunulmuştur.Bu çalışma hızla bireyselleşen, özelleşen, ayrışan bir dünyada gelecek adına yapılacak planlama ve tasarım çalışmalarında ?iletişim? alt başlığının önemine dikkat çekmektedir.Anahtar kelimeler: İletişim, kentsel mekan, iletişim teknolojileri, kentsel kamusal mekan.

Since the first human settlements, urban public spaces have developed as inter-human communication and interaction places. However, in the 1990?s, with the transfer of technology to everyday lives, this characteristic of urban public spaces has been weakening. Communication technologies, while creating a distinct sphere of mobility in virtual space, change the codes of human mobility within the urban context. In this process, cities, whose functionary qualities have gained importance, have been molded around the focal functionary points of private space and transport. Yet the new generation, that has grown up adopting the new ways of communication, entertain the risk of having a future far from the city and the society. At this juncture, the urban public space has to harmonize itself with the changing conditions of the society.The aim of this thesis is to question the meaning of the urban public space and develop a viewpoint for its design, parallel with the rapidly emerging and developing ways of communication. In this study, the concept of urban space is scrutinized on the basis of ?physical communication.? In addition, changes and potential for changes of urban life and space, due to the existing and recently designed structure of newly developing ways of communication, are revealed.Upon this conceptual framework, Büyükdere Avenue and its immediate surrounding were surveyed as the sample field of study. This field of study, which stands on the intersection point of three districts of Istanbul, consists of a central business area and surrounding residential areas. The field of study is physically and socially elaborated in the framework of concepts of ?communication and interaction.? Physically, the compatibility of the phenomenon of urban public space is analyzed with respect to certain analyses such as land use, vehicle-pedestrian mobility, urban structure and scale. Socially, ?the relationship of people with newly developing ways of communication? is examined on the basis of interviews and observation studies. According to the nascent synthesis, in the face of the insufficiency of urban public spaces and the changing ways of communication, the key role of urban designing has become more salient, and this outline has provided the ground for presenting suggestions as to highlighted variables in the field of study.This study draws attention of the future studies of planning and designing towards the subtitle of ?communication?, in a rapidly individualizing and disintegrating world.Key Words: communication, urban space, communication technologies, urban public space.