Buğday mutant populasyonlarında çeşitli tarımsal özellikler arasındaki ilişkiler

Abstract

- 41 - ÖZET Bu çalışmada, 2 ekmeklik ve 1 makarnalık buğday çeşidinden farklı dozlarda gamma ışınları ve hızlı nötronlarla muamele sonucu oluşturulan mutant populasyonlardaki çeşitli tarımsal özellikler arasında basit ilişkiler araştırılmış ve her generasyon için ayrı ayrı ve generasyonlar arasında olmak üzere korelasyon katsayıları ile bazı önemli regresyon denklemleri belirlenmiştir. Başlangıç (M`) populasyonlarında tesadüfen seçilen tek bitkiler üze rinde bitki boyu, kardeş sayısı ve bitki verimi ölçülmüştür. Daha sonra bit ki verimine dayanarak seçilen tek bitkilerden yetiştirilen döl (M- ve İL) generasyonlarında bitki boyu, başak boyu, bayrak yaprağı boyu ve eni ile kını boyu, parsel verimi, tek bitki verimi, bin dane ağırlığı ve protein miktarı ölçülmüştür. Yukarıda verilmiş olan özellikler arasındaki ilişkiler her generas yon için ayrı ayrı ve daha sonra generasyonlar arasında olmak üzere basit korelasyon katsayıları (r) ve r değeri önemli olan bazı ilişkiler için basit regresyon denklemleri şeklinde belirlenmiştir. Araştırma sonuçları ve öneriler aşağıda özetlenmiştir. 1. Başlangıç mutant populasyonlarında tek bitkiler üzerinde ölçülen bitki boyu, kardeş sayısı ve bitki verimi özellikleri arasında Önemli düzey de korelasyon katsayıları bulunmuştur. 2. Tek bitki verimi ve parsel verimi arasındaki ilişkiler devamlılık göstermiştir. Bu ilişki uygulamada güvenle kullanılabilir. 3. Başak boyu, bayrak yaprağı boyu, eni ve kını boyu arasındaki iliş kiler güvenilir düzeyde süreklilik arzetmiştir. 4. Parsel verimi ve tek bitki veriminin diğer özelliklerle olan iliş kileri, yıllara ve populasyonlara göre farklılık göstermiştir. 5. Tek bitkilerin verim ve kardeş sayısı ile bunlardan yetiştirilen birinci döl generasyonu verimleri arasında güvenilir ilişkiler mevcuttur. 6. Erken generasyonlarda bitki verimi İçin seçim yapıldıktan sonra tekrar bunlar arasında başak boyuna göre seçim yapılarak çeşitli tarımsal özellikler dolaylı olarak olumlu yönde etkilenebilir.