Bazı yer ve sırık fasulye çeşitlerinde optimal melezleme şartlarının tespiti üzerine bir araştırma

Abstract

-29- V- ÖZEK Bu çalışma bazı yer ve sırık fasulye çeşitlerinde melezlemeler sırasında optimal koşulların saptanması amacıyla yapılmıştır. Araştırmada 2 yer 2 sırık olmak üzere 4- fasulye çeşidi kulla nılmıştır. Bu çeşitler; Boncuk Ayşe, Şeker Ayşe., Yalova-5 ve Kara Ayşe'dir. Melezlemelerde emaskulasyon devreleri, çiçek tozu alma zamanları ve melezleme tuzlamasının yapılma zamanları faktör olarak ele alınmış ve toplam 8 faktör kombinasyonuyla çalışma yürütülmüştür, Yapılan 203 melezlemeden 11 i meyve bağlamış, daha sonra bunlardan 9'n çeşitli nedenlerle ( yüksek sıcaklık, düşük oransal nem, yetersiz tozlama ) dökülmüşlerdir. Elde edilen bulgular literatür bilgileriyle paralellik gös termektedir. Buna göre iyi bir büyüme ortamında ( 20-2 5°c sıcaklık, $70-100 oransal nem ) sağlıklı bitkiler üzerinde yapılacak melezle- meler; emaskulasyon normal tomurcuk safhasında ( antezisten yaklaşık 1 gün önce ),, tozlaşma sabahleyin ve yeni açmış çiçekten çiçek tozu alınmasıyla başarılı olacaktır. Ancak melezlemenin başarılı olabilmesi için öncelikle uygun çevre koşullarında sağlıklı ve yeterli mik tarda bitkiye ihtiyaç vardır. Melezlemenin tohum elde edilene kadar başarılı sayılmaması gerektiği sonucuna varılmıştır. Tozlaşmış çiçeklerde meyve oluşum yüzdesi çoğunlukla düşüktür.