İzmir yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinde sağımı yemleme ve temizlemeye ilişkin uygulamaların mekanizasyon işletmeciliği açısından irdelenmesi

Abstract

-121- 6. ÖZET Özellikle son yıllarda ülke çapında görülen süt sığırcı lığını geliştirme çabaları birçok modern işletmelerin kurulma sını sağlamışı böylece bu işletmelerde kültür ırkı süt sığır larının kullanılması ile süt üretimi artmıştır. Gerek nüfusumuzun hızla artması gerekse beslenmede sütün öneminin anlaşılması, kültür ırkı süt sığırlarının kullanılma sını ve. daha az işgücü tüketimi ile süt üretimini gerçekleşti ren prodüktiv işletmelerin kurulmasını zorunlu kılmıştır ` Bu anlamda, İzmir yöresi araştırma kapsamına alınarak İzmir merkez ve ilçelerinde süt sığırcılığı yapan işletmeler incelenmiştir 0 Araştırmanın amacı; İzmir ve ilçelerinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin mekanizasyon düzeyinim belirlemek, işletme lerdeki sağım, yemleme ve temizlemeye ilişkin uygulama yöntem leriyle işgücü tüketimini saptamak, elde edilen sonuçlardan ya rarlanarak yöredeki süt sığırcılığı işletmelerini mekanizasyon işletmeciliği açısından karşılaştırarak bunların daha üretken duruma gelmesini sağlayacak önerileri belir lemektir0 Bu amaca yönelik olarak araştırma çalışmaları iki aşamada gerçekleşti-. rilmiştir. Birinci aşamada `Anket Uygulaması` yapılmış, ikinci aşamada ise yöreyi karakterize eden ve örnek seçilen 9 işletmede ölçümler yapılmıştır o Birinci aşamada, İzmir'e bağlı 10 ilçede 126 işletmede inceleme yapılmış ve çeşitli nedenlerle süt sığırcılığı yap maktan vazgeçmiş veya vazgeçme durumunda olan 27 işletme ince leme dışında bırakılarak, 97 işletmede anket çalışmaları ger çekleştirilebilmiştir o Yapılan çalışmalar sonucunda 2-5 arası ineğe sahip ancak daha çok tarıma yönelik işletmelerin çoğun lukta olduğu saptanmıştır o Elde edilen bulgulara göre yörede süt sığırcılığının, coğrafi farklılık ve tarımsal yapının de ğişikliğinden dolayı bazı ilçelerde (Tirej Torbalı, Bayındır, Ödemiş) daha fazla yaygınlaştığı belirlenmiştir» Anket sonuçlarına göre; 97 işletmenin 52'si serbest ahır, 45'i bağlı ahıra sahip işletmelerdir,, Serbest ahırların % 79*u hayvancılığı geliştirme müdürlüğünce belli projelere göre yap tırılmış, % 31° i ise işletmelerin kendi olanakları ile yöre-122- kosullarxnda geleneksel olarak inşa ettikleri ahxrlardxr. Ay rıca, işletmelerin çoğunluğunun 5-20 ile 20-60 süt sigxrxna sahip olduğu ve 100 den fazla süt sigxrx olan işletmelerin ise % 5 gibi küçük bir paya sahip olduğu saptanmxstxr. İşletmelerin % 43.3'Ü aile işletmesi tipindedir. İşletme sinde işçi çalxştxr anlar j inceleme yapxlan işletmelerin % 25* ini olusturmaktadxr. İnceleme yapxlan işletmelerin 9 *u yetersiz su lamaya sahipken 10 işletmede çeşitli nedenlerle elektrikte yoktur. Alet ve makinaya sahip olmayan işletmelerin sayxsx 25 olup, inceleme yapxlan işletmelerin % 25, 8' ini olusturmaktadxr ` İşlet melerin % 48.4*ü sagxm makinasxna, % 73'ü traktöre, % 57.7'si çayxr biçme makinasxna, % 41.2 'si silaj makinasxna, % 40'x balya makinasxna ve % 65»i tarxm arabasxna sahiptir 0 Yine saptamalara göre; işletmelerin % 38.1'nde ahxrlarxn iyi durumda olduğu, onarxlmasx veya yxkxlxp yeniden yapxlmasx gereken ahxrlara sahip işletmelerin ise % 20,7 sini meydana getirdiği, bunun da % 80'inin baglx ahxrlarda gereksinim olduğu belirlenmiştir. Gözlemlere göre* işletmelerin % 46'sxnx oluştu ran baglx ahxrlarxn % 80'inde havalandxrma olanagx bulunmamakta, havalandxrma bilinçsizce ya yetersiz pencerelerle yapxlmakta ya da hiç yapxlmamaktadxr. Anket yapxlan işletmelerden baglx ahxra sahip olanlarxnxn % 89'unda sagxm elle yapxlmaktadxr. Sadece 2 işletmede sagxmda seyyar sagxm makinasx kullanxlmaktadxr. Baglx ahxrlarxn tamamxn- da yemleme ve temizlemede herhangi bir mekanizasyon uygulamasx gerçekleş tirilmemektedir o Sadece 1 işletmede yem alxm ve dagx- txmxnda traktör-römork kullanxlmaktadxr. İnceleme yapxlan işletmelerden serbest ahxrlara sahip olan- larxn çoğunluğunda sagxm, sagxm makinasxyla yapxlmakta, sadece 6 sxnda sagxm elle yapxlmaktadxr. Ancak bunlarxn 3'ünde sagxm makinasx olduğu halde birinci işletme, sağmal inek sayxsx az olduğundan, ikinci işletme, sagxm makinasx arxzali olduğundan ve üçüncü işletme de, sagxm makinasxnxn memelerde mastitise neden olduğuna inandxgxndan sagxm, elle yapxlmaktadxr. Saptamalara göre baglx ahxrlarda olduğu gibi serbest ahxr larda da yemlemede yeterli bir mekanizasyon uygulaması yoktur. Serbest ahxra sahip 52 işletmenin % 27* si yemlemede traktör- römork kullanmakta geri kalan 38 işletme: yemlemede herhangi