Bazı vişne tohumlarının çimlenmesi üzerine değişik katlama sürelerinin etkileri

Abstract

-54- OZET Bu tez çalışmasında Tekirdağ, Kütahya, Heimanns Rubin ve Stockton Morello vişne çeşitlerinin çekirdek, tohum ve embriyo larının dinlenme ve çimlenme durumları araştırılmıştır. Materyal olarak yukarıda belirtilen dört çeşidin çekirdek, tohum ve embriyoları kullanılmıştır. Tetrazolium Testi ile tohumların canlı olup olmadığı; Çıp lak Embriyo Testi ile de bunların çimlenme gücü ve hizx hakkında standart bir çimlenme testine göre, çok daha kısa sürede bilgi edinilmesine rağmen, her iki testin hazırlanması fazla el eme ğine ihtiyaç göstermektedir. Katlamadan hemen önce Tekirdağ, Kütahya, Heimanns Rubin ve Stockton Morello vişnelerinin embriyolarında uygulanan Tet razolium Testi ile, bunların tohumlar ındaki camlılık oran % 70 in üzerinde olduğu saptanmıştır. 3°C de söz konusu dört çeşidin çekirdek, tohum ve embri yolarına uygulanan katlama, çimlenme oranlarını önemli derecede artırmıştır. Diğer yandan embriyoların çimlenme ortamaşda çimlen mesi için geçen süre, katlama süresine bağlı olarak kısalmıştır. Maksimum çimlenme oranına ulaşmak için geçen katlama sü resi, çeşitlere ve uygulamalara göre fakklılık göstermiştir. Her dört çeşitte de katlanmış embriyolar daha kısa katlama süre lerinden sonra maksimum çimlenme oranlarına ulaşmışlardır. Kat lanmış embriyoları genellikle katlanmış tehum embriyoları ve çekirdek embriyoları izlemiştir. Üzerinde çalışılan vişne çeşitlerinden sadece Heimanns Rubin vişnesinin çekirdekleri, bir tohumlukta aranan belirli özelliklere sahip görülmektedir. Bu çeşidi Tekirdağ ve Stockton Morello çeşitleri izlemektedir. Kütahya vişnesinin çimlendir il mesinde ise kararsız durumlarla karşılaşılmıştır. Elde olunan bulgulara göre, Heimanns Rubin vişnesinin çimlenme oranının diğer çeşitlerden yüksek olmasına rağmen kat lama ortamında hiç bir çekirdeğin çatlamaması ve istatistik! analizler sonucu dikkate alınarak 140 günlük bir katlama per- yodunun yeterli olmadığı kanısına varılmıştır. Tekirdağ ve-55- Stockton Morello vişnelerinde kat İçinmiş çekirdek embriyoların-, da maksimum çimlenme oranın sırasıyla % 87.05 ve % 98.61 gibi bir düzeyde olması nedenimle bu çeşitlerinde katlama süreleri hakkında kesin bir yargıya varılamamıştır. Kütahya vişnesinin çimlenme ortamındaki kararsızlığı da katlama süresinin belir lenmesini engellemiştir. Kısa süre katlanmış, yani soğuklama isteği tam karşı lanmamış çekirdek ve tohumların embriyoları ile katlanmış emb riyolardan meydana gelen çöğürlerde gelişme kısa süre sonra durmuş ve bitkiler bodur kalmışlardır. 23°C sıcaklıktaki bir serada üç ay süre ile muhafaza edilen çöğürlerin bazılarında ( yan tomurcuktan yeniden sürgün büyümesi başlamış fakat tepe tomurcuğu dinlenmede kalmıştır.

-56- SUMMARY Effects of the different time of stratification on the< ger mination of seeds of some sourcherries(Prunus cerasus L.) Studies were carried out with seeds of the sourcherrycv. Te kirdağ, Kütahya, Heimanns Rubin and Stockton Morello stratified at 3+l°C for 140 days. These varities* seeds were harvested in June and July, 1984. Tetrazolium Test and The Excised Embryo Test were used for the via bility of seeds. Embryos of the seeds were treated with one percent aqueous solution of tetrazoliiam salt at 20°C for 24 hours. The living tiss ues were stained red. The viability of seeds ofvvarieties Tekirdağ, Kütahya, Heimanns Rubin and Stockton Morello were 70% and more. For the excised embryo method, the seeds were stratified in moist perlitte in plastic bags as pits(with hard coat), seeds(with only inner caats) and embryos at 3+1 C. The seeds were tested every 14 days from 14 days. to 140 days. The embryos were placed on moist filter paper in closed petri dishes at 24+1 C. Embryos were can side-r red germinated if their radicals * growth is equal or longer than 5 mm. The germination percentage of these varities increased with stratification period. The stratified embryos germinated higher than pits and seeds. Also, the break of seed dormancy depended on t the increase of stratification days. Only, the highest germination was obtained from the every materials of Heimanns Rubin. Although the germination percentage, the fetratfication periods for four varities weren't found enough. Studies will/ÎNŞ>p?Ş8B©*l1fcÇÎI with longer stratification periods and field conditions, will be better than this studies. If the pits and seeds are not stratified long enough to break dormancy, the seedlings optained from enbryos show physiological abnormalities.