Çandarlı Körfezi`nde yayılış gösteren Ulvales (chlorophyceae) ordusu üyelerinin morfolojisi, anatomisi ve taksonomisi

Abstract

-68- 7. ÖZET Bu çalışmada Çandarlı Körfezi'nin supra, medio ve üst infralittoral zonun- da bulunan Ulvales üyelerinin morfolojik ve anatomik özellikleri ile yayılış yerleri ve heraberindeki diğer algler verilmektedir.Bu araştırmadaki bulgular kısaca özetlenirse: -Çandarlı Körfezi'nde 6 istasyon tespit edilmiştir. -Bu istasyonlar aralıklı zamanlarda taranıp, toplanan örneklerin bir kıs mı ise, kuru ve sulu herbaryumları yapılmak üzere ayrılmıştır. -Çalışma alanı içindeki istasyonlarda saptanan taksonlarla beraber bulunan diğer alglerde belirlenerek listelenmiştir. Bununla birlikte ordonun kirliliğe { bağlı gelişimi ve ekonomik önemi üzerinde de durulmuştur. -Ulvales' in bu istasyonlarda 2 familyasının 3 cinsi ve 12 taksonu saptan mış olup, bunların tayininde ve anahtarlarının hazırlanışında bu ordo üyeleri- ile bir çok çalışmanın yapıldığı çeşitli araştırıcıların eserlerindeki bulgular dan yararlanılmıştır. -Tayin anahtarları, önce familya sonra cins, tür ve varyete düzeyinde ayrı ayrı incelenerek hazırlanmış olup, diğer çalışmalarda denenmiş olan bir yöntem geliştirilmiştir. -Tür, yada taksonların özelliklerine geçmeden önce basionim ve sinonümleri verilip, daha sonra bunların bahsedildiği sayfa numaralarıyla birlikte içeriği olan, Vinogradova,Dangeard,Kornmann-Sahling,Hoeksema-Van den Hoek,Rizzi-Giaccone, Schiffner-Vatova gibi araştırıcıların eserlerindeki bilgiler tarafımızdan sapta-, nan bulgularla derlenerek ayrıntılıca verilmiştir. -Yine taks onlarınız m tanımı, Akdeniz1 deki yayılışları göz önünde bulundurularak yapılmış olup, yurdumuzda, Dünya'da ve Akdeniz'deki yayılışlarından bahsedilmiştir. Ayrıca bizim tespit ettiğimiz ve Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerdeki diğer taksonlar ın kıyılarımızdada yayılış gösterebilecekleri varsayılarak, bunların Akdeniz ülkelerine göre dağılımı liste halinde verilmiştir. -Toplanan örneklerden tayin edilen taksonların çoğu Bnteromorpha Link cinsi ne ait olup, 9 takson olarak belirlenmiştir. -Daha önceden yalnızca tür, yada cins düzeyinde bırakılan Bnteromorpha Link örneklerinin çoğu tür altı düzeylerine kadar inilerek tanımlanmıştır. -Böylece Çandarlı Körfezi'nde, kıyılarımızdaki yayılışı daha önceden de bilinen 2 Ulva L. türü ile (U. lactucaL., U. rigidayT.Ag.), tarafımızdan ilk kez tayin edi len Gayralia Vinogr. 'nın bir türü ve yine bazısının önceki yayılışları bilinen 9 Bnteromorpha Link taksonu tespit edilmiştir.-69- - Türkiye Alg Florası için ilk kez verilen Gayralia ox.ys perma (Kütz.) Vinogr. Akdeniz'de de yayılış göstermektedir. Diğer yeni kayıtlar : E.linza (L.) J.Ag. var. orispata (Bert.) J.Ag., E.linza (L.) J.Ag. var. minör Schiffn., B.intestinalis Link var. o.ylindraoea J.Ag. ve E.prolifera (Müll.) J.Ag. var. tenuis f. ramosa Schiffn. olup, bunların Akdeniz'deki yayılışları da belirtil miştir. Bununla beraber daha önceki yıllarda kıyılarımızdaki yayılışlarından bahsedilen fakat, ayrıntılı çalışmaları yapılmayan iki kozmopolit tür olan E.compressa (L.) Grev. ve E.olathrata (Roth) J.Ag. ile E.linza (L.) J.Ag. var. linzat E.intestinalis Link var. intestinaljs, E.prolifera (Müll.) J.Ag. var. prolifera Blid. taksonlarının yayılışları ile beraber ayrıntılı bilgileri verilmiştir. - Bu taksonların tayininde kesit kalınlıkları ve bu kesitler ile yü zeysel görünüşteki hücrelerin şekli, boyutları ve düzenleri, kromatofor ya pısı, ile tallusun genel görünümü ve rengi (Ulva L.,ve Gayralia Vinogr.), çoğunluğu tüpsü olan örneklerde ise, dallanma biçimi ve tallus boyutları gibi belirleyici özelliklerden yararlanılmıştır. 8. ZUSAMMENFASSUNG Mit dieser Arbeit wird angegeben İra Çandarlı Golf lebende Ulvales Vertretern, dass sie in supra-medio ober-infralittoral Zonen verbreiten, mit Karakteristika. Ausserdem wird angegeben die Verbreitungsorte und mit- dessen andere Algen. in dieser Arbeit wird die Erfindungen so zusammengefasst: - 6 Station werden in Çandarlı Golf fest, diese Stationen werden von Zeit zu Zeit durchabgesucht und gesammelte Exemplare werden in zwei Gruppen geteilt um die trocken und gewMsserte Herbarium zumachen. - In diesem Arbeitsgebiet vorbestimmte Stationen die Taxone mit anderen Algen in die Liste eingefragen. - Mithin wird die Entwicklung und die ekonomische Bedeutung von dieser Ordo im Zusammenhang mit der Meerverschmutzung. - In diesem Stationen werden von zwei Ulvales Familien werden drei Gattungen und 12 Taxonen bestimmt;Der Bestimmungsschlüssel von dieser Ordo- Vertretern werden die für Verbreitung von anderen Autoren geshriebene Werken genutzt.

-69- - Türkiye Alg Florası için ilk kez verilen Gayralia ox.ys perma (Kütz.) Vinogr. Akdeniz'de de yayılış göstermektedir. Diğer yeni kayıtlar : E.linza (L.) J.Ag. var. orispata (Bert.) J.Ag., E.linza (L.) J.Ag. var. minör Schiffn., B.intestinalis Link var. o.ylindraoea J.Ag. ve E.prolifera (Müll.) J.Ag. var. tenuis f. ramosa Schiffn. olup, bunların Akdeniz'deki yayılışları da belirtil miştir. Bununla beraber daha önceki yıllarda kıyılarımızdaki yayılışlarından bahsedilen fakat, ayrıntılı çalışmaları yapılmayan iki kozmopolit tür olan E.compressa (L.) Grev. ve E.olathrata (Roth) J.Ag. ile E.linza (L.) J.Ag. var. linzat E.intestinalis Link var. intestinaljs, E.prolifera (Müll.) J.Ag. var. prolifera Blid. taksonlarının yayılışları ile beraber ayrıntılı bilgileri verilmiştir. - Bu taksonların tayininde kesit kalınlıkları ve bu kesitler ile yü zeysel görünüşteki hücrelerin şekli, boyutları ve düzenleri, kromatofor ya pısı, ile tallusun genel görünümü ve rengi (Ulva L.,ve Gayralia Vinogr.), çoğunluğu tüpsü olan örneklerde ise, dallanma biçimi ve tallus boyutları gibi belirleyici özelliklerden yararlanılmıştır. 8. ZUSAMMENFASSUNG Mit dieser Arbeit wird angegeben İra Çandarlı Golf lebende Ulvales Vertretern, dass sie in supra-medio ober-infralittoral Zonen verbreiten, mit Karakteristika. Ausserdem wird angegeben die Verbreitungsorte und mit- dessen andere Algen. in dieser Arbeit wird die Erfindungen so zusammengefasst: - 6 Station werden in Çandarlı Golf fest, diese Stationen werden von Zeit zu Zeit durchabgesucht und gesammelte Exemplare werden in zwei Gruppen geteilt um die trocken und gewMsserte Herbarium zumachen. - In diesem Arbeitsgebiet vorbestimmte Stationen die Taxone mit anderen Algen in die Liste eingefragen. - Mithin wird die Entwicklung und die ekonomische Bedeutung von dieser Ordo im Zusammenhang mit der Meerverschmutzung. - In diesem Stationen werden von zwei Ulvales Familien werden drei Gattungen und 12 Taxonen bestimmt;Der Bestimmungsschlüssel von dieser Ordo- Vertretern werden die für Verbreitung von anderen Autoren geshriebene Werken genutzt.-70- - Bestimmungsschlüssel sind so vorbereitet zuerst Familie dann Gattung, Art en und Varieteten werden einzeln untersucht, bei anderen Arbeiten vorge- testete Methoden sind bei dieser Arbeit weiter entwickelt. - Bevor ich die Karakteristika von den Gattungen und Taxonen erkl&ren, werde ich zuerst die basionime und sinonüme geben. Nacher habe ich mit den Seitennummer in meiner Arbeit von denen Vinogradova,, Dangeard, Kornmann- Sahling, Hoeksema-Van den Hoek, Rizzi-Giaccone, Schiffner-Vatova Autoren erklârt. - Die Erkentnisse von diesen Autoren-Literaturen mit unseren Erfindungen zusammen bestimmt und detalierte Weise angegeben. Wieder unsere Taxonen-Beschrei- bung und die Verbreitung im Mittelmeerraum beriicksichtigt. - In der Türkei, in der Welt und im Mittelmeer von den Ulvales Verbrei tung besprochen Ausserdem im Mittelmeer. Nationen gefundene Ulvales Arten werden auch in unserem Land verbreitet. Davon aus gehen habe ich die Liste ein getragen. - Viele Taxonen sind von den gesammelten Exemplare Bestimmungsschliissel nach Enteromorpha Link Gattung gehört, als 9 Taxonen bestimmt. - Vorher nur bis Gattung oder Arten Niveau untersucht. Aber ich habe diese Enteromorpha Link Exemplare bis in die subarten untersucht. - So. habe ich in Çandarlı Golf und die andere Küste von der Tiirkei vorbestimmte 2 UlvaL, Gattung (U0 lactuca L.tU. rigida J.Ag.), von unserer Seit ersmal bestimmte Gattung Gayra li a Vinogr. von den einigen Ulvales Arten werden die Verbreitung von 9 B nteromorpha Link Taxonen vorbestimmt. - Pür die Türkei Algflora erstmal bestimmte Gayra li a oxysperma (Kütz.) Vinogr. auch im Mittelmeerraum Verbreitet Andere neue Bestimmungen: S.linza (L.) J.Ag. var. eri s pat a (Bert.) J.Ag. ve E.prolifera (Hull.) J.Ag. var. tenuis f. ramosa Schiffn.,und E.intestinalis Link var. cylidracea J.Ag. die Verbreitung von diesen subarten im Mittelmeerraum gezeigt. In unserer Küste Verbreitete aber nicht detalierte Arbeiten gemacht zwei Gozmopolittan Arten E.compressa (L.) Grev. und B.clathrata (Roth ) J.Ag. mit, E.linza (L.) J.Ag. var. linza, E.intestinalis Link var. intestinalis, E.prolifera (Müll.) J.Ag. var. pro lif era Blid. mit den Taxonen-Verbreitung einzelne Erkenntnisse gegeben.-71- - In diesen Taxonen-Bestimmung werden die Querschnittdicke und die Flachensicht, die Lânge und Hange und geordned Kromatophorstructur, pyre- noid Zahlen. Bei Exemplare mit Plattenformen werden die Randstructur und die Allgemeine Aspekte von Thallus (Ulva L. und Gayra lia Vinogr.) Bei vielen 3xemplare werden die Verzweigung-Formen und die Thallus-Dimensionen sind wichtige Karakterisfcika Genus. TEŞEKKÜR Araştırma konusunu bana veren ve çalışmalarımda her an yardımlarını gördüğüm yönetmenim sayın hocam Prof.Dr. Hüseyin GÜNER'e ve çalışmalarımda yardımcı olan Doç.Dr.Günnehir O?UZ' a teşekkür ederim. Ayrıca tezin hazırlanması esnasında her yönüyle fikir ve bilgilerin den yararlandığım hocam Dr. Veysel AYSEL' e de teşekkürlerimi bir borç bili rim. 9. KAYNAKLAR 1- AaASDH,C.A.l823. Species Algarum.Vol. I. pp.531. 2- ANGULOtB«,A.CAMPOY.,Y.M.IBANEZ.1978. Ecologia de la costa guipuzcoanna I. Bull. cent. Etud.Rech.ScitBiarritz(L), pp. 157-184. 3- AYSEL,V.,H.GÜNER.1978. Ege Sohillerinde bulunan bazı faydalı alglerin mevsimsel ekolojisi E.Ü.Pen.Fak.Derg.Seri B,C,2 S.l, S.73-9L 4- AYSEL, V.,198i. Ege Denizi 'nin Tipik Körfezlerinde Üst İnfralittoral Böl gesinde Gelişen Rhodomelaceae Familyasına Ait Türlerin Taxonomisi ve Ekolojisi. TBAG.391.No»lu Proje S.l-119+45Tablo.202Şekil. 5- BASSON,P.U.fJ.T.HARDY and L.VANDA.1976. Ecology of marine macroalgae in relation to pollution along the coast of Lebanon. Acta Adriat.Vol. I8.N0. 19. pp. 307-309. 6- BELSHER,Th;H.AUGIER.,CUF.BOUDOURESQUE et E.COPPEJANS.1976. Inventaire des algues marines benthiques de la rade et des lies D'Hyeres (Medi- terranee France)Trav. Sci. Pare. Nation. Port-cros. 2: 38-89. 7- BIEBLjR.,1956. Zellphysiologishe Untersuchungen an der Enteromorpha clath- -J u -