Gamma ışınlamasının buğday ve triticalenin bazı karakterleri üzerindeki etkisinin araştırılması

Abstract

-25-. ÖZET Beş buğday ve iki triticale çeşidinin 15 krad gamma ışxnlamasıyla oluşturulan mutant populasyonlarınm 1984-1985 ekim yılında yetiştirilen Mo genera syonlarmdan her başaktan bir dane almak suretiyle İ985-19S6 ekim yılında seyrek olarak Mı generasyonu yetiştirilmiştir. Yetiştirilen Mı generasy onlarında tesadüfi örneklemesi ile tek bitki ler seçilerek mutant ve kontrol populasy onları oluşturulmuştur. Oluşturulan populasyonlar üzerinde tek bitki verimi, bitki boyu, başak boyu başakcık sa yısı ve kardeş sayısı özellikleri ölçülmüştür. Ölçülen özellikler için popu- lasyon ortalaması ve varyansı, değişim aralığı ve değişkenlik katsayısı he saplanarak mutant populasyonlar kontrol populasyonlar ı ile bu bakamlardan karşılaştorılmıştır. Ayrıca tek bitki verimi ile diğer verim öğeleri arasındaki ilişkiler basit korelasyon katsayıları (r) ile karşılaştın İmi şt ir. Araştırma sonunda aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. 1- Buğday ve triticale mutant populasy onları araştırılan özellikler bakımından kontrol pupalasyonlarmdan genelde daha düşük veya yakın ortala maya, daha yüksek varyasyona sahiptirler. 2- Tek bitki verimi açısından Oumhuriyet,Lachis ve 33 mutant popu- lasyon varyansları kontrolden istatistiki olarak önemli derecede farklı bu lunmuştur. 3- Tek bitki verimi ile kardeş sayısı ve başakcık sayısı özellikleri arasındaki ilişki güvenilir düzeydedir. Diğer özelliklerle de ilişkiler o- lumlu yönde bulunmuştur; 4- Buğday ye triticale mutant populasyonlarmda seleksiyonda yararla nılacak düzeyde f enotipik değişkenlik mevcuttur.