Amasya ilinde tohumdan soğan üretim mekanizasyonu ve kullanılan bir tip mibzerin soğan tohum ekimine uygunluğunun saptanması

Abstract

47 7. ÖZET Soğan, gerek insan beslenmesinde, gerekse çeşitli hastalıkların iyileşti rilmesinde yaygın olarak kullanılan bir sebzedir. Türkiye'de 73-000 ha alanda yaklaşık olarak 1.300.000 ton üretilmektedir. Bu üretimin 68.700 tonu 3-^00 ha alanda Amasya ilinde olmaktadır. Bu tezde soğan üretiminin değişik aşamaları il bazında mekanizasyon açısından incelenmiş ve yapılan denemeler ile. soğan tohumu ekiminde kullanılan bir tip mibzerin sıralar arası ve sıralar üzeri dağılım düz günlüğü istatistiksel olarak incelenmiştir. Anket çalışmaları Amasya Merkez İlçe' ye ve Suluova'ya bağlı köylerde yürütülmüştür. Denemeler, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarımsal Mekanizasyon Bö lümü Deneme Labaratu varında gerçekleştirilmiştir. Denemelerde kullanılan Asma tip universal mekanik mibzer imalâtçı firmadan getirtilmiştir. Sı rasıyla, oluklu ekici makaranın aktif alanını değiştiren ana skala kolu vasıtasıyla değişik skala değerlerinde ekim normundaki değişmeler göz lenmiştir. Sıralar arasındaki dağılım düzgünlüğünün tesbiti için CV değerleri he saplanarak CV değerleriyle karşılaştırılmıştır. Sıra üzeri dağılım düzgünlüğünü belirlemek için yapılan denemelerde kayış-bant sistemi ve redüktörlü elektrik motorundan faydalanılmıştır. Deneme sonucunda elde edilen değerlerle Poisson formülünden bulduğumuz Teorik değerler varyans analizi tablosu yapılarak Khi Kare yöntemiyle karşılaştırılmıştır. Anket çalışmaları sırasında Amasya ilinde mekanizasyonun toprak işleme de, ekimde ve taşımada yerleştiği ancak zirai mücadele, bakım ve hasat işlerinde çoğunlukla insan işgücünden faydalanıldığı gözlenmiştir. Deneme sonuçlarında ise mibzerin ana skala değerleriyle ekim normu ara sında doğrusal orantı olduğu görülmüş ve mibzerin istenen ekim normlarında48 soğan tohumunu ekebileeeğine inanılmıştır. Sıralar arası dağılım düzgünlüğünde CV % 9-10 gibi değerler almış ancak CV değerleriyle karşılaştırıldığında iyi bulunmamıştır. Sıra üzeri da- ğılım düzgünlüğünde û< = 0.05 değerinde Khi Kare ve P testi yapıldığında gerçek değerler ile teorik değerler arasındaki farklar önemsiz bulunarak iyi bir sıra üzeri dağılımı sağlandığı ve hız' değişiminin sonucu etkile mediği tesbit edilmiştir. Sıra arası mesafesinin verim kaybı korkusuyla dar tutulduğu saptanan bölgede bu düşüncenin tarla tarımı olarak yapı lan soğan üretiminde bakım, mücadele ve hasatta mekanizasyonu geciktire ceği bir gerçektir. Bu amaçla Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerinin bu konuyu çiftçi bazında ele almaları soğan üretiminde maliyetleri düşürecek, yüz lerce işçiye gerek kalmadan, bakım mücadele ve hasatta mekanizasyon yolu açılacaktır. İmalâtçı firmanın çift diskli çizi açıcılara sahip mibzerlerine soğan üreticileri yüksek talep göstermektedir. Bu konuyu firmanın dikkate alması gerekir. üretilen mibzerlerde kalite kontrolüne önem verilmelidir. Mibzerin sıravari ekim yapan universal bir mibzer olduğunu dikkate ala rak, soğan üretiminde ekim için uygun olduğunu söyleyebiliriz.

49 8. SUMMARY Onion is a vegetable which is used not only as a food for human beings but also as a medicine for many diseases. Total onion production of Turkey is nearly 1.300.000 tones on ?3-000 hectares. 68.^00 tones of this production is produced on Amasya region including 3-4°0 hectares. In this research, the mechanization on different ranks of onion production was determined and the distribution of seeds over and between the rows of a machine used for onion planting, was statistically examined. The inquiry works was made on the villages of Amasya and Suluova. The tests was held in the laboratories of Agricultural Mechanization Department of Agricultural Faculty of Ege University the mounted, universal and mechanical grain drilling machine which we used on experiment was obtained from the manufacturer. According to circumstances ; By the help of the main scale arm which changes thes actual area of fluted feed, at different scale levels, we have watched for the differences between the seed rates. To determine the better distribution between the rows, CV values ?K compared with CV values. By the experiments to point out the better distribution over the rows, a rubber seed-belt system and a reducted electrical motor were used. By farming a table of variation analysis, the results of the experiment and the theorical values whiche are obtained from the Poisson formula were compared by the help of the Khi - Square test. By the inquiry works in Amasya region it has been pointed that the mechanization level was so perfect on tillage, sowing and transpor tation but not on plant protection and harvesting.50 From the results of the experiments, it has been seen that there is a linear ratio between the values from the main scale of grain drilling maehineand the seed rates. And also it has been believed that this machine could easily sow the onion seeds at different levels of seed rates that were wanted. Prom the calculations of the distribution between the rows, a comparison was made between CV values which were nearly 9-10 percent and CV., so it was seen that this was not so good. From the calculations of the distribution over the rows, a Khi - Square test was made and when C( had a value of 0.05, the difference between the actual and theorical values were very little. Because of the fear from yield loss, farmers of this region take the row distances narrowly than regular, so it occurs a difficulty for farm mechanization. The Agricultural Department of the region must be busy with this trouble to get a higher for mechanization level. As a result we can easily say that the grain drilling machine which we used at our experiments fits for sowing onion seeds.