Anadolu`da ablepharus kitaibelii (saurıa: scincidae)nın bireysel ve coğrafi variasyonu üzerinde araştırmalar

Abstract

-18- GZET Bu çalışmada çeşitli tarihlerde yapılan araştırma gezileri esnasında toplanan Ablepharus kitaibelii türüne ait 19 c/b/ 19 o.q ve 5 jüvenil numune pholidosis, vücut nispetleri, renk ve desen bakımından incelenmiştir (Materyal listesi sahife ^-5'de verilmiş tir). Elde edilen sonuçlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir. 1. Şimdiye kadar yapılan çalışmalardan farklı olarak A. kitaibelii tür'ü Anadolu'da iki alt tür halinde ele alınmış (A. k. kitaibelii, A. k. chernovi) ve iki populasyon etraflı bir şe kilde tüm özellikleri bakımından karşılaştırmalı olarak incelen miştir. 2. Pholidosis karakterleri, genel olarak FUHN (197D), EISELT (1976) ve BARAIM (1977)'nin tavsiflerine uymaktadır. Ancak FUHN (1970) 'in belirttiği A. k. chernovi'de kulak deliğinin olma ması özelliği bizim numunelerimizde görülmemiştir. Numunelerimi zin hemen tamamında kulak deliği çiplak gözle görülebilir durum dadır. 3. Vücut nispetleri bakımından yapılan incelemeler sonucun da A. k. chernovi ' de total uzunluk ve kuyruk uzunluğunun A. k. kitaibelii ' ye göre daha fazla olduğu, Baş+gövde uzunluğu bakımın dan A. k. kitaibelii numunelerinin A. k. chernovi numunelerinden daha yüksek değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir... k. İki alt tür arasındaki gözle görülür morfolojik farklı lık renk ve desen karakteridir. A. k. kitaibelii ' de sırt tarafın esas rengi parlak kahverengiden, zeytuni yeşiline ve parlak sarımsı-griye kadar değişebilir. Numunelerin az bir kısmı hariç sırtta uzunlamasına sıralanan koyu kesikli çizgiler yoktur. Harın ve kuyruk altının rengi açık gri-mavi yada açık siyahımsı-gridir. A* k. chernovi alt türünü, diğer alt türden ayıran en belirgin farklılık, erkek fertlerinde karınaltı renginin portakal kırmızısı renginde olması ve sırtta uzunlamasına uzanan k koyu kesikli çiz ginin bulunmasıdır.

SUMMARY 19 cfcf, 19 cm and 5 juvenile specimens of Ablepharus kitaibelii ; collected during the excursions conducted on several dates; mere investigated from the point of view of their pholidosis, body ratios, colour and pattern (List of the material is given on the pages h and 5). The results obtained can be summarised as fDİİDUs: 1- A. kitaibelii species was considered in the form of 2 subspecies in Anatolia as against the studies undertaken uptill now (A. k. kitaibelii and A. k. chernovi). The two populations were investigated comparatively in detail in the light of all the characteristics. 2- The pholidosis characters in general are in confor mity with the descriptions of FUHN ( 1970), EISELT (1976) and BARAN (1977). Howover, as reported by FUHIM (1970) that in A. k. chernovi the ear opening should not be present, this character was not observed in our specimens. The ear opening is visible with naked eye in almost all our specimens. 3- In accordance with the body ratios the total length and tail length in A. k. chernovi was more than A. k. kitaibelii, whereas the length of head anr body higher values in the specimens of A. k. kitaibelii as compared to A. k. chernovi. h- The visible morphological differences between the two subspecies are the colour and pattern. In A. k. kitaibelii the main colour of back side changes between shiny brown to olive-green and yellowish-grey. Except a fewspecimens there are no dark intermittent lines arranged length wise on the baekside. The colour of belly and lower side of tail is light greyishblue or light blackishgrey. The most clear difference that separates A. k. chernovi subspecies from the other one is that in the males colour of belly is orange red and dorsal side has h dark inter mittent lines all along the length.