Salihli kirazının (prunus avium c. v. Salihli) pomolojik özellikleri ve dölleyicilerinin tespiti üzerinde bir araştırma

Abstract

- 55 ~ ö Z E İD Bu çalışma Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü koli eksiyon bahçesinde idrise (Prunus mahaleb L. ) aşılı Salihli, Jübile, Noble, Bada, Hedelfin- ger, Geucher, Dalbastı (Malatya) ve Reverchon kiraz çeşitlerinde 1987 ve 1988 yıllarında yapılmıştır. Bu araştırmada, Ege. Bölgesinde sön yıllarda yaygın bir şekilde yetiştirilen kirazlardan Salihli kirazının fenolojik devreleri, çiçek tozlarının çimlenme kaabiliyeti, pomoloji ve döllenme biyolojisi üzerinde çalışılmıştır. Salihli dışındaki diğer çeşitler tozlayıcı çeşit olarak kullanılmıştır. Elde edilen bulgular şöyle özetlenebilir : Denemede kullanılan bütün çeşitlerin çiçeklenme zamanları, karşılıklı tozlamayı sağlayabilecek şekilde birbiriyle çakışmaktadır. Salihli kiraz çeşidinde yapılan çalışmalarda taç, dallar, gövde, yapraklar, çiçek durumu, olgun meyve ve çekirdek ile ilgili özellikler incelenmiştir. Üzerinde çalışılan bütün çeşitlerde yapılan çiçek tozu çimlendirme denemelerinde % 5» % 10, % 15 ve % 20 sakkaroz içeren agar ortamları kullanılmıştır. Bütün çeşitlerde en yüksek çimlenme % 15 sakkaroz içeren agar ortamında meyda na gelmiştir. Salihli kiraz çeşidinde kendiyle uyuşmazlık tesbit edil miştir. Yeterli ürün için mutlaka tozlayıcı bir çeşide ihti-- 56 - yaç vardır. Elde olunan sonuçlara göre, karşılıklı tozlanma durumları ve çiçeklenme zamanlarının uygunluğu bakımından Salihli kiraz çeşidi için tozlayıcı olarak Geucher, Jübile ve Noble çeşitleri önerilebilir.

- 57 - SUMMARY This investigation has been carried out on Salihli, Jübile, Noble, Bada, Hedelfinger, Geucher, Dalbastı (Ma latya) and Reverchon grafted Prunus mahaleb L. rootstock present in the Aegean University, Agricultural Faculty Department of Horticulture collection orchard in 1987 and 1988. Phonological stages, germination capability of pollen, pomological characteristics and the pollination require ments of Salihli sweet cherry cultivar (Prunus avrum cv. Salihli) grown Aegean region were studied. All of the cultivars, except the Salihli one, has been used as polli nator cultivar. The results can be summarised as follows : The blooming times of all cultivars included in the experiment, were observed as being suitable for cross pollination. In Salihli sweet cherry cultivar, characteristics of crown, branches, trunk, leaves, inflorescence, fruit and stone were investigated. Pollen germination trials made by using 5, 10, 15 and 20 percent sucrose and 1 percent agar solution. Best results were obtained when the concentrations were at 15. It was found out that Salihli sweet cherry cultivar is s elf -incompatible, for this reason, a pollinator is ab solutely need in order to have a sufficient yield.- 58 - According to the results, based on cross-compatibility and over-lapping of blooming periods, Geucher, Jübile and Noble sweet cherry cultivars can be recommended as the best potential pollinator for Salihli cultivar.