Tiftik liflerinin boyanma özelliklerinin araştırılması

Abstract

-103- VI. ÖZET ' Bu araştırmada tiftik liflerinin boyanabilirliği üç değişik incelikteki tiftik örneği üzerinde incelenmiş ve üç değişik incelikteki yün örneği ile bu açıdan karşılaş tır il - mıştır. Bunun için öncelikle tiftik ve yün numuneleri dört saat süreyle diklormetan çözeltisinde ekstrakte edilerek yağ larından arındırılmış tır. Boyamalar AHIBA AG ( Tip: GVIE(LKS)) 1 makinasında,iki gram lif ve 1:50 flotte oranında yapılmıştır. Yünü boyayan önemli boyarmaddelerden beş değişik örnek seçil miş t ir. Bunlar : Supracenrot B( Kuvvetli asidik ortamda boyayan asit boyarmaddesi),Supraminrot GW( Orta kuvvetteki asidik or tamda boyayan asit boyarmaddesi) »Supranolechtgelb l^G( Zayıf asidik ortamda boyayan asit boyarmaddesi),Verofixrot GGL( Ee- aktif boyarraadde), Pala tinech trot LBNU( 1:1 Metalkompleks bo yarmaddesi). Boy amalar 20-ifO-60-80-100°C lık sabit temperatür- ler de 80 dakikalık sürelerde yapılmıştır. Her 10 dakikada bir numune alınarak boyarmadde alımı incelenmiştir. Böylece tiftik ve yün liflerinde boyarmadde alımının süreye bağımlı olarak değişimi karşılaştırmalı olarak incelenmiş tir. Elde edilen so nuçlar şu şekilde özetlenebilir: Boyarmadde alımı temperatür ve süreye bağımlı olarak artmakta ancak migrasypn yeteneği yüksek, kuvvetli asidik or tamda boyayan asit boyarmaddelerinde ve 1:1 Metalkompleks bo- yarmaddelerinde yüksek tempera türler de boya alımında Mr düşme gözlenmektedir..101*- Lif çapı ile boya alımı arasında ters orantı vardır. İnce lifler kalın liflere oranla daha koyu boyanmaktadır. Bu durum hem tiftik hemrde yön için geçerlidir. Aynı inceliğe sahip tiftik ve yün liflerinden tiftik lifleri daha koyu boyanmak tadır. Bu durum tiftik liflerinde ortokorteks miktarının fazla olmasından kaynaklanmaktadır. Aynı inceliğe sahip tiftik ve yün liflerinden tiftik liflerinin migrasyoh yeteneği daha fazladır. Bu durumda tiftik liflerinde ortokorteks miktarının fazla olmasından kaynaklan maktadır. Tiftik liflerinde boyanmanın daha yüksek oranda ve hızlı bir şekilde gerçekleşmesinden yararlanılarak bu lifler daha ılıman koşullarda boyanabilir ler. Yapılan denemeler tif tikte boyamanın maksimum temperatürünün 80°C civarında alına bileceğini göstermektedir.Böylece tiftik liflerinin parlaklı ğının yüksek temperatürden olumsuz yönde etkilenmesi önlene- çektir.

-105- VII. SUMMARY In this study, it was studied on the dyeing of mohair fibres of three diferentthickness and they were compared with fibres of wool of three diferent types in this respect. So, -at first samples mohair and wool were pured of oil by extracting in solution of dichlorme thane for about i+ hours. Dyeings were acted in AHIBA AG( Type: GVIB( LKS)) machine, at the proportion of 2 gram of fiber and 1:50 solution. Five dif ferent samples were chosen between main dyestuffes which dye wool. These are; Supracenrot B( Acidic dyestuff which acts in hard acidic condition),Supraminrot GW, ( Acidic dyestuff which acts in medial acidic condition ), Supranolechtgelb 4G( Acidic dyestuff which acts in weat acidic condition ), Palatinechtrot.LBKU( 1:1 Metalcomplex dyestuff ),Verofixrot GGL( Reactive dyestuff ). Dyeing were made at 20-^.0-60-80-100 °C temperature constant heat far about 80 minutes of time. The obsorbtion of dyestuffes was investigated by getting samply at every 10 mi nutes. So, it was investigated proportionally that how the fibres of mohair and wool absorbs the dyestuff depending on temperature and time. The results can be summarized so : Absorbtion of dyestuff increases due to the increase in the temperature and time but in acidic dyestuff which has high ability of imigration and dyes in high acidic conditions and in 1:1 metalcomplex dyestuffes the absorbtion of dyestuffes dicrease with increase of temperature.-106- Diameter of fibre and absorbtion of dyestuff has dis proportion. Thin fibres can be dyed more easily acco'rding to the thick ones. This is correct for both wool and mohair. In the fibres which have the same thickness, the mo hair fibres can be dyed darker. This condition depends on the fact that medial cortex amount is more in fibres of mohair. Mohair fibres can be dyed more comfortable because of the fact that they in a high proportion and facititation. The investigations show that maximum temperature for dyeing mohair is 80°C. So, we can prevent that the brightness of mo hair fibres are effected in bad manner because of high tempe rature.