İstanbul`da 19.yy. yabancı devlet okullarında kullanım sürekliliğine yönelik koruma önerileri

Abstract

Yabancı devletler tarafından İstanbul'da açılan eğitim kurumları, benimsedikleri modern eğitim yöntemlerini özgün işlevi okul olan yapılara yansıtmışlardır. 19. yy.'da Osmanlı İmparatorluğu'nda canlanmaya başlayan batılılaşma hareketleriyle paralel gelişim gösteren yabancı okulların plan şemaları, cephe kurgusu, mekan organizasyonu gibi mimari özellikler, modern eğitim kurumlarının da ilk örneklerini oluşturmaktadır.19. yy. İstanbul haritaları ve o dönemde yazılmış kaynaklardan yararlanılarak tespit edilen kurumlardan günümüze ulaşan 26 özgün okul yapısının mimari özellikleri ve geçirdiği restorasyon evreleri yapılan alan araştırması sonucu ortaya konmuştur. Tarihi eğitim yapıları genelinde belirlenecek koruma kriterleri için her yapı özelinde ortaya çıkan bozulma nedenleri belirlenmiştir. İncelenen her yapının bulunduğu yerleşim dokusu, kütle özellikleri ve gelişim aşamaları farklılık gösterse de, yapıların korunması ve yeniden kullanımında görülen ortak sorunlar, araştırma sonucunda ulaşılması amaçlanan koruma kriterleri için genel bir yaklaşım geliştirmeyi mümkün kılmıştır.Bu çalışma sonucunda; tarihi eğitim yapılarının kent dokusu içinde korunması ve özgün işlevini sürdürebilmesi için kentsel planlama, yapısal koruma, mevcut kaynakların gelişen eğitim teknolojileri bağlamında adaptasyonu ve kontrollü kullanıcı yoğunluğu gibi bir dizi ihtiyaca yönelik koruma kriterleri ortaya konmuştur.

The educational establishments opened by foreign governments in Istanbul, reflects the modern methods of education they embraced, to the buildings originally designed as schools. Schools showed a development paralel to the western influences of 19. c. Ottoman. Architectural features like organization of place, layout schema and elevation order of those school building are the first examples of modern education institutions.Architectural character and restoration stages of 26 school building, whose locations were found after 19.th c. İstanbul maps and the writings about that period of the city scanned, are set forth. Deformation reasons of each building are specified to set out a general conservation criterion for historical school buildings. Even tough layout texture, mass and building period of each school differs, the common problems of conservation and re-use render possible to define a method of conservation criterion.At the end of this research, conservation criterions like urban planning, structural conservation, adaptation of existing resources in order to the developing education technologies and underfooted user density intended for needs are defined to preserve and maintain the unique character of historical school buildings.