Dokuma kumaşlarının bilgisayar destekli tasarımı

Abstract

39 ÖZET Tasarım çalışmalarında, ürünün kullanım amacına uygun yapısal görünüm ve davranış özelliklerine sahip olması istenir. Dokuma kumaşların bilgisayarda tasarımında, kumaşların estetik ve teknik özellikleri ön planda tutulmaktadır. Kumaşın estetik tasarımına etki eden, atkı ve çözgü ipliklerinin renk raporları ve örgü birimleri tasarımcıdan istenir. Estetik tasarımı yapılmış kumaşın teknik tasarımında da, iplik cinsleri ve istenen gramaj değeri tasarımcı tarafından girilir. Hazırlanan programda, düz kumaşların tasarımına, estetik ve teknik yönden yaklaşılmıştır. Ekstra atkılı ve ekstra çözgülü motifli kumaşların ve jakarlı döşemeliklerin tasarımında estetik özellikler gözönünde tutulmuştur. Bilgisayar programı C programlama dilinde yazılmıştır. DOS işletim sisteminin kullanıldığı tüm kişisel bilgisayarlara uygundur. Jakarlı döşemeliklerin tasarımında Windows altında çalışan Publisher's Paint ve Pstyler hazır yazılımlarından yararlanılmıştır. Hazır desen taslağının bilgisayara girilmesini sağlayan Scanner, desen taslaklarının ekrana kalem ile girilmesini veya ekran üzerinde direk tasarımının yapılmasını sağlayan Tablet ı Pen donanımları da kullanılmıştır. Tasarımcı, panama, dimi ve saten türevleri ile arzu ettiği örgüleri, örgülerin özelliklerine bağlı sınırlamalara uygun olarak tasarlayabilmektedir. Düz kumaşların tasarımında, örgü birimi, atkı ve çözgü renk raporları girilerek kumaşın görüntüsü bilgisayar ekranında görülür. Kumaşın dokunabilmesi için gerekli çerçeve sayısını, hangi çözgü ipliğinin hangi çerçeve ile hareket edeceğini gösteren tahar planı ve her atkı atımında çerçevelerin hareketlerini belirten armür planı gösterilir. İstenirse teknik tasarımı da yapılabilir. Eğer yapılırsa, tasarlanan kumaşın, görüntüsü ve istenen gramaja uygun kumaş üretimi için gerekli parametreler bilgisayar ekranında gösterilir.40 Ekstra atkılı ve ekstra çözgülü motifli kumaşların estetik tasarımı, tasarımcı tarafından girilen zemin örgü birimi ve motif örgü birimine, zemin ipliği/motif ipliği oranına, zemin atkı ipliği, zemin çözgü ipliği ve motif ipliği renk raporlarına bağlı olarak yapılır, kumaş görüntüsü bilgisayar ekranında gösterilir. Jakarlı döşemeliklerin tasarımında, çözgüden tek renkli atkıdan renklendirmeli çift katlı döşemeliklerin estetik tasarımı yapılmaktadır. Scanner'dan bilgisayar ekranına alınan taslağın düzeltmeleri, renklendirilmesi ve oluşturulan dosyanın programa uygun formatta saklanması Windows paket programı altında çalışan Publisher's Paint ve Pstyler hazır yazılımlarında yapılır. Programa adapte edilen dosya okunur, tasarımcının girdiği veriler doğrultusunda işlenir ve kumaş görüntüsü bilgisayar ekranında gösterilir. İstendiğinde, çalışma esnasında kumaş tasarımlarının kıyaslanması, uygun değişikliklerin kolayca saptanması ya da arşiv oluşturmak amacıyla kumaş görüntülerinin Printer'dan alınması mümkündür. Program gelişen bilgisayar teknolojisine, Windows paket programının ve Windows altında çalışan hazır yazılımların yeni versiyonlarına uygun şekilde düzenlenebilir. Programın, mekSnik jakarlar için desen kartonu delme makinelerine entegrasyonu yönünde geliştirilmesi düşünülmektedir.

41 SUMMARY In designing works, product should have technical and aesthetical specialities according to its end use. In designing woven fabrics by computer, aesthetical and technical specialities of fabrics must be firstly considered. Warp density, weft density and weave repeatings which affect the aesthetic design of fabrics are inserted by operator. Also, in technical designing of fabric, yarn material and fabric weight are inserted by operator. In software prepared, there are aesthetical and technical approaches to design plain fabrics. In designing patterned fabrics with extra warp and weft, and jacquard fabrics, aesthetic specialities are considered. Software was written by using C programming language. This is suitable for personal computers which operate with DOS. In jacquard upholstery fabrics, Publisher's Paint and Pstyler softwares which work with Windows was used. Scanner and Tablet+Pen were used as hardware. Scanner is used for inserting the first design work to the computer. Tablet+Pen provides the first design work to be inserted to the computer by using pen. Operator can design matt, twill, satin and other weaves, according to their specialities. In designing plain fabrics, the images of fabrics are seen on monitor inserting weave repeating, warp color repeat and weft color repeat. Drafting plan which shows the number of frames for weaving the fabric, and treadle plan which shows the action of the frames in each pick insertion can be seen. If desired, technical design can be done. If it is done, image and parameters for production of designed fabric are shown on monitor. Aesthetic design of patterned fabrics with extra warp and weft are done according to ground weave repeats, pattern weave repeats, ground yarn / pattern yarn, ground weft yarn color repeat, ground warp yarn color repeat and pattern yarn color repeat. Image of fabric can be seen on monitor.12 In designing jacquard upholstery fabrics, aesthetical design of upholstery which has one color on warp and one or more color on weft is done. The image is taken from Scanner to the monitor. Regulation, giving color, and saving the created file that must suit the programme, are done in Publisher's Paint and Pstyler packet programme which are work with Windows. Adapted file to the programme is read, processed according to the data of the operator, and image of fabric is shown on monitor. If desired, for comparing the designs of fabrics during working, finding the required changes and having archives, the images of fabrics can be taken off from printer. The software can be extended according to developing computer technology and new versions of softwares which are work under the Windows. There is another thought that the software should be developed to integrate with card punching machine for mechanical jacquards.