Zeytin fidanlıklarında görülen yabancı otlar ve bunların mücadelesinde kullanılabilecek uygun herbisitlerin tespiti

Abstract

ÖZET Bu çalışma Kemalpaşa ve Edremit zeytin fidanlıklarında bulunan yabancı otların tesbiti ve sorun olarak belirlenen türlere karşı kullanılabilecek herbisitlerin seçimi amacıyla yapılmıştır. Survey çalışmaları Kemalpaşa ve Edremit zeytin fidanlıklarında 1993 yılında 4 farklı dönemde (mart, mayıs, temmuz - ağustos, eylül - ekim) gerçekleştirilmiştir. Yapılan sürveyler sonucunda birinci sürveyde Kemalpaşa'da 28, Edremit'te 40 farklı tür; ikinci sürveyde Kemalpaşa'da 60, Edremit'te 50 farklı tür; üçüncü sürveyde Kemalpaşa'da 33, Edremit'te 42 farklı tür; dördüncü sürveyde ise Kemalpaşa'da 31 Edremit'te 27 farklı yabancı ot türü tespit edilmiştir. Her iki ekolojide yazlık ve kışlık yabancı ot türlerinden 30. familyaya ait 109 farklı tür tespiti yapılmıştır. Bu türlerden 17'si Monocotyledonae bölümünden 1. familyaya. 92'si ise Dicotyledonae bölümünden 29 familyaya aittir. Her iki fidanlıkta da dönemlerine göre çıkan farklı türler olabildiği gibi bazı türler yıl boyunca görülmüştür. Her iki fidanlıkta bulunan türler arasında çok büyük farklılıklar olmamakla birlikte, yoğunlukları oldukça farklıdır. Uzun bir vegetasyon döneminde yoğun olarak bulunan ve rizomla çoğalan bir tür olan Sorghum halepense özellikle Kemalpaşa'da yüksek yoğunlukla sorun olan bir türdür. Herbisit denemeleri Kemalpaşa'da çıkış öncesi ve çıkış sonrası olmak üzere iki farklı deneme şeklinde yürütülmüştür. Geniş yapraklı yabancı ot türlerine karşı, çıkış öncesi olarak uygulanan Prometryne, Linuron, DCPA. Trifluralin etkili maddeli herbisitler genellikle 1 aylık süre sonunda etki sınırının (%80) altına düştüğü tespit edilmiştir. Bununla birlikte her bir ilacın belli yabancı ot türlerini belli sürelerde kontrol ettiği belirlenmiştir. Uygulanan ilaçlardan prometryne en uzun süreli etkiyi Portulacaoleracea. Cardaria draba türlerine gösterdiği halde; Linuron, Cap sella bursa-pastoris.Rumex sp, Lamium amplexicaule türlerine %80'in üzerinde etkili bulunmuştur. DCPA ise belli bir süre sonunda etkisi oldukça düştüğü halde Polyganum aviculare, L. amplexicaule türlerine mükemmel bir kontrol sağladığı (% 95 - 100) belirlenmiştir. Trifluralin ise L. amplexicaule ve P. oleracea türlerine karşı %80'in üzerinde kontrol sağladığı halde diğer türlere karşı etkisiz bulunmuştur. Dar yapraklı otların mücadelesinde uygulanan Fluazıiob-p-butyl, Quizalofop-p-ethyl. Fenoxaprop-ethyl etkili maddeli ilaçların S. halepense'ye karşı 2.5 ay sonunda bile % 80 etkisinin devam ettiği belirlenmiştir. Bu üç herbisit Setaria sp. türüne ise yeterli etkide (% 70) bulunmamıştır.

ABSTRACT In this study realized at the olive nurseries in Kemalpaşa and Edremit in 1993, weeds were discriminated according to their species and experiments were established with the aim of determining effects of some herbicides on the most problematic ones. Surveys were carried out in 4 different periods ( march, may-june, july- august, september-october ) at the nurseries in Kemalpaşa and Edremit. 109 species of weeds from 30 families were discriminated at the both areas. 17 of these species belong to 1 family of monoctyledone and 92 of them belong to 29 families of dicotyledone. Herbicide experiment were done in 2 different methods as pre and post emer gence. Prometryne, Linuron, DCPA and Trifluralin were tested on the broad-leaved weeds as pre-emergence. Effectiveness of Fluazıfob^p-butly, Fenoxaprop-ethly and Quizalafob-p-ethyl were studied on the narrow-leaved weeds as post-emergence application. The minimum effect of the studied herbicides on Sorghum halepense was 80 percent while they were less effective, maximum 50 percent, on Setaria sp.