Ege ve göller bölgesi orman fidanlıklarında çökerten hastalığının önemi, etmenleri ve savaşım olanakları üzerinde araştırmalar

Abstract

ÖZET EGE VE GÖLLER BÖLGESİ ORMAN FİDANLIKLARINDA ÇÖKERTEN HASTALIĞININ ÖNEMİ, ETMENLERİ VE SAVAŞIM OLANAKLARI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR ÖZDAMAR, Tuğba Doktora Tezi, Bitki Koruma Bölümü Tez Yöneticisi: Prof Dr. Gülay TURHAN Ekim 1999, 102 sayfa Kaplı ve çıplak köklü olarak yetiştirilen Pirtus brutia (Ten.), Pimıs nigra subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe, Cedrus libani (A.Rich.), Pimıs pineaÇL.) ve Ailanthus glandulosa (Desf) üzerinde gerçekleşterilen sörvey çalışması, çökertenin Göller Bölgesi fidanlıklarında Ege Bölgesi fidanlıklarına nazaran daha ciddi kayıplara neden olduğunu göstermiştir. Bu fidanlıklarda yaygın çökerten etmenleri olarak belirlenen Fusarium spp., Rhizoctonia solara, Pythiıım spp., Alternaria spp. ve Macrophomina phaseolina sırasıyla % 53, %19, %10, %10, ve %6 oranlarında tespit edilmiştir. Hastalıklı fideciklerden elde edilen 550 fungal izolatın 108 tanesi patojenisite testine alınmıştır ve bunlar arasından en virulent 10 izolat belirlenmiştir. Doğal orman topraklarından elde edilen 200 fungal ve 283 bakteriyel izolat patojenlere antagonistik etkileri açısından değerlendirilmiş ve bunlardan 10 tanesi seçilerek in vivo denemelerde kullanılmıştır. Propomacarp, hymexazole, thiram, PCNB ve propinep güçlü antagonistik izolatlara karşı in vitro koşullarda denenmiştir. İzolatlann tümü propomacarp ve hymexazole dışındaki fungisitlere yüksek derecede duyarlılık göstermiştir. Biyolojik, kimyasal ve integre mücadele çalışmalarım kapsayan in vivo denemeler, daha önce patojenlerle bulaştırılmış toprakta, kızılcam ve karaçam üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu denemelerde fungisitler toprağa içirme, antagonistler ise tohuma kaplama şeklinde uygulanmışlardır. Diğer fungisitlerden daha etkili bulunan propomacarp ve hymexazole antagonistlerle birlikte kombine edildiği durumda en başarılı sonuçlan vermişlerdir. Anahtar sözcükler: Çökerten, orman fidanlıkları, biyolojik ve kimyasal kontrol

Vi ABSTRACT STUDIES ON THE SIGNIFICANCE, CAUSAL AGENTS AND CONTROL METHODS OF DAMPING-OFF DISEASE IN FOREST NURSERffiS, OF AEGEAN AND LAKES DISTRICTS ÖZDAMAR, Tuğba PhD, Plant Protection Department Supervisor: Prof. Dr. Gülay TURHAN October 1999, 102 pages The survey of containerized and bare rooted seedlings of Pirms brutia (Ten.), Pinus nigra subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe, Cedrus libani (A.Rich), Pinus pineaÇL.) and Ailanthus glandulosa (Desf.) showed that damping-off intensity was higher in the nurseries of Lakes District than that of Aegean District. The most prevalent pathogenic fungi were found Fusarium spp., Rhizoctonia solani, Pythim spp., Alternaria spp. and Macrophomina phaseolina with the rates of 53, 19, 10, 10 and 6 %, respectively. Five hundred fifty fungal isolates were collected from diseased seedlings and 108 of them were tested for their pathogenicity. Total 283 fungi and 200 bacteria were isolated from natural forest soil and among them, 5 fungi, 2 actinomycetes and 3 bacteria were found to have a strong antagonistic activity against the selected pathogenic isolates. Five fungicides, propomacarp, hymexazole, thiram, PCNB and propinep, were evaluated under in vitro against the antagonists. Antagonistic isolates showed a very high degree of sensitivitiy to the fungicides with the exception of propomacarp and hymexazole. In vivo studies were carried out as biological, chemical and integrated control of 5 damping-off pathogens on P. brutia and P. nigra. After the soil infestation with pathogens, the fungicides were applied by soil drenching and the antagonist application was achieved by seed coating. Propomacarp and hymexazole were found more effective than the other fungicides and gave the best results when they were used with the antagonists in combination. Keywords: Damping-off, forest nurseries, biological and chemical control