The ?nunn-lugar? cooperative threat reduction program: An effective regime to stem proliferation of weapons of mass destruction

Abstract

Bu tezde Nunn-Lugar Ortak Tehdit Azaltma (CTR) Programının bir güvenlik sistemi haline dönüştüğü ileri sürülmektedir. Soğuk Savaşın bitişinden bu yana Nunn-Lugar CTR programı eski Sovyetler Birliğindeki nükleer, kimyasal ve biyolojik silahları imha etmesine olanak sağlamıştır. Amerika'nın Rusya ile yaşadığı gerginliklere rağmen iki ülke arasındaki stratejik ortaklık yirmi seneden fazla bir süredir hiç kesintiye uğramamıştır. Kosova, Gürcistan uzlaşmazlığında ve diğer gerginliklerde de program devam etmeyi sürdürmüştür. Bu süre zarfında, ABD Nunn-Lugar ilkeleri ve kurallarını dünyanın diğer bölgelerinde de yaygınlaştırmasını sağlamıştır. Bu çerçevede Nunn-Lugar yeni tehditleri de kapsayacak şekilde güçlü bir güvenlik sistemine dönüşmüştür. Nunn-Lugar, Savunma ve Tehdit Azaltma Kurumunun Soğuk Savaş boyunca oluşan kırmızı çizgiler ve uyguladığı resmi formaliteleri ortadan kaldırmıştır. Bunun yanı sıra Nunn-Lugar sayesinde Arnavutluktaki bütün kimyasal silahlar yok edilmiştir. Ayrıca, gelecek dönemlerde yapılacak anlaşmaların izin vermesi kaydıyla, Pakistan gibi ülkelerde tehdit azaltma çalışmaları ve Kuzey Kore ile işbirliği çabaları için gerekli kaynaklar sağlanmıştır. Bu anlaşmanın kapsamı genişletilmiş olup başka ülkelerin de nükleer silahlarını ve nükleer silah yapımında kullanılabilir uranyum ve plütonyum güvenliği artırmıştır. Bu kapsamda Nunn-Lugar modeli örnek alınarak Küresel Ortaklık (Global Partnership) ortak tehdit azaltma anlaşması ilk önce G-8 sanayileşmiş ülkeler tarafından 2002'de Kanada da imzalanmıştır. Daha sonra da toplam 23 ülke, bu çerçevede, Rusya'daki nükleer denizaltı ve kimyasal silahları elimine etme etkinliğine girişmişlerdir. Nunn-Lugar güvenlik rejiminin bir türevi olan Küresel Ortaklık hala yürürlülükte olan iki anlaşmadır.

This dissertation argues that the Nunn-Lugar Cooperative Threat Reduction (CTR) program, which is designed to curb nuclear proliferation, has become a security regime. Since the end of the Cold War, the Nunn-Lugar CTR program has dismantled nuclear, chemical and biological weapons in the former Soviet Union and the Russian Federation. United State?s recurring discord with Russia did not hinder the continuation of this strategic cooperation. CTR was a notable exception because it continued to be renewed every seven years for more than 20 years, even during the Kosovo crisis, Georgian conflict and other tensions between the U.S. and Russian Federation. The United States further expanded the Nunn-Lugar principles, norms and rules to other regions of world. It became a robust security regime by also addressing new types of threats. Nunn-Lugar eliminated bureaucratic and red tape burdens on the Defense Threat Reduction Agency throughout the post-Cold War. The Nunn-Lugar destroyed a chemical weapons stockpile in Albania. It is also given the resources and flexibility to work with countries such as Pakistan and trying to cooperate with North Korea if a future agreement allows it. Nunn-Lugar has expanded so as to provide nuclear security by assisting countries in securing fissile material and nuclear weapons, and supporting countries countering attacks concerning weapons of mass destruction. In 2002, Nunn-Lugar model has been adapted by Global Partnership Against Weapons of Mass Destruction by G-8 countries in Canada. In this context, 23 industrialized countries joined forces to dismantle nuclear submarines and eliminate chemical weapons in Russia. Nunn-Lugar as well as other initiatives such as Global Partnership is still in force and will be renewed for another 10 years.