Dişli çark geometrik parametrelerinin optimizasyonu

Abstract

Bu çalışmada bir traktör şanzımanının hız dişlileri grubunun optimizasyonu kısssoft program ile yapılmıştır. Optimizasyon çalışması üç kısıt altında yapılmıştır. Bunlar hız grubunun giriş güç ve tork değerleri, sistemin şanzıman içerisinde yerleştirileceği hacim değeri ve her bir kademeden istenen çevrim oranıdır.Çalışma kapsamında verilen kısıtlar göz önüne alınarak her bir kademedeki dişli çiftinin modülü, diş genişliği, dişli kalitesi, eksenler arası mesafesi, dişli sayıları, helis açısı, profil kaydırma katsayısı ve kavrama açısının optimizasyonu yapılmıştır. Optimizasyon çalışması yapılırken dişlilerin eğilme gerilmesi için emniyet katsayıları, yüzey basıncı için emniyet katsayıları, kavrama oranları ve özgül kayma hızları göz önünde bulundurulmuştur. Kısssoft programı ile optimizasyonu yapılan ve tüm geometrik parametreleri belirlenen dişli çiftlerinin mukavemet hesapları ISO 6336 standardında belirtilen matematiksel modele göre de yapılarak sonuçlar karşılaştırılmıştır.Son olarak bütün geometrik parametreleri belirlenen ve mukavemet hesapları yapılan dişli çiftlerinin diş boşluğu optimizasyonu yapılmış, kalite kontrolü için gerekli değerler belirlenmiş ve konsept tasarımı yapılmıştır.

In this study, optimization of speed gears for a tractor transmission was performed with kısssoft software. Optimization was carried out under three constraints. These constraints are input power-torque, volume for system in transmission and gear ratio for each speed.The purpose of this study was to optimize the module, face width, gear quality, center distance, number of teeth, helix angle, addendum modification coefficient and pressure angle for each speed considering the constraints. Tooth bending stress, tooth contact stress, contact ratio and specific sliding were considered for evaluation during optimization. Strength calculation of gear pairs which were optimized and defined all geometrical parameters with kısssoft were calculated with mathematical model indicated in ISO 6336. Then, the results were compared.Finally, optimization of backlash for all gear pairs which were defined all geometrical parameters was carried out, all dimensions and tolerances were determined for inspection of gears after manufacturing. Then, concept design was presented.