Kent içi ulaşımda otobüs aktarma merkezlerinin tasarım yaklaşımları

Abstract

Ulaşım aktarma merkezlerinin toplu taşıma sistemlerinde çok önemli bir yeri olmakla birlikte kentsel yapıyı etkileyen ve şehrin algısını iyileştiren kamusal mekân niteliği de bulunmaktadır. Günümüzde, gelişmiş kentlerde toplu taşıma sistemi aynı modlar arasından çıkıp farklı ulaşım modlarının birbiri ile bağlantısı olacak şekilde büyümektedir. Bu nedenle, ulaşım aktarma merkezi işlevi olacak alanın bütünsel planlanması ve yolcuların ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte tasarlanması gerekmektedir. Metropol şehirlerde yüksek yolcu taşıma kapasitesi nedeniyle ana ulaşım akslarında ulaşım modu olarak önemli ölçüde raylı sistemler kullanılmaktadır. Ancak raylı sistemlerin besleme modlarından biri olan ve doğrudan ulaşımda da yoğun olarak kullanılan lastik tekerlekli (otobüs, özel araç, taksi vb.) ulaşım araçlarının tasarım boyutunda ayrı düşünülmesi ve ulaşım sistemlerinin bütünsel olarak ele alınmaması kullanım aşamasında sorunlara neden olmaktadır. Birbirinden bağımsız tasarlanan istasyon ve duraklar arasında oluşan uzun yürüme mesafeleri, yaya güvenliğinin düşük olması, yolcu gereksinimlerinin karşılanamaması gibi durumlar bunlardan bazılarıdır. Gelişen kentlerde ise kent içi otobüs aktarma alanları raylı sistem planlama süreci ile birlikte çözümlenmekte olup yolcuların ve personellerin belirli ihtiyaçlarına cevap verecek nitelikli yapılar olarak inşa edilmektedir.Çalışma kapsamında, aktarma merkezlerinde otobüs alanlarının tasarımsal yaklaşımının temelini oluşturmak ve ülkemizde toplu taşıma tesislerinin yeniden yapılandırılmasını etkilemek amacıyla dünya üzerinde otobüs ulaşımı ile bağlantısı olan aktarma merkezlerinin tasarımları analiz edilmiştir.Ülkemizde ulaşım alanındaki yapılacak projelerde belirli bir tasarım anlayışının bulunmaması nedeniyle, tasarım sürecine katkı sağlamak için irdelenen başlıklar üzerinden bulgular ve standartlar ortaya konmaya çalışılmıştır. Toplu taşımanın yaygınlaşmasını sağlamak için yeni bir bakış açısı kazandırılarak yolcu odaklı tasarlanacak nitelikli kamusal yapıların oluşturulması amaçlanmıştır.

Although transportation hubs have a very important place in public transportation systems, there is also a public space that affects the urban structure and improves the perception of the city. Today, in the developed cities, the public transportation system grows from the same modes and becomes connected with the different modes of transportation. For this reason, the area that will have a transportation transfer center function should be planned in a holistic way and designed to meet the needs of the passengers.Due to the high passenger carrying capacity in metropolitan cities, rail systems are used as a mode of transportation on the main transportation axles. However, one of the feeder modes to rail systems, which are used intensively in direct transportation, is not considered in the design dimension of the wheel transportation vehicles (buses, special vehicles, taxis, etc.) and the lack of handling of transportation systems cause problems in the usage phase. Some of these are long walking distances between stations and stations that are designed independently from each other, low pedestrian safety and inability to meet passenger requirements. In the developing cities, urban bus transfer areas are being solved together with the rail system planning process and are constructed as qualified structures to meet the specific needs of the passengers and personnel.Within the scope of the study, the design of the transfer centers, which are connected with the bus transportation in the world, have been analyzed to form the basis of the design approach of the bus areas in the transfer centers and to influence the restructuring of the public transportation facilities in our country.In our country, since there is no specific design concept in the projects to be carried out in the field of transportation, findings and standards have been tried to be put forward in the headings examined in order to contribute to the design process. In order to ensure the widespread public transport, it is aimed to create qualified public buildings that will be designed with passenger focus by giving a new perspective.