Geçmişten günümüze Türk kültüründe ev bahçesi anlayışı üzerine araştırmalar

Abstract

Peyzaj mimarlıının her geçen gün önemi daha da anlaılan bir meslek dalı olması,daha salam ve daha geni bir bilgi talebine olan gereksinimi de beraberinde getirmektedir.Buna balı olarak peyzaj tasarımı tarihinin çok daha derinlemesine incelenmesi ve Türkkültüründe tarihsel olarak ulatıı noktanın bilinmesinde büyük bir gereklilik vardır.Bu yüksek lisans tezi ile tarih içinde Türk kültüründe ev bahçelerinin tasarımsalkimlii üzerine yapılmı çalımaları içeren bir aratırma hazırlanmıtır.Bu çalımada süreç olarak Türkiye Cumhuriyeti kurulmadan önceki dönemler temelalınmı ve öncelikle Batı Avrupa etkilerinin Osmanlı ev bahçesi kültürü üzerinde etkin olarakgörülmeye balandıı 18.yüzyıl öncesine odaklanılmıtır.Mekânsal anlamda irdelenen Türk ev bahçeleri üzerine yapılmı olan aratırmalardaMarmara, Ege ve Akdeniz bölgeleri dıında kalan bölgelere ait literartür bulunmadıı içinçalıma, sözkonusu bu üç bölge ile sınırlı kalmıtır.Bu konuya yönelik yapılmı aratırmalar, sınırlı sayıda gerçeklemi olsa da herçalımacının ulamı olduu ortak nokta, Türklerin, Selçuklulardan itibaren doal peyzajıkullanarak, dönütürerek, ilevsel ve estetik tasarımlar ortaya çıkarmaları sonucu köklü birbahçe kültürü oluturdukları yönündedir.Anahtar kelimeler: Türk bahçeleri, Osmanlı bahçeleri, Selçuklu bahçeleri, slam bahçeleri,bahçe tarihi, peyzaj mimarlıı tarihi.

Landscape Architecture is an occupation whose importance is becoming more obviouseveryday, extending the need to demand a wider and more reliable body of information andknowledge. Therefore there is a great necessity for the examination of the history ofLandscape Design to be understood at a deeper level, which acknowledges the historicalextent of it?s reach in Turkish culture.This masters thesis has been conducted by reviewing research studies that take anhistorical look at the design identity of house gardens in Turkish culture.The historical time frame that proceeded the establishment of the Turkish Republic isconsidered in this study, with the main focus being on the pre-eighteenth century period,when Western European influences began to impact on Ottoman house garden culture.Research that has attempted to examine Turkish house gardens in a spatialcontext shows that there is no literature or record in this area out with the Marmara, Aegeanand Mediterranean Regions, thus restricting this study to the aforementioned borders.Although a very limited number researches have been carried out on this subject everyresearcher has arrived at the same common conclusion, that from the Seljuk?s onwards Turkshave created a well established garden culture by utilizing an transforming the naturallandscape and in return creating functional and aesthetical designs.Key Words: Turkish Gardens, Ottoman Gardens, Seljuk Gardens, slam gardens, history ofgardens, history of landscape architecture.