Ezine/Çanakkale granit alanının radyolojik risk açısından değerlendirilmesi

Abstract

Dünya üzerinde birçok alan, toprakların jeolojik ve jeokimyasal yapısı, termal kaplıcaların ve mineral suların içerdiği yüksek radyoaktivite ve/veya teknolojik olarak zenginleşmiş doğal radyoaktivite ve kozmik ışınlar nedeni ile yüksek doğal radyasyon seviyesi göstermektedir. Yüksek seviyeli doğal radyasyon alanları (HLNRA) olarak bilinen bu alanlar radyo korunum açısından oldukça önemlidir. Bu doğrultuda sunulan çalışmada, yüksek radyoaktivite içerdiği bilinen Ezine Çanakkale bölgesi radyolojik risk açısından değerlendirilmiştir. Bu amaçla, granit masifinden 10 granit kayaç, 14 plaj kumu ve 46 yüzey toprağı örneklenmiştir. Yüksek oranda radyoaktif/ağır mineral içerdiği bilinen plaj kumlarında doğal radyonüklit ortalama aktivite konsantrasyonlarının 226Ra için, 232Th için ve 40K için, sırasıyla, 131 Bqkg-1, 208 Bqkg-1 ve 1279 Bqkg-1 değerlerini aldığı gözlenmiştir. Ezine masifinde karasal radyasyondan kaynaklanan ortalama doz hızı 179 nGyh-1 ve etkin doz eşdeğeri 0.22 mSvy-1 olarak tahmin edilmiştir. Sonuç olarak, bu radyolojik incelemede elde edilen bulgular, çalışma alanının HLNRA sınırı olan 5 mSvy-1'ı aşmadığını ve bölgenin yüksek seviyeli radyasyon alanı olarak karakterize edilemeyeceğini ortaya koymuştur.Anahtar Kelimeler: Ezine granit/siyenit masifi, plaj kumları, 238U, 232Th, 40K, yüksek seviyeli doğal radyasyon alanları, doğal radyoaktif materyal.

Many areas in the world have elevated NORM caused either by the geological and geochemical structure of the soil, or by the radioactive content of the water flowing from hot springs and/or due to technologically enhanced radioactivity as well as due to cosmic rays. Some of the areas with with elevated NORM are usually known as high level natural radiation areas (HLNRAs). In this regards, Ezine region known to contain high level natural radioactivity was evaluated for radiological risk. For this purposes, 14 beach sand, 10 granits and 46 soil samples were taken from Ezine granit pluton. The high-activity concentrations measured in beach sands due to the presence of radioacive/heavy minerals are 131 Bqkg-1 for 226Ra, 208 Bqkg-1 for 232Th and 1279 Bqkg-1 for 40K. Furthermore, the absorbed gamma dose rate and annual effective dose equivalent for the region were estimated to be 179 nGy h-1 and 0.22 mSvy-1, respectively. As a result, obtained data in this radiological research pointed out that the study area doesn?t exceed the HLNRA limit of 5 mSvy-1 and can not be characterized as a HLNRA.Keywords: Ezine granit/syenite massif, beach sands, 238U, 232Th, 40K, high level natural radiation areas, naturally occuring radioactive materials .