Şeker üretim işletmelerinde maliyet muhasebesi uygulamalarının karşılaştırılması: Kayseri ve Afyon örneği

Abstract

ŞEKER ÜRETİM İŞLETMELERİNDE MALİYET MUHASEBESİ UYGULAMALARININ KARŞILAŞTIRILMASI: KAYSERİ VE AFYON ÖRNEĞİHasan Murat AKDENİZKayseri Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, Mayıs 2019Danışmanı: Doç. Dr. Semra AKSOYLUKISA ÖZETMaliyet Muhasebesi, kullanıcılarına karar vermelerine ve yargıda bulunmalarına yardımcı olmak amacıyla mamul ve hizmet üretimi yapan işletmelerde özel olarak üretim maliyetleriyle ilgili ekonomik olaylar üzerinde yoğunlaşarak bunların tanınması ölçülmesi ve kullanıcılar için raporlanmasıdır. Günümüz ekonomik sisteminde, değişmekte olan rekabet koşulları, maliyet muhasebesini her geçen gün çok daha önemli bir konuma getirmektedir. Diğer sektörlerde olduğu gibi şeker sektöründe de işletme yöneticileri, planlama yapma noktasında ve faaliyetlerinde kontrolü sağlamak için maliyet muhasebesi verilerine sıklıkla başvurmaktadır. Maliyet muhasebesinin etkinliği işletmelerin ulusal ve uluslararası alanda başarılı olabilmesi için oldukça önemlidir. Bu bağlamda çalışmamızda şeker sektöründe üretim yapan iki işletmenin karşılaştırmalı maliyet süreçlerine yer verilmiştir. Çalışmamız Kayseri ve Afyon illerinde faaliyetlerine devam eden işletmelerin 2018 üretim yılı verileri kullanılarak hazırlanmıştır. İşletmelerin maliyet süreçleri incelenerek; üretim sonrası maliyetlerde oluşan farklılıkların nedenleri ile birlikte ortaya konulmaya çalışılmıştır. Örnek işletmelerin maliyet sistemleri, fiili-tam maliyet esasına dayalı safha maliyet sistemi olduğundan maliyet hesaplamaları bu çerçevede yapılmıştır. Yapılan bu çalışmada fabrikalar arasında maliyet verilerinde oluşan farklılıklar tespit edilmiş, oluşan maliyet farklılıklarına ilişkin çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Maliyet, Maliyet Muhasebesi, Maliyet Sistemi, Şeker Üretimi.

COMPARISON OF COST ACCOUNTING PRACTICES IN SUGAR PRODUCTION ENTERPRISES: THE CASE OF KAYSERI AND AFYONHasan Murat AKDENİZKayseri University, Institute of Graduate Education,Master Thesis, May 2019Supervisor: Doç. Dr. Semra AKSOYLUABSTRACTCost Accounting focuses on the economic events related to production costs, especially in businesses that produce products and services to help users make decisions and make judgments, to measure their recognition and to report them to users. In today's economic system, changing competition conditions bring cost accounting to a much more important position.It is thought that an application made by using data of an sugary operating between Kayseri and Afyon province in 2018 may be instructive for all the entities in the industry in terms of establishing and operating a cost accounting system. Cost system of the model sugary was assumed to have process costing system based on actual complete cost and costing was made accordingly.The objective of the study is to put forward the costs at every stage of production at sugar and establish a cost system through unit cost calculations and reveal the impacts of the outcomes on management decisions with a model application.Our study has been prepared by using the 2018 year of production of the enterprises which are continuing their activities in Kayseri and Afyon. By examining the cost processes of enterprises; The reasons for the differences in post-production costs are tried to be put forward together. Since the cost systems of the sample enterprises are a cost-based system based on actual cost, the cost calculations are made within this framework. In this study, the differences in the cost data between the factories were determined and solution suggestions were made about the cost differences.Key Words: Cost, Cost Accounting, Cost System, Sugar Product