Türkiye`de serbest bölgelere uygulanan teşvikler ve teşviklerin değerlendirilmesi: Kayseri Serbest Bölgesi örneği

Abstract

Dünyada gün geçtikçe artan rekabet koşulları, ekonomileri için maksimum fayda sağlama amacı güden devletlerin, üretim ve ticaret konularında her zamankinden daha yoğun bir çaba sarf etmelerine yol açmaktadır. Üretim ve ticarette artış sağlamanın en kolay ve hızlı yolunun bu faaliyetleri serbestleştirmek olduğunun farkında olan ülkeler, gittikçe artan oranlarda serbest bölge uygulamalarına yönelmektedirler. Bu bağlamda söz konusu bölgeler, çeşitli teşvik unsurlarıyla desteklenmekte ve yatırımcılara cazip kılınmaktadır. Bölgelerde uygulanan teşviklerden en önemlisi ise firmalara sağlanan vergi indirimleri veya muafiyetleridir.Çalışmanın ilk bölümünde, serbest bölge kavramı, bazı ülkelerdeki örnekleri ve Türkiye'deki tarihi incelenmiş; ikinci bölümde, Türkiye'deki 18 serbest bölge ve bu bölgelere uygulanan teşvikler, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde irdelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise, serbest bölgelerde uygulanan teşvikleri temel alan ve Kayseri serbest bölgesindeki işletmelere yönelik uygulanan anket çalışmasına dair veriler ele alınmıştır. Yapılan anket çalışması sonucunda elde edilen bulgular, serbest bölgelerde sunulan teşvik ve vergi avantajlarının, firmaların yatırım kararı vermelerindeki en önemli etkenler olduğunu göstermiştir.Anahtar Kelimeler: Serbest Bölge, Teşvik, Uluslararası Ticaret, Avantaj

Increasing competition conditions in the world cause the countries which aim to provide maximum benefit for their economies, to make more intensive efforts in production and trade issues than ever before. Countries that are aware that the easiest and fastest way to increase production and trade is to liberalize these activities, are increasingly turning to free zone practices. In this context, these zones are supported by various incentives and made attractive to investors. The most important of the incentives applied in the zones are the tax reductions or exemptions provided to the companies.In the first part of the study, the free zone concept, the samples in some countries and the history of free zones in Turkey are examined. In the second part, 18 free zones in Turkey and incentives that apply to the free zones in Turkey, have been discussed in the framework of relevant legislation. In the last part of the study, the data related to the survey applied to enterprises in Kayseri Free Zone based on incentives are discussed. As results of the survey and findings obtained have shown that the incentives and tax advantages offered in free zones are the most important factors for companies to make investment decisions.Keywords: Free Zone, Incentive, International Trade, Advantage