Isparta ve çevresinde yayılış gösteren çivit otu (ısatis sp. ) türlerinin tespiti ve boyarmadde özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma Isparta ilinde farklı lokasyonlardan toplanan (Isatis tinctoria, Isatis glauca, Isatis cappadocica) ve Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Çiftliği arazisinde kültüre alınan (Isatis tinctoria, Isatis floribunda, Isatis glauca) farklı Isatis türlerinin morfolojik karakterlerinin, boyama özelliklerinin ve indigo içeriklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu araştırmada, doğadan toplanan Isatis glauca türü morfolojik özellikler bakımından daha yüksek değerler alırken, indigo içeriği yönünden kültüre alınan Isatis tinctoria türü daha yüksek değerlere sahip olmuştur. Sonuçlar değerlendirildiğinde en yüksek ortalama yaprak eni (33.54 mm), yaprak boyu (160 mm) ve meyve boyu (15.7 mm) ile doğadan toplanan Isatis glauca öne çıkarken, en yüksek bitki boyu (125.78 cm) ve gövde çapı (10.71 mm) ile doğadan toplanan Isatis tinctoria ön plana çıkmıştır. Yapılan boyarmadde analizlerine göre en yüksek indigo içeriği kültüre alınan (2.26 mg/g) I. tinctoria'da saptanırken, en düşük indigo içeriği ise doğadan toplanan Isatis glauca ve Isatis cappadocica (0.004 mg/g)'da tespit edilmiştir. I. tinctoria ile yapılan boyamalar sonucunda lacivert renk eldesi sağlanmış ve yıkama haslık değeri 2-5 aralığında belirlenmiştir.

This study was carried out to determine the morphological characteristics, dying properties and indigo contents of Isatis sp. collected from different locations in Isparta province (Isatis tinctoria, Isatis glauca, Isatis cappadocica) and cultivated (Isatis tinctoria, Isatis floribunda) in the field of Isparta Applied Sciences University Agricultural Research and Application Farm. In this study, the Isatis glauca species collected from nature had higher values in terms of morphological characteristics, whereas the Isatis tinctoria species cultivated in terms of indigo content had higher values. When the obtained data were evaluated, Isatis glauca collected from nature came to the fore with the highest average leaf width (33.54 mm), leaf length (160 mm) and fruit length (15.7 mm), while Isatis tinctoria collected from nature had the highest plant height (125.78 cm) and body diameter (10.71 mm). According to dyestuff analysis, the highest indigo content was found in I. tinctoria species (2.26 mg/g), while the lowest indigo content was found in I. glauca and I. cappadocica species (0.004 mg/g). As a result of the dyeing made with I. tinctorial the navy-blue color was obtained. On the other hand, the washing fastness value was determined between 2-5.